Dział: Wiedza praktyczna

Seksualność człowieka to uczucia (feelings), tożsamość (identity) i zachowania seksualne (sexual behaviour). Relacją seksualności z procesem diagnostycznym i terapeutycznym choroby nowotworowej zajmuje się onkoseksuologia. Świadomość choroby nowotworowej od chwili rozpoznania rzutuje na wszystkie składowe seksualności kobiety i jej partnera. Zdrowie seksualne kobiet chorych i leczonych onkologicznie zależy od pierwotnego zaawansowania choroby, przyjętego sposobu leczenia, efektów niepożądanych. O problemach w życiu seksualnym należy rozmawiać z kobietami przed operacją onkologiczną. Jeżeli zgodnie z procedurami leczenia onkologicznego planowane jest usunięcie żeńskiego narządu rodnego, wiadomo, że kobieta będzie miała problemy w życiu intymnym, dlatego trzeba wstępnie tę możliwość omówić. W procesie leczenia post- operacyjnego zawsze łatwiej będzie wrócić do tematu, pacjentka zapamięta, że problem został poruszony i może się do niego odnieść podczas rehabilitacji pooperacyjnej.

Ciąża to szczególny czas w życiu każdej kobiety, wymaga od niej wyjątkowej uwagi i dbałości o zdrowie własne oraz dziecka. Rekomendowana jest modyfikacja diety oraz dodatkowa suplementacja składników niezbędnych do prawidłowego, niezaburzonego rozwoju płodu. Należy pamiętać, że znaczący wpływ ma odżywianie się kobiet zarówno w poszczególnych trymestrach ciąży, jak i przed planowanym poczęciem. Kobiety mają dostęp do bardzo wielu preparatów i powinny ze szczególną uwagą wybierać suplementację. Suplementy różnią się między sobą nie tylko składem, ale także jakością, biodostępnością, wchłanialnością, skutecznością i standardami wytwarzania. Dodatkowym wyznacznikiem jakości produktu mogą być standardy GMP (Good Manufacturing Practice).

Choroby tarczycy są częste u kobiet w wieku rozrodczym. Niedoczynność tarczycy jawna dotyka 0,5% kobiet w ciąży, forma subkliniczna – 2–15% ciężarnych, a podwyższone wartości przeciwciał przeciwtarczycowych stwierdza się nawet u 10–20% kobiet w okresie reprodukcyjnym. Najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy w ciąży jest przewlekłe autoimmunizacyjne zapalenie tarczycy. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie aktualnych wytycznych leczenia niedoczynności tarczycy w ciąży na podstawie najnowszych rekomendacji Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego, które ukazały się w 2021 r.

W artykule przedstawiono najważniejsze zagadnienia dotyczące patofizjologii, diagnostyki i terapii prenatalnej oraz profilaktyki konfliktu serologicznego i będącej jego następstwem choroby hemolitycznej płodu. Zdobycze współczesnej medycyny powodują, że zagadnienie to staje się coraz mniej powszechne, aczkolwiek nadal zdarzają się sytuacje, wymagające specjalistycznej opieki prenatalnej na najwyższym poziomie.

W przypadku ginekologii i położnictwa ważną rolę w systemie ochrony zdrowia odgrywają położne. Ginekolodzy na co dzień z nimi współpracują. Położna to od lat samodzielny zawód medyczny. Jest to zawód uregulowany w ustawie z 2011 r. Położne wykonują dwa rodzaje czynności: na podstawie i bez zlecenia lekarskiego. Celem artykułu jest przybliżenie podstawowych regulacji prawnych związanych z wykonywaniem zawodu położnej w Polsce, w szczególności w aspekcie ich kompetencji i wykonywania zleceń lekarskich.

W praktyce lekarskiej komunikacja lekarza z pacjentem to niezwykle trudny proces, który wymaga od lekarza uwzględnienia wielu złożonych czynników dotyczących pacjenta. W przypadku ginekologii i nauki o płci – seksuologii wymaga specyficznego, profesjonalnego podejścia. Jeszcze trudniejsze jest to w przypadku opieki medycznej nad osobami niepełnosprawnymi. Informacje przekazywane przez lekarza są odbierane różnie w zależności od wieku pacjenta, jego pochodzenia, wykształcenia, płci czy w końcu ciężaru gatunkowego przekazywanych informacji (w przypadku osób niepełnosprawnych – od rodzaju niepełnosprawności).

Rozwój współczesnej medycyny niesie ze sobą nowe możliwości leczenia w zakresie życia płodowego, dając nadzieję na lepsze funkcjonowanie lub przeżycie potomstwa, u którego wykryto wady wrodzone. Dzięki coraz dokładniejszej diagnostyce prenatalnej zaburzenia wewnątrzmaciczne rozpoznawane są szybciej i z większą precyzją, co poprawia możliwości planowanej terapii i adekwatnego zakończenia ciąży. Chirurgia płodu, rozwijająca się przez ostatnie dekady, dotyczy zarówno krótkich, inwazyjnych procedur, jak i złożonych, obciążających operacji w obrębie licznych narządów płodu.

Menopauza jest poważnym problemem zdrowotnym, społecznym i ekonomicznym. Wielokierunkowe badania udowodniły, że estrogenoterapia prowadzi do złagodzenia przykrych dolegliwości spowodowanych niedoborem estrogenów. Duże dawki estrogenów wpływają niekorzystnie na samopoczucie i zdrowie pacjentek. Badając metody hormonalnej terapii zastępczej, rozważano różne formy podania leku. Biorąc pod uwagę ominięcie metabolizmu wątrobowego, możliwość podania mniejszej dawki, co się wiąże z mniejszą stymulacją receptorów estrogenowych i mniejszym ryzykiem rozwinięcia chorób sercowo-naczyniowych, wykazano, że system transdermalny cechuje się dobrą przyswajalnością, jest dobrze tolerowany, nie wymaga codziennej aplikacji, co powoduje, że pacjentki chętniej korzystają z tej formy leczenia.