Hormonalna terapia menopauzalna (HTM) stanowi skuteczną metodę w leczeniu objawów menopauzalnych u kobiet. W przypadku zdecydowanej większości kobiet korzyści wynikające ze stosowania HTM przewyższają ryzyko. U kobiet doświadczających objawów wypadowych menopauzy priorytetem powinno być rozpoczęcie stosowania HTM. Ważne, aby dobór terapii hormonalnej był zindywidualizowany, po rozważeniu wskazań i przeciwwskazań, z okresową ponowną oceną, która powinna obejmować odpowiedni rodzaj, dawkę, postać i drogę podawania leku, aby osiągnąć cele leczenia. Świadome i przemyślane decyzje dotyczące wyboru leczenia objawów wypadowych menopauzy będą skutkować poprawą stanu zdrowia kobiet w wieku menopauzalnym.
Dział: Wiedza praktyczna
.
Wirus opryszczki pospolitej (herpes simplex) jest jednym z najbardziej powszechnych wirusów, a zakażonych nim jest ok. 60–95% dorosłych osób. Wirus opryszczki w zależności od wieku, typu i miejsca zakażenia może powodować różne zespoły objawów klinicznych od łagodnych infekcji miejscowych po zagrażające życiu zakażenie obejmuje ośrodkowy układ nerwowy. Ponadto wyróżniamy zakażenie pierwotne lub nawrotowe, wynikające z reaktywacji utajonego wirusa. Dominującym objawem jest pęcherzykowa wysypka. W terapii możemy zastosować leki przeciwwirusowe, przede wszystkim acyklowir lub walacyklowir, w różnych dawkach i schematach w zależności od rodzaju i miejsca zakażenia. Jak wykazano w artykule walacyklowir jest lekiem skutecznym i bezpiecznym, a ze względu na przystępny schemat dawkowania może wpływać pozytywnie na proces leczenia.
Menopauza, definiowana jako 12 miesięcy bez krwawienia miesiączkowego, niesie ze sobą różne wyzwania ze względu na spadający poziom estrogenu, w tym uderzenia gorąca, nocne poty i objawy ze strony układu moczowo-płciowego. Podczas gdy hormonalna terapia zastępcza (hormone replacement therapy – HRT) jest powszechnie stosowana w celu leczenia tych objawów, obawy dotyczące jej bezpieczeństwa doprowadziły do wzrostu zainteresowania fitoestrogenami (phytoestrogens – PE) jako alternatywą. PE, związki roślinne o działaniu podobnym do estrogenu, mogą mieć potencjał w zmniejszaniu uderzeń gorąca i oferowaniu korzyści sercowo-naczyniowych i neuroprotekcyjnych. Jednak ich skuteczność w leczeniu objawów menopauzy pozostaje niepewna. Chociaż działanie PE jest obiecujące, należy je stosować ostrożnie. Potrzebne są dalsze badania, aby zapewnić ich bezpieczne i skuteczne stosowanie.
Celem niniejszej pracy badawczej było porównanie skuteczności trzech popularnych na rynku farmaceutycznym preparatów. Publikacja wykazała, iż stosowanie połączenia dwóch spośród nich dało najwyższą skuteczność i niższą liczbę objawów ubocznych. Aby ułatwić interpretację wyników, zaproponowano nową, bardzo uproszczoną skalę biocenozy pochwy, dzięki której uzyskuje się bardzo jednoznaczne wyniki badań. Istniejące w Polsce różnorodne skale w bardzo prosty sposób można przetransponować do nowej, pięciostopniowej skali, na której jednoznacznie mamy rozgraniczone biocenozę prawidłową i biocenozę nieprawidłową, wymagającą leczenia. Zebrano grupę 238 pacjentek z ostrymi i przewlekłymi infekcjami bakteryjnymi pochwy. Ta dość liczna grupa umożliwiła precyzyjną ocenę statystycznie znamiennych wyników leczenia. Niniejsza publikacja może w sposób praktyczny przyczynić się do poprawy leczenia jakże często występujących u pacjentek zaburzeń ekosystemu pochwy.
Endometrioza to przewlekła choroba o podłożu zapalnym, której diagnoza oraz skuteczna terapia w dalszym ciągu sprawia wiele trudności. W niniejszym artykule przedstawiono zarówno dietozależne czynniki zwiększające lub zmniejszające ryzyko występowania endometriozy, jak i rolę właściwej suplementacji.
Endometrioza jest schorzeniem przewlekłym, które dotyczy 5–20% dziewcząt w okresie dojrzewania oraz młodych kobiet. Jej etiologia nie została w pełni poznana. Przebieg endometriozy u nastolatek różni się od objawów występujących u kobiet dorosłych, co może skutkować opóźnieniem w rozpoznaniu i leczeniu. Diagnostyka schorzenia u młodocianych w pierwszej kolejności powinna obejmować dokładny wywiad i badanie fizykalne z uwzględnieniem rozszerzenia diagnostyki o badania obrazowe. Takie postępowanie pozwala na szybsze podjęcie decyzji o wdrożeniu leczenia. Wczesne rozpoznanie schorzenia może zmniejszać dolegliwości bólowe, zapobiegać postępowi choroby, a w efekcie przekładać się na codzienne funkcjonowanie młodych pacjentek.
Nadciśnienie tętnicze (HT) w ciąży wiąże się ze zwiększonym ryzykiem śmiertelności matek i płodów. Można je podzielić na dwa główne rodzaje: HT przewlekłe, które występuje już przed ciążą lub zostaje rozpoznane przed 20. tygodniem ciąży (może być pierwotne lub wtórne), oraz stany nadciśnieniowe związane z ciążą, w tym HT wywołane ciążą, rozwijające się po 20. tygodniu ciąży, najczęściej ustępujące w ciągu sześciu tygodni od momentu porodu, stan przedrzucawkowy i rzucawkę. W aktualnych wytycznych zaleca się włączenie leczenia farmakologicznego HT u kobiet w ciąży, gdy wartości ciśnień (BP) wynoszą >140/90 mmHg. Lekami z wyboru, najlepiej przebadanymi w tej populacji pacjentek, są metylodopa, labetalol i antagoniści kanałów wapniowych (najwięcej danych jest dostępnych dla nifedypiny). Kobiety, u których występowały schorzenia związane z HT w ciąży, szczególnie ze stanem przedrzucawkowym lub rzucawką, są obarczone podwyższonym ryzykiem rozwoju chorób sercowo-naczyniowych w dalszej części życia. Zarejestrowanie BP ≥160/≥110 mmHg u kobiety w ciąży jest stanem nagłym – w tym przypadku jest wskazane skierowanie pacjentki do szpitala.
Zakażenia wirusem opryszczki pospolitej HSV-1 i HSV-2 są bardzo rozpowszechnione na całym świecie. Oba są przenoszone przez bezpośredni kontakt z zainfekowanymi wydzielinami. Do zarażenia najczęściej dochodzi drogą oralną w dzieciństwie po zaniknięciu przeciwciał matczynych w pierwszym roku życia. U 20–50% zakażonych wirusem HSV-1 w ciągu roku od zakażenia dochodzi do ponownego pojawienia się objawów opryszczki narządów płciowych, a w przypadku wirusa HSV-2 jest to nawet 70–90%. Według szacunków pośród kobiet w ciąży częstość występowania zakażenia wirusem HSV-1 wynosi 63%. Zakażenie HSV, które daje objawy w obszarze genitaliów w okresie okołoporodowym, jest istotnym wskazaniem do wykonania cięcia cesarskiego. Postępy diagnostyczne i terapeutyczne doprowadziły do zmniejszenia śmiertelności oraz poprawy wyników neurorozwojowych noworodków.
Artykuł omawia skuteczność, bezpieczeństwo oraz wpływ złożonych środków antykoncepcyjnych na organizm kobiety. W artykule przedstawiono przypadek 25-letniej pacjentki cierpiącej na bolesne, obfite miesiączki i przewlekły ból miednicy, u której wdrożono terapię lekiem Dionelle opartym na etynyloestradiolu (EE) i dienogeście (DNG).
Zespół bólowy miednicy mniejszej (chronic pelvic pain – CPP) u kobiet jest zagadnieniem od dawna znanym, wielokrotnie opisywanym i definiowanym, wiedza na ten temat jest praktycznie podręcznikowa. Nie jest to jednak sprecyzowana jednostka chorobowa, tylko objaw, który może mieć wieloczynnikową etiologię. Stanowi on istotny problem kliniczny, społeczny i ekonomiczny, ponieważ dotyczy co szóstej kobiety w wieku rozrodczym. Wśród przyczyn wymienia się: ginekologiczne, urologiczne, gastroenterologiczne, psychosomatyczne. Podstawą diagnostyki jest badanie fizykalne oraz dokładny wywiad, a leczenie powinno mieć charakter wielokierunkowy i być realizowane w zespole interdyscyplinarnym.
W 2021 r. ukazały się najnowsze rekomendacje dotyczące leczenia zaburzeń czynności tarczycy w ciąży, a w 2022r. opublikowano wytyczne Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego dotyczące postępowania w przypadku zaburzeń czynności tarczycy u pacjentów z niepłodnością. Celem niniejszego opracowania jest prezentacja procesu diagnostyki i leczenia pacjentki z niepłodnością wtórną i subkliniczną niedoczynnością tarczycy. Zgodnie z aktualnymi rekomendacjami, u wszystkich pacjentek planujących ciążę zaleca się oznaczenie stężenia TSH w surowicy. Dotyczy to w szczególności pacjentek z niepłodnością i niepowodzeniami prokreacyjnymi w wywiadzie, a także przed planowanym wykorzystaniem metod wspomaganego rozrodu. Subkliniczna niedoczynność tarczycy i autoimmunizacyjne zapalenie tarczycy są czynnikami ryzyka niepłodności i niepowodzeń położniczych oraz niedokrwistości w ciąży. Leczenie L-tyroksyną może być korzystne z punktu widzenia szans na zajście w ciążę oraz zdrowia matki i dziecka. Lekiem z wyboru jest doustny preparat L-tyroksyny.
Zespół policystycznych jajników (PCOS) to najczęściej występujące schorzenie endokrynologiczne u kobiet w wieku rozrodczym. Rozpoznanie PCOS w wieku dojrzewania płciowego jest trudniejsze ze względu na nakładanie się fizjologicznych objawów występujących w tym okresie oraz kryteriów diagnostycznych u kobiet dorosłych. U nastolatek obciążonych PCOS mogą występować nieregularne cykle miesiączkowe, hirsutyzm oraz trądzik. Celem tego artykułu jest przedstawienie najnowszych wytycznych, które mają ułatwić diagnostykę i leczenie również w grupie nastolatek.