Autor: Karolina Waleśkiewicz-Ogórek

Infekcje dróg rodnych to najczęstsze dolegliwości zgłaszane przez kobiety i zazwyczaj mają one postać nawrotową. Po menopauzie, kluczowy jest spadek estrogenów. Z tego powodu pochwa w całości staje się atroficzna - węższa, krótsza, nieelastyczna. Pojawiają się liczne czynniki ogólnoustrojowe zwiększające predyspozycje do infekcji grzybiczych – np. cukrzyca czy otyłość. Według wielu opinii najważniejsza jest profilkatyka zmian atroficznych wynikająca z niedoborów hormonalnych oraz z naturalnych procesów starzenia.  

Ginekologia estetyczna jest nową, dynamicznie rozwijającą się dziedziną z pogranicza ginekologii i chirurgii plastycznej. Dzięki metodom chirurgicznym możliwe jest zwiększenie estetyki i funkcji narządów płciowych. Najczęściej wykonywanym zabiegiem jest labioplastyka. Bardzo ważna jest edukacja pacjentki w zakresie pielęgnacji pozabiegowej i wsparcia regeneracji i gojenia, zwłaszcza w newralgicznym pierwszym tygodniu. Istotną rolę w ostatnim etapie gojenia się ran, gdy dochodzi do przebudowy tkanki, odgrywa kwas hialuronowy. To bardzo ważna jego cecha dla wszystkich zabiegowców, bez względu na specjalizację, stąd tak szerokie wykorzystanie kwasu hialuronowego w niemal każdej dziedzinie medycyny. W ginekologii kwas hialuronowy ma zastosowanie jako czynnik wspomagający regenerację i gojenie po wszystkich zabiegach i operacjach.

O problemie suchości pochwy mówi coraz więcej kobiet. Jako ginekolodzy stajemy przed otwartymi, chętnie mówiącymi o swojej seksualności i związanej z nią problemami, współczesnymi kobietami. Przyczyny suchości pochwy są różnorodne: zaburzenia gospodarki hormonalnej w okresie okołomenopauzalnym, w przebiegu wielu chorób, jako skutek stosowania niektórych leków. Odpowiednie nawilżenie pochwy ma kluczowe znaczenie dla utrzymania satysfakcjonującego życia seksualnego. Leczenie często może się ograniczyć do bezpiecznych preparatów dopochwowych zawierających kwas hialuronowy, który stał się nową alternatywą dla menopauzalnej terapii hormonalnej.

Długotrwała suplementacja niewielkimi dawkami żelaza to uznana metoda w przypadkach rozpoznania niedokrwistości. Wiadomym jest, że znaczny wzrost dawki nie zwiększa istotnie ilości wchłoniętego żelaza ze względu na wysycenie białek nośnikowych. Proteinianobursztynian żelaza cechuje się zmiennością rozpuszczania, która zależna jest od pH. Po przyjęciu doustnym żelazo trafia do żołądka, gdzie dzięki obecności kwasu żołądkowego środowisko jest kwaśne, a wartość pH niższa niż 4. Warunki te sprawiają, że substancja czynna ulega wytrąceniu, natomiast samo żelazo pozostaje związane. W dwunastnicy, gdzie radykalnie zmienia się środowisko z kwaśnego na zasadowe, pod wpływem proteazy trzustkowej część białkowa preparatu ulega trawieniu, tym samym uwalniając żelazo i pozwalając na jego wchłanianie przez organizm.

Kwas hialuronowy łącząc się z cząsteczkami białek tworzy sieci proteoglikanowe zatrzymujące wodę, w konsekwencji poprawia nawodnienie tkanek oraz transport substancji odżywczych zapewniając tym samym prawidłowe napięcie tkanek, trofizm i elastyczność, co przyczynia się do regeneracji nabłonka zarówno w atrofii, jak i dystrofii nabłonka pochwy. Znajdując się w macierzy pozakomórkowej, moduluje działanie cytokin prozapalnych oraz migrację komórek, co korzystnie wpływa na proces gojenia się ran i prawidłowe nabłonkowanie. Preparaty 
Chlorivag® i Albivag® dzięki unikatowej kompozycji substancji czynnych wspomagają produkcję śluzu i utrzymują prawidłowe nawilżenie błon śluzowych, przyspieszają gojenie i regenerację mikrourazów nabłonka pochwy, zapobiegają nawracającym infekcjom bakteryjnym błon śluzowych oraz utrzymują prawidłowe środowisko pochwy.

Zakażenie układu moczowego (ZUM) to jedna z wiodących infekcji występujących u ciężarnych. Jest związana z występującym zastojem moczu w tym czasie oraz pojawiającą się w ciąży glikozurią. Najczęstszym uropatogenem jest Escherichia coli (UPEC – ang. uropathogenic Escherichia coli). Antybiotykoterapia ZUM w ciąży jest stosowana niezależnie od występowania objawów klinicznych.Konsekwencje długotrwałego ZUM w ciąży to poród przedwczesny i redukcja masy ciała dziecka, dlatego tak ważne jest wdrożenie skutecznej antybiotykoterapii oraz wykonanie ponownego posiewu moczu 7–14 dni po zakończeniu leczenia. W terapii bezobjawowego bakteriomoczu bądź zapalenia pęcherza moczowego z powodzeniem stosuje się doustnie amoksycylinę, amoksycylinę z klawulanianem, cefaleksynę, fosfomycynę oraz trimetoprim, natomiast w terapii ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek u kobiety w ciąży podaje się drogą dożylną ceftriakson, cefepim, imipenem z cylastatyną, piperacylinę z tazobaktamem. Podczas terapii ZUM u kobiety karmiącej piersią należy na pewno wziąć pod uwagę wskaźniki, które charakteryzują penetrację antybiotyku do mleka matki, i wybrać te, które wykazują minimalne przechodzenie przez barierę krew–mleko.

Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest najczęstszą postacią niedokrwistości na świecie i występuje głównie u kobiet oraz dzieci poniżej piątego roku życia. Prowadzi do zahamowania wytwarzania hemoglobiny i obniżenia parametrów morfologicznych układu erytrocytarnego. W dzieciństwie, w ciąży i podczas karmienia piersią dominuje zwiększone zapotrzebowanie na żelazo, występują niedobory dietetyczne, u dziewcząt i kobiet miesiączkujących – utrata krwi. W przypadkach rozpoznania niedokrwistości konieczna jest długotrwała suplementacja niewielkimi dawkami żelaza, gdyż znaczny wzrost dawki nie zwiększa istotnie ilości wchłoniętego żelaza ze względu na wysycenie białek nośnikowych. Zaleca się suplementację niskimi dawkami żelaza, ale w sposób długotrwały. Jednym ze sposobów leczenia niedokrwistości jest przyjmowanie proteinianobursztynianu żelaza.

Ponad połowa młodych kobiet cierpi na zespół bolesnego miesiączkowania. Charakteryzuje się on nadmierną patologiczną czynnością skurczową macicy i związanymi z tym bolesnymi krwawieniami miesięcznymi. Powstaje na skutek zwiększonego stężenia prostaglandyn, wzmożonego napięcia układu współczulnego oraz zmniejszonego przepływu krwi przez macicę. Leczenie jest głównie objawowe. Stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (diclofenak, nimesulid), antykoncepcję hormonalną doustną, lub wkładkę wewnątrzmaciczną z gestagenem.