Infekcje pochwy w okresie ciąży

Stany zapalne pochwy, a także związane z tym choroby kobiecych narządów płciowych stanowią obecnie jedną z najczęstszych przyczyn zgłaszania się kobiet do lekarza w trybie pilnym zarówno w ciąży, jak i poza nią [1]. Jest to problem niezwykle uciążliwy, obniżający komfort życia, wprawiający w zakłopotanie, a nawet powodujący czasową niedyspozycyjność. Wiadomo, że powikłania zdrowotne spowodowane zlekceważeniem występujących objawów zapalenia pochwy mogą być poważne – od powikłań pooperacyjnych po niepłodność, zakażenie układu moczowego czy wyższe ryzyko poronień i porodów przedwczesnych [1, 2].
Zapalenia żeńskich narządów płciowych należą do najczęściej występujących infekcji, szczególnie u kobiet w okresie prokreacyjnym. Tę bardzo szeroką grupę chorób zwykle dzieli się na zapalenia dolnego odcinka narządów płciowych, to jest sromu, pochwy i szyjki macicy, oraz na zapalenia narządów leżących w jamie brzusznej: macicy, jajowodów, jajników i przymacicz. 
Do pierwszej grupy zapaleń zalicza się m.in. zapalenia pochwy i szyjki macicy, często spotykane w codziennej praktyce położniczo-ginekologicznej. Przykładem choroby z tej grupy może być zapalenie rzęsistkowe, którego kliniczne objawy występują u 15–20% kobiet, a które można wykazać za pomocą badań laboratoryjnych. Do drugiej grupy infekcji (wewnątrzotrzewnowych) należą zakażenia pooperacyjne występujące zarówno po zabiegach ginekologicznych, jak i po operacjach chirurgicznych w obrębie miednicy. Potwierdzeniem tego faktu są, jak się wydaje, zawyżone doniesienia o 85-proc. ryzyku rozwoju zakażenia po cięciu cesarskim wykonywanym bez osłony antybiotykowej i 64-proc. ryzyku wystąpienia zakażeń u pacjentek po przezpochwowym usunięciu macicy.

Mikroflora pochwy i szyjki macicy

Jałowy w prawidłowych warunkach górny odcinek kobiecych narządów płciowych na poziomie szyjki macicy jest oddzielony od odcinka dolnego, skolonizowanego przez liczne mikroorganizmy. Mikroflora pochwy i szyjki macicy ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju infekcji wstępujących. Prawidłowa flora bakteryjna zabezpiecza przed rozwojem szczepów patogennych, nieprawidłowa zaś stanowi najczęstszy punkt wyjścia rozwoju infekcji wstępujących. W warunkach prawidłowych w 1 g wydzieliny pochwowej znajdują się miliardy bakterii. W ostatnich latach wykazano jednak, że w pochwie pozornie zdrowych kobiet mogą się znajdować różne bakterie, zarówno tlenowe, jak i beztlenowe.
Mikroflora okolicy pochwy i sromu to zbiór populacji wielu gatunków żywych organizmów egzystujących w okolicach narządu rodnego kobiet. Prawidłowa biocenoza zmienia się w poszczególnych okresach życia kobiety i zależy od czynników endogennych i egzogennych [3]. Prawidłowy skład bakteryjny odgrywa kluczową rolę w zachowaniu homeostazy układu moczowo-płciowego. W warunkach fizjologicznych występują przede wszystkim bakterie beztlenowe oraz w zdecydowanej mniejszości bakterie tlenowe i grzyby. Mikroflora pochwy charakteryzuje się znaczną dominacją pałeczek kwasu mlekowego, zwanych także pałeczkami Döderleina – Lactobacillus (L. acidophilus, L. crispatus i L. jensenii, L. iners, L. fermentum, L. plantarum, L. brevis, L....