Autor: Katarzyna Osadnik

Wprowadzenie. Foliany i cholina są kluczowymi składnikami odżywczymi, odgrywającymi zasadniczą rolę w rozwoju płodu, szczególnie w kontekście prewencji wad cewy nerwowej (NTDs) i optymalizacji funkcji poznawczych. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie aktualnych rekomendacji dotyczących suplementacji aktywnymi folianami i choliną w okresie przedkoncepcyjnym i ciążowym, z uwzględnieniem stanowisk wiodących towarzystw naukowych.
Metody. Dokonano przeglądu literatury naukowej, analizując wytyczne Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP), Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG), jak również publikacje dotyczące metabolizmu folianów i choliny oraz ich wpływu na rozwój płodu.
Wyniki. Suplementacja folianami, zwłaszcza w postaci aktywnego 5-metylotetrahydrofolianu (5-MTHF), jest powszechnie zalecana w okresie przedkoncepcyjnym i ciążowym ze względu na jej udowodniony wpływ na zmniejszenie ryzyka NTDs. Cholina, niezbędna do syntezy fosfatydylocholiny i acetylocholiny, odgrywa istotną rolę w rozwoju mózgu płodu. Niedobory choliny są powszechne w populacji kobiet w wieku rozrodczym, co może negatywnie wpływać na rozwój poznawczy dziecka. Wnioski. Odpowiednia podaż aktywnych folianów i choliny w okresie przedkoncepcyjnym i ciążowym jest kluczowa dla zapewnienia prawidłowego rozwoju płodu. Klinicyści powinni uwzględniać indywidualne potrzeby pacjentek, w tym obecność polimorfizmów genu MTHFR, przy doborze odpowiednich preparatów i dawek suplementacyjnych.

Rozejście się spojenia łonowego (PSD – pubic symphysis diastasis) to rzadkie powikłanie okresu okołoporodowego, charakteryzujące się nadmiernym oddzieleniem gałęzi kości łonowych powyżej 10 mm. Stan ten najczęściej występuje w wyniku trudnego porodu siłami natury, ale może także pojawić się po cięciu cesarskim. Kluczowe czynniki ryzyka obejmują makrosomię płodu, dystocję barkową, ciążę mnogą, stosowanie narzędzi położniczych oraz zwiększone uwodnienie chrząstki i rozluźnienie więzadeł pod wpływem hormonów ciążowych, takich jak relaksyna i progesteron.

Antykoncepcja odgrywa kluczową rolę w planowaniu rodziny i zdrowiu reprodukcyjnym kobiet na całym świecie. Współczesne metody antykoncepcyjne, zarówno hormonalne, jak i mechaniczne, charakteryzują się wysoką skutecznością w zapobieganiu nieplanowanej ciąży, a także oferują dodatkowe korzyści zdrowotne. Mimo to ich stosowanie może się wiązać z występowaniem działań niepożądanych, które mogą negatywnie wpływać na jakość życia pacjentek. Ważne jest zrozumienie potencjalnych skutków ubocznych oraz odpowiednia ocena ryzyka, aby minimalizować te negatywne konsekwencje.

Obecnie odnotowuje się rosnącą liczbę kobiet decydujących się na posiadanie potomstwa po ukończeniu 35. roku życia, a nowotwory ginekologiczne dotykają znaczną populację pacjentek w wieku rozrodczym, które chcą zachować płodność na poczet przyszłej możliwości rodzenia dzieci. W rezultacie zapewnienie leczenia zachowującego płodność dla kobiet z rakiem żeńskiego układu rozrodczego stało się istotnym elementem opieki w tej populacji chorych. Pomimo wielu wyzwań możliwe jest zachowanie funkcji rozrodczych u kobiet z nowotworami ginekologicznymi bez narażania życia pacjentek. W rezultacie dla dziewcząt i kobiet, które chcą zachować płodność, kluczowe znaczenie ma zindywidualizowane podejście multidyscyplinarne i terminowe skierowanie do specjalisty do spraw rozrodu. W niniejszym opracowaniu zaprezentowano czynniki wpływające na płodność w chorobach onkologicznych, a także proponowane strategie zachowania płodności w przypadku zachorowania na raka szyjki macicy, raka jajników, jak również raka endometrium.

Nimesulid jako niesteroidowy lek przeciwzapalny wykazuje obiecujący potencjał w leczeniu bólu w ginekologii. Jego selektywność wobec COX-2, działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe sprawiają, że stanowi on cenną opcję terapeutyczną. Niemniej jednak zawsze należy stosować go z należytą ostrożnością, zważając na ewentualne ryzyko działań niepożądanych, a pacjentki powinny być monitorowane przez lekarza podczas leczenia.

Zakażenia dolnych dróg moczowych (ZDDM) są bardzo częste szczególnie u kobiet, co z całą pewnością wynika z uwarunkowań anatomicznych. Z badań epidemiologicznych wynika, że ryzyko wystąpienia takiej infekcji wynosi ponad 50%, przy czym aż 25% kobiet doświadczy jednego lub kilku nawrotów. Powszechnie stosowana antybiotykoterapia cechuje się wysoką skutecznością w leczeniu zarówno niepowikłanych, jak i powikłanych zakażeń układu moczowego (ZUM). Jednak długotrwałe i uporczywe leczenie antybiotykami kolejnych nawracających infekcji prowadzi do narastającego problemu bakteryjnej oporności, a w konsekwencji do szerzenia się szczepów uropatogenów wielolekoopornych. Europejskie Towarzystwo Urologiczne (EAU) oraz Polskie Towarzystwo Urologiczne (PTU) rekomendują stosowanie doustnej immunizacji preparatem Uro-Vaxom® (OM-89) w profilaktyce nawracających zakażeń układu moczowego celem zredukowania częstości nawrotów choroby, złagodzenia dolegliwości, zmniejszenia liczby przepisywanych antybiotyków oraz zminimalizowania ryzyka narastania lekooporności patogenów na leki.

Zmiany hormonalne zachodzące w organizmie kobiety na różnych etapach życia mogą predysponować do występowania infekcji intymnych. Chlorivag jest preparatem, który może działać zarówno zapobiegawczo, jak i wspomagać leczenie w przypadku różnych chorób pochwy o charakterze zapalnym, zakaźnym lub dystroficznym. Jest rekomendowany zwłaszcza w przypadku występowania zaczerwienienia, świądu, pieczenia, które mogą być związane z infekcjami mikozy lub waginozy. Z kolei do wspomagania leczenia infekcji grzybiczych pochwy skutecznym preparatem jest Albivag z kwasem bornym. Albivag i Chlorivag zostały stworzone z myślą o delikatnej pielęgnacji intymnej i są rekomendowane przez specjalistów, aby wspomagać zdrowie pochwy i zapewnić kobietom większy komfort i lepsze samopoczucie.

Bolesne miesiączkowanie, znane również jako dysmenorrhea, jest powszechnym i uciążliwym problemem zdrowotnym, który dotyka znaczną część kobiet w wieku rozrodczym. W przypadku bolesnego miesiączkowania nimesulid działa na zmniejszenie skurczów mięśni macicy oraz zmniejszenie produkcji prostaglandyn, które są głównymi czynnikami odpowiedzialnymi za ból menstruacyjny. Dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym, przeciwbólowym i przeciwskurczowym nimesulid może efektywnie łagodzić objawy bolesnego miesiączkowania.