Dział: Wiedza praktyczna

W praktyce lekarskiej komunikacja lekarza z pacjentem to niezwykle trudny proces, który wymaga od lekarza uwzględnienia wielu złożonych czynników dotyczących pacjenta. W przypadku ginekologii i nauki o płci – seksuologii wymaga specyficznego, profesjonalnego podejścia. Jeszcze trudniejsze jest to w przypadku opieki medycznej nad osobami niepełnosprawnymi. Informacje przekazywane przez lekarza są odbierane różnie w zależności od wieku pacjenta, jego pochodzenia, wykształcenia, płci czy w końcu ciężaru gatunkowego przekazywanych informacji (w przypadku osób niepełnosprawnych – od rodzaju niepełnosprawności).

Rozwój współczesnej medycyny niesie ze sobą nowe możliwości leczenia w zakresie życia płodowego, dając nadzieję na lepsze funkcjonowanie lub przeżycie potomstwa, u którego wykryto wady wrodzone. Dzięki coraz dokładniejszej diagnostyce prenatalnej zaburzenia wewnątrzmaciczne rozpoznawane są szybciej i z większą precyzją, co poprawia możliwości planowanej terapii i adekwatnego zakończenia ciąży. Chirurgia płodu, rozwijająca się przez ostatnie dekady, dotyczy zarówno krótkich, inwazyjnych procedur, jak i złożonych, obciążających operacji w obrębie licznych narządów płodu.

Menopauza jest poważnym problemem zdrowotnym, społecznym i ekonomicznym. Wielokierunkowe badania udowodniły, że estrogenoterapia prowadzi do złagodzenia przykrych dolegliwości spowodowanych niedoborem estrogenów. Duże dawki estrogenów wpływają niekorzystnie na samopoczucie i zdrowie pacjentek. Badając metody hormonalnej terapii zastępczej, rozważano różne formy podania leku. Biorąc pod uwagę ominięcie metabolizmu wątrobowego, możliwość podania mniejszej dawki, co się wiąże z mniejszą stymulacją receptorów estrogenowych i mniejszym ryzykiem rozwinięcia chorób sercowo-naczyniowych, wykazano, że system transdermalny cechuje się dobrą przyswajalnością, jest dobrze tolerowany, nie wymaga codziennej aplikacji, co powoduje, że pacjentki chętniej korzystają z tej formy leczenia. 

O problemie suchości pochwy mówi coraz więcej kobiet. Jako ginekolodzy stajemy przed otwartymi, chętnie mówiącymi o swojej seksualności i związanej z nią problemami, współczesnymi kobietami. Przyczyny suchości pochwy są różnorodne: zaburzenia gospodarki hormonalnej w okresie okołomenopauzalnym, w przebiegu wielu chorób, jako skutek stosowania niektórych leków. Odpowiednie nawilżenie pochwy ma kluczowe znaczenie dla utrzymania satysfakcjonującego życia seksualnego. Leczenie często może się ograniczyć do bezpiecznych preparatów dopochwowych zawierających kwas hialuronowy, który stał się nową alternatywą dla menopauzalnej terapii hormonalnej.

Tarczyca jest narządem, którego praca wpływa na zachowania seksualne oraz samopoczucie i zmiany nastroju. Nieleczone zaburzenia prowadzą do spadku libido, zaburzeń pożądania oraz bólu podczas stosunku, dlatego tak istotna jest substytucja hormonów tarczycy w każdym wieku oraz w ciąży. Lekarz prowadzący powinien korzystać z kwestionariusza FSFI w celu kontroli zdrowia seksualnego pacjentek. W artykule opisano związek między niskim poziomem hormonów tarczycy a zwiększonym ryzykiem rozwinięcia się chorób psychicznych, m.in. zaburzeń depresyjnych i lękowych.

Izotretynoina (kwas 13-cis-retinowy) jest syntetycznym stereoizomerem kwasu all-trans-retinowego (ATR). Jest stosowana w dermatologii od 1982 r. i uznawana za najskuteczniejszy lek w leczeniu trądziku, oddziałujący na wszystkie czynniki patogenezy choroby. Terapia powoduje długotrwałą remisję lub znaczącą poprawę u wielu pacjentów. Z uwagi na możliwe działania niepożądane związane z suchością skóry i błon śluzowych można się liczyć z wystąpieniem u pacjentek suchości pochwy, co predysponuje do zwiększonej częstości infekcji intymnych oraz dysfunkcji seksualnych.

Powikłaniem operacji ginekologicznych jest ból o różnym nasileniu i pochodzeniu. W codziennej praktyce należy starannie dobrać lek, który będzie dopasowany do potrzeb pacjentek. W rdzeniu kręgowym i mózgu dochodzi do syntezy i aktywacji różnych układów receptorowych, a także do syntezy różnych związków modyfikujących odczuwanie bólu. W leczeniu bólu zastosowanie mają przede wszystkim niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak diklofenak, które działają poprzez hamowanie syntezy prostaglandyn (PG) dzięki blokowaniu enzymów cyklooksygenazy-1 (COX-1) i COX-2 ze względną równoważną siłą.

Laktoferyna (LF) jest glikoproteiną wiążącą żelazo i jednym z najważniejszych bioaktywatorów w mleku i innych wydzielinach biologicznych. Pełni wiele funkcji biologicznych, w tym reguluje wchłanianie żelaza i moduluje odpowiedzi immunologiczne. Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa Żywności uznała laktoferynę za bezpieczną substancję, która może być z powodzeniem stosowana u kobiet ciężarnych. Istotną cechą laktoferyny jest jej wielofunkcyjność: ma działanie przeciwdrobnoustrojowe, przeciwwirusowe, przeciwutleniające, przeciwnowotworowe i przeciwzapalne. LF reguluje ilość żelaza wchłanianego w jelicie poprzez jego rolę w transporcie żelaza, a także bezpośrednio lub pośrednio chelatuje żelazo. Zastosowanie laktoferyny powoduje zmniejszanie ryzyka porodu przedwczesnego oraz niedokrwistości z niedoborów żelaza, wywiera pozytywy wpływ na mikrobiotę dróg rodnych u ciężarnych.