Dział: Wiedza praktyczna

W związku ze stałym rozwojem pandemii COVID-19 kraje na całym świecie zostały zmuszone do wprowadzenia szeregu restrykcji związanych z zapewnieniem najwyższej jakości opieki nad kobietami ciężarnymi oraz kobietami w okresie okołoporodowym. Stan obecnej wiedzy klinicznej nie przedstawia znaczących różnic w objawach klinicznych czy przebiegu choroby w grupie pacjentek ciężarnych w stosunku do populacji ogólnej kobiet i w podobnym wieku. Można wysnuć przypuszczenia, iż rutynowe badania ciężarnych przed planowaną hospitalizacją wydają się zasadne ze względu na duży odsetek asymptomatyczności ciężarnych z infekcją SARS-CoV-2. Na podstawie aktualnych badań pacjentki z potwierdzonym COVID-19 możemy zaliczyć do grupy ryzyka wystąpienia w przebiegu ciąży porodu przedwczesnego, PROM czy zagrażającej infekcji wewnątrzmacicznej.

Liszaj twardzinowy sromu (LS) jest przewlekłą zapalną chorobą skóry o nieustalonej etiopatogenezie, która obejmuje zmiany na błonach śluzowych w okolicy sromu i odbytu. Według szacunków częstość występowania LS waha się między 1:70 a 1:1000 u kobiet oraz 1:900 a 1:1100 u dziewczynek. Głównymi objawami liszaja twardzinowego sromu u dziewcząt są: świąd, pieczenie, dolegliwości bólowe i obrzęk sromu. Zmiany w przebiegu LS mogą imitować objawy kliniczne wielu innych chorób zapalnych skóry. W związku z powyższymi trudnościami diagnostycznymi jedynie w 16% przypadków liszaj twardzinowy sromu u dziewcząt rozpoznaje się w początkowym okresie choroby. Rozpoznanie u dzieci stawiane jest na podstawie wywiadu i dokładnego badania ginekologicznego. Dzieci z rozpoznanym liszajem twardzinowym sromu powinny zostać objęte długoterminową opieką – z kontrolą zmian po trzech, a następnie po sześciu miesiącach od początku terapii. Zaleca się obserwację do okresu dojrzewania.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) są powszechnie stosowanymi lekami pierwszego rzutu w leczeniu różnych sytuacji medycznych z zakresu położnictwa i ginekologii. NLPZ oprócz właściwości przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych zapewniają dobre działanie przeciwbólowe. Niesteroidowe leki przeciwzapalne są w większości krajów dostępne bez recepty. Ich stosowanie może wywołać odwracalną niepłodność u ludzi przez hamowanie COX 1 i 2, co uniemożliwia normalne procesy rozrodcze. W związku z tym zaleca się, aby kobiety planujące ciążę unikały lub zmniejszały dawkę aspiryny, NLPZ lub inhibitorów COX-2 [12]. NLPZ w odpowiednich dawkach zmniejszają krwawienie owulacyjne o mniej więcej 30–40% przy mniejszym zmniejszeniu liczby cykli bezowulacyjnych [23]. Są również wykorzystywane w takich schorzeniach jak pierwotne bolesne miesiączkowanie, krwotok miesiączkowy czy tokolioza.

Aktywność ruchowa jest niezbędna dla prawidłowego wzrostu, rozwoju oraz utrzymania fizjologicznych funkcji komórek i tkanek. Znaczna część kobiet od momentu zajścia w ciążę ogranicza swoją aktywność fizyczną, tym samym obniżając własną sprawność fizyczną. Celem artykułu było sprawdzenie poziomu aktywności ruchowej kobiet przed ciążą w porównaniu do aktywności uprawianej w trakcie ciąży. Do badania włączono 176 kobiet ciężarnych w średnim wieku 30 lat (SD ±5,08). 56% (n = 98) kobiet biorących udział w badaniu podejmowało przed ciążą aktywność fizyczną oraz uprawiało sport, natomiast w trakcie ciąży 30% respondentek (n = 53). Respondentki podejmowały aktywność w ciąży średnio dwa razy w tygodniu, a średni czas treningu wynosił 34 minuty (SD ±8,27). Najczęściej wybieraną aktywnością podczas ciąży było chodzenie (n = 20) – 37%. Kobiety z większym BMI uzyskiwały mniej punktów w domenie kontrola wagi wg skali BES. Kobiety uprawiające aktywność fizyczną podczas ciąży lepiej oceniały swoją kondycję fizyczną w skali BES.

Ciąża jest okresem fizjologicznego zwiększenia zapotrzebowania na wiele składników odżywczych. Wzrastająca świadomość pacjentek pozwala na wdrożenie suplementacji ewentualnych niedoborów jeszcze w okresie przed zapłodnieniem. Musimy jednak pamiętać, że nie wszystkie preparaty dostępne na rynku są odpowiednie dla kobiet ciężarnych i muszą być z rozwagą stosowane. Najnowsze wytyczne określają odpowiedni stosunek dostarczanych elementów takich jak żelazo, DHA, witamina D3, jod czy kwas foliowy podczas ciąży. Artykuł ten przybliża najnowsze rekomendacje, które umożliwią dopasowanie odpowiedniej suplementacji. Na jej dobór mają wpływ takie czynniki jak wiek, sytuacja socjoekonomiczna, dieta czy aktywność ruchowa.

Nikła świadomość społeczeństwa w temacie zdrowia psychicznego położnic sprawia, że problemy psychiczne kobiet w okresie poporodowym bywają bagatelizowane. Okres stanu epidemicznego ma szczególny wpływ na funkcjonowanie społeczne zarówno w kontekście dostępności opieki zdrowotnej, jak i ekonomicznych skutków wprowadzanych obostrzeń.