Konflikt serologiczny matczyno-płodowy to sytuacja kliniczna, w której na skutek niezgodności antygenowej w zakresie krwinek czerwonych pomiędzy matką a płodem dochodzi do produkcji przeciwciał matczynych, skierowanych przeciwko antygenom płodowym. Najczęstszy typ immunizacji jest wywołany niezgodnością w zakresie antygenu D z układu Rh; rzadziej występują inne postaci konfliktu serologicznego. Badanie w kierunku obecności przeciwciał odpornościowych do antygenów krwinek czerwonych należy wykonać u każdej ciężarnej – niezależnie od jej grupy krwi. U kobiet, u których stwierdza się immunizację, konieczna jest identyfikacja przeciwciał oraz ocena ich miana. Począwszy od 18. tygodnia ciąży wykonuje się u nich badania przepływów naczyniowych w tętnicy środkowej mózgu. Podwyższone wartości maksymalnej prędkości przepływu świadczą o ciężkiej lub umiarkowanej niedokrwistości płodu, będącej objawem choroby hemolitycznej. Wymaga ona leczenia wewnątrzmacicznego, które polega na wykonywaniu seryjnych transfuzji dopłodowych. Szczególnie ważną rolę odgrywa profilaktyka konfliktu serologicznego u kobiet Rh-ujemnych, u których dotychczas nie wykryto obecności przeciwciał anty-D. Profilaktyka ta polega na podawaniu immunoglobuliny anty-D – zarówno w trakcie ciąży, jak i po jej zakończeniu. Prawidłowo stosowana immunoprofilaktyka w istotny sposób zmniejsza częstość występowania konfliktu serologicznego i choroby hemolitycznej płodu.
Autor: Mirosław Wielgoś
I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
W artykule przedstawiono najważniejsze zagadnienia dotyczące patofizjologii, diagnostyki i terapii prenatalnej oraz profilaktyki konfliktu serologicznego i będącej jego następstwem choroby hemolitycznej płodu. Zdobycze współczesnej medycyny powodują, że zagadnienie to staje się coraz mniej powszechne, aczkolwiek nadal zdarzają się sytuacje, wymagające specjalistycznej opieki prenatalnej na najwyższym poziomie.
W artykule przedstawiono najważniejsze zagadnienia dotyczące patofizjologii, diagnostyki i terapii prenatalnej oraz profilaktyki konfliktu serologicznego i będącej jego następstwem choroby hemolitycznej płodu. Zdobycze współczesnej medycyny powodują, że zagadnienie to staje się coraz mniej powszechne, aczkolwiek nadal zdarzają się sytuacje, wymagające specjalistycznej opieki prenatalnej na najwyższym poziomie.
