Osteoporoza jest jedną z najczęstszych chorób układu kostnego u osób starszych. Charakteryzuje się zmniejszeniem gęstości mineralnej kości oraz zaburzeniem ich struktury, co prowadzi do zwiększonego ryzyka złamań. Schorzenie to znacząco wpływa na jakość życia pacjentów, ogranicza ich sprawność i zwiększa śmiertelność. Wczesne wykrycie choroby oraz odpowiednia profilaktyka są kluczowe w zapobieganiu jej następstwom. Istotną rolę odgrywa tu pomiar BMD, który pozwala na ocenę ryzyka, wdrożenie leczenia oraz monitorowanie jego skuteczności. Na rozwój osteoporozy wpływają zarówno czynniki modyfikowalne, np. styl życia, jak i czynniki niemodyfikowalne, takie jak wiek czy płeć. Leczenie osteoporozy obejmuje nie tylko farmakoterapię, ale także modyfikację stylu życia. Kluczowe znaczenie mają regularna aktywność fizyczna, suplementacja wapnia i witaminy D oraz eliminacja czynników ryzyka. W terapii farmakologicznej stosuje się m.in. bisfosfoniany, HTZ, SERM oraz kalcytoninę.
Autor: Wojciech Cnota
dr hab. n. med.; Katedra Zdrowia Kobiety, Wydział Nauk o Zdrowiu w Katowicach, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Hemoroidy to jedna z najczęstszych chorób dolnego odcinka przewodu pokarmowego. U kobiet ich występowanie koreluje ze zmianami hormonalnymi podczas cyklu menstruacyjnego, ciążą bądź menopauzą. Obfite krwawienia menstruacyjne (heavy menstrual bleeding – HMB) oraz zaparcia to czynniki, które znacząco przyczyniają się do zaostrzenia choroby, a ich współwystępowanie znacząco pogarsza jakość życia kobiet. W niniejszym artykule omówiono strategie leczenia hemoroidów u kobiet cierpiących na HMB oraz zaparcia. Skupiono się na wieloaspektowym podejściu do terapii – przeanalizowano rolę leczenia farmakologicznego oraz metody zachowawcze. Celem artykułu jest zaprezentowanie kompleksowego podejścia do leczenia hemoroidów u kobiet z obfitym krwawieniem miesiączkowym i zaparciami, aby poprawić jakość życia pacjentek i skuteczność terapeutyczną.
Osteoporoza stanowi istotny problem zdrowotny u osób starszych, zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Zwiększona łamliwość kości spowodowana osteoporozą prowadzi do złamań, które mogą dotyczyć niemal każdej kości. Złamania te wiążą się z wyższymi kosztami leczenia, ograniczeniem sprawności fizycznej, pogorszeniem jakości życia oraz wyższym ryzykiem zgonu. Ze względu na wzrost częstości złamań osteoporotycznych wraz z wiekiem, diagnostyka i profilaktyka osteoporozy oraz jej powikłań są ważnym zagadnieniem zdrowia publicznego. Pomiar gęstości mineralnej kości (BMD) stanowi kluczowe narzędzie w identyfikacji osób zagrożonych złamaniami, podejmowaniu decyzji terapeutycznych oraz monitorowaniu skuteczności leczenia. Zidentyfikowano również wiele czynników ryzyka osteoporozy, które można podzielić na modyfikowalne i niemodyfikowalne. Leczenie obejmujące eliminację modyfikowalnych czynników ryzyka, aktywność fizyczną oraz suplementację wapnia i witaminy D stanowi istotne uzupełnienie farmakoterapii. Zmniejszenie ryzyka upadków poprzez poprawę bezpieczeństwa w domu oraz stosowanie ochraniaczy bioder, szczególnie w domach opieki, może dodatkowo ograniczyć liczbę złamań.
Żylaki kończyn dolnych są częstym problemem zdrowotnym u kobiet w ciąży, wynikającym głównie z hormonów i fizjologicznych zmian zachodzących w organizmie podczas tego okresu. Celem tej pracy jest przedstawienie obecnych metod leczenia żylaków u ciężarnych, ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa zarówno matki, jak i dziecka. Omówiono tu profilaktykę, taką jak zmiany stylu życia i stosowanie kompresjoterapii, oraz możliwości leczenia farmakologicznego i ograniczenia związane z zabiegami inwazyjnymi podczas ciąży. Praca podkreśla również ryzyko powikłań oraz potrzebę indywidualnego podejścia do terapii, dostosowanego do stopnia zaawansowania choroby i trymestru ciąży. Uwzględnienie chorób niezwiązanych bezpośrednio z ciążą jest istotnym elementem kompleksowej opieki nad kobietami w ciąży. W praktyce medycznej często pojawiają się pytania o bezpieczeństwo różnych metod diagnostycznych i terapeutycznych, a także o ryzyko działań embriotoksycznych czy teratogennych związanych ze stosowaniem niektórych leków.
Osteoporoza jest istotnym problemem zdrowotnym u starszych osób, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Osłabiona struktura kości wynikająca z tej choroby sprawia, że każda kość może ulec złamaniu. Złamania te prowadzą do zwiększonych kosztów leczenia, ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu, pogorszenia jakości życia oraz wyższego ryzyka śmiertelności. Z wiekiem ryzyko wystąpienia złamań osteoporotycznych rośnie, dlatego wczesne wykrycie i profilaktyka osteoporozy, a także jej powikłań stanowią ważne wyzwanie dla systemu opieki zdrowotnej. Pomiar gęstości mineralnej kości (BMD) jest kluczowym narzędziem w identyfikacji pacjentów narażonych na złamania, doborze leczenia i monitorowaniu jego skuteczności. Zidentyfikowano zarówno modyfikowalne, jak i niemodyfikowalne czynniki ryzyka osteoporozy. W procesie leczenia poza farmakoterapią istotne jest zmniejszenie wpływu modyfikowalnych czynników ryzyka, regularne ćwiczenia fizyczne oraz suplementacja wapnia i witaminy D. Do leczenia farmakologicznego osteoporozy stosuje się takie środki jak bisfosfoniany, hormonalna terapia zastępcza (HTZ), selektywne modulatory receptorów estrogenowych (SERM) oraz kalcytonina.
Hemoroidy to jedna z najczęstszych chorób dolnego odcinka przewodu pokarmowego. U kobiet ich występowanie koreluje ze zmianami hormonalnymi podczas cyklu menstruacyjnego, ciążą bądź menopauzą. Obfite krwawienia menstruacyjne (heavy menstrual bleeding – HMB) oraz zaparcia to czynniki, które znacząco przyczyniają się do zaostrzenia choroby, a ich współwystępowanie znacząco pogarsza jakość życia kobiet. W niniejszym artykule omówiono strategie leczenia hemoroidów u kobiet cierpiących na HMB oraz zaparcia. Skupiono się na wieloaspektowym podejściu do terapii – przeanalizowano rolę leczenia farmakologicznego oraz metody zachowawcze. Celem artykułu jest zaprezentowanie kompleksowego podejścia do leczenia hemoroidów u kobiet z obfitym krwawieniem miesiączkowym i zaparciami, aby poprawić jakość życia pacjentek i skuteczność terapeutyczną.
Większość dziewcząt i młodych kobiet odczuwa dyskomfort podczas menstruacji. Częstość występowania bolesnego miesiączkowania (dysmenorrhea) waha się, w zależności od źródła literaturowego, od 45 do nawet 95%. Ze względu na etiologię objawów bolesne miesiączkowanie dzieli się na pierwotne i wtórne. Społeczna akceptacja bolesnego miesiączkowania opóźnia diagnostykę i leczenie. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) są leczeniem pierwszego rzutu. Dziewczętom można bezpiecznie zaproponować zahamowanie miesiączki za pomocą złożonej dwuskładnikowej antykoncepcji hormonalnej, a także metod zawierających wyłącznie gestagen. Endometriozę należy rozważyć u dziewcząt, u których ból utrzymuje się pomimo leczenia. Leczenie bólu przewlekłego wymaga zaangażowania wielodyscyplinarnego zespołu.
Biocenoza pochwy to szczególny element flory bakteryjnej kobiet. Panują w niej odpowiednie warunki charakteryzujące się obecnością specyficznych bakterii. Spośród nich aż 95% stanowi Lactobacillus, czyli pałeczka kwasu mlekowego [1]. Rolą bakterii kwasu mlekowego jest utrzymywanie odpowiedniego pH pochwy, które powinno być kwasowe (pH 3,6–4,5), oraz zapobieganie zakażeniom poprzez produkcję czynników przeciwzapalnych. Pozostałą część bakterii stanowią anaeroby, które są niegroźne dla naturalnego środowiska pochwy, jeśli występują w małych stężeniach. Dysproporcja pomiędzy tymi dwoma typami bakterii skutkuje zaburzeniem ekosystemu pochwy, co może prowadzić do pojawienia się zapalenia pochwy. W celu odbudowy oraz uzupełnienia prawidłowej flory bakteryjnej układu moczowo-płciowego oraz przywrócenia i utrzymania odpowiedniego pH pochwy zalecane jest stosowanie preparatów specjalnego przeznaczenia medycznego zawierających w składzie pałeczki Lactobacillus.
Zapotrzebowanie na żelazo różni się w zależności od płci, wieku i stanu pacjenta. Dla dorosłych mężczyzn wynosi ok. 6 mg/dzień, dla kobiet w wieku 19–50 lat jest równe 8 mg/dzień, natomiast po 50. roku życia wynosi 6 mg/dzień. Kobiety ciężarne są specjalną grupą pacjentek i często narażone są na deficyty tego pierwiastka. Z tego względu rekomenduje się u nich przyjmowanie od 23 do 27 mg żelaza na dzień. Anemia z niedoboru żelaza to choroba, która rozwija się w różnych mechanizmach. Najczęściej jest wyzwalana obfitą utratą krwi bądź stanami fizjologicznymi, takimi jak ciąża lub krwawienie miesiączkowe.
Progesteron – hormon steroidowy syntezowany przez komórki ciałka żółtego, nazywany często hormonem ciążowym – jest niezbędny do utrzymania ciąży zarówno przez swój wpływ endokrynny, jak i poprzez działanie immunomodulujące. Znalazł on szerokie zastosowanie w próbie leczenia poronień zagrażających, poronień nawykowych, porodu przedwczesnego oraz niedomogi fazy lutealnej w trakcie technik wspomaganego rozrodu. Ponadto progestageny są szeroko stosowane w zaburzeniach cyklu miesiączkowego jako jedna z form antykoncepcji oraz w przypadku hormonalnej terapii zastępczej. Wiadomo już, że sukces ciąży zależy m.in. od wystąpienia tolerancji immunologicznej matki na antygeny płodu. Tutaj właśnie swą rolę odgrywa progesteron, umożliwiając prawidłowy przebieg procesu implantacji i przemiany doczesnowej. Istnieje wiele badań mówiących o dobroczynnym wpływie tego hormonu we wspomnianych wcześniej patologiach ciąży. Opracowanie to przedstawia aktualną wiedzę na temat podstaw działania progesteronu, jego zastosowania i przede wszystkim skuteczności.
W okresie prenatalnym w przesiewowym badaniu serca płodu rozpoznanie całkowitego nieprawidłowego spływu żył płucnych (TAPRV) jest trudne co tłumaczy bardzo niską wykrywalność tej wady u płodu – około 1,9% (1). Wada należy do bardzo rzadkich wad serca i częstość występowania jej szacuje się na 0,5-2% wszystkich wrodzonych wad serca (WWS) i występuje w przybliżeniu na 8,7/100,000 (2,3) żywo urodzonych noworodków.
Opracowanie to przedstawia aktualną wiedzę na temat badań prenatalnych w I trymestrze ciąży. Umożliwiają one rozpoznawanie, diagnostykę i leczenie wad wrodzonych, również zespołów genetycznie uwarunkowanych.
Badania mają na celu zapewnienie optymalnych warunków do rozwiązania ciąży a także opiekę nad kobietą będącą w ciąży i noworodkiem. Badania prenatalne wykonywane w I trymestrze ciąży pozwalają na zidentyfikowanie wad wrodzonych płodu oraz określenie ryzyka najczęściej występujących aberracji chromosomowych.