Onkoseksuologia – nawilżenie i regeneracja okolic intymnych

Seksualność jest jednym z najważniejszych elementów opisujących jakość życia człowieka, a doświadczanie reakcji seksualnej jej szczególnym wyznacznikiem. Choroba nowotworowa, jak również niepożądane efekty leczenia mogą powodować wielokierunkowe zmiany w organizmie, pogarszać jego funkcjonowanie, w tym czynność seksualną. Od lat 80. XX w. seksualność i zachowania seksualne w chorobie nowotworowej opisuje onkoseksuologia. Dzięki niej u kobiet, u których rozpoznano raka narządu rodnego, zwraca się uwagę na jakość życia seksualnego w okresie diagnozowania, leczenia oraz powrotu do zdrowia. Niepożądane skutki leczenia objawiają się w postaci zaburzeń i dysfunkcji seksualnych. Przyczyny są organiczne i nieorganiczne. W krajach, w których wiedza z zakresu seksualności jest powszechna, jako standard w leczeniu jest dostępna rehabilitacja seksualna oraz pomoc w zakresie funkcjonowania seksualnego zespołów wielospecjalistycznych: ginekologów, onkologów, fizjoterapeutów i psychologów. Podejście interdyscyplinarne pozwala w wielu przypadkach przywracać kobietom większą otwartość na ten aspekt życia.
Nowotwory złośliwe narządu rodnego to: rak endometrium, rak jajnika, rak szyjki macicy. O ile rak jajnika oraz rak endometrium jako czynniki organiczne współistniejących zaburzeń i dysfunkcji seksualnych są wtórnie związane z czynnością seksualną, o tyle rak szyjki macicy jest z nią związany na każdym etapie. Za sprawą infekcji wirusem HPV, do której dochodzi w czasie kontaktów seksualnych, należy go traktować jak chorobę przenoszoną drogą płciową. Rak szyjki macicy może dawać objawy pod postacią plamienia i krwawień po stosunku jeszcze przed postawieniem rozpoznania histopatologicznego. Traktujemy je jako objawy pierwotne.
Należy pamiętać, że wszystkie zaburzenia sfery seksualnej: brak ochoty na seks, unikanie seksu, bolesne współżycie, niska samoocena, brak akceptacji zmian ciała itd. pojawiają się jako wtórne i dotyczą każdej choroby nowotworowej. 
Organiczne i nieorganiczne następstwa rozwoju nowotworu oraz jego leczenia wpływają negatywnie na cykl reakcji seksualnej kobiety.
Wprowadzenie do relacji pacjent–lekarz–personel medyczny rozmowy na temat zdrowia seksualnego na etapie rozpoznania choroby oraz indywidualne podejście mogą pomóc kobiecie lub parze pracować nad utrzymaniem jakości życia seksualnego i akceptacją jej zmian w przebiegu choroby.

Onkoseksuologia 

Zdrowie seksualne według WHO to integracja biologicznych, emocjonalnych, intelektualnych i psychospołecznych aspektów życia seksualnego, koniecznych do pozytywnego rozwoju osobowości, komunikacji i miłości. 
Rosnąca wśród pacjentów onkologicznych świadomość istniejącej przepaści między potrzebą informacji a zaniedbaniem sfery seksualnej w szeroko rozumianej opiece onkologicznej stała się inspiracją do opracowania w medycynie nowej dyscypliny – onkoseksuologii. Celem powstania tej dyscypliny jest zwiększenie świadomości personelu medycznego oraz pacjentów na temat istnienia zaburzeń i dysfunkcji seksualnych, ich przyczyn, wpływu na jakość życia oraz leczenia. 
Polskie społeczeństwo nie jest otwarte na wiedzę o seksualności i rozmowę o zdrowiu seksualnym, dlatego niewiele mówi się u nas na temat onkoseksuologii. Pacjenci chcą rozmawiać, a jednocześnie boją się tej rozmowy. Niektórzy uważają, że temat ich życia intymnego jest nieważny w czasie trudnego leczenia choroby onkologicznej – szczególnie jeżeli to nie lekarz zapyta o sprawy seksualne. Tymczasem wiedza samych lekarzy na temat onkoseksuologii również jest niewielka [1]. Z tego powodu nie czują się komfortowo w rozmowie z pacjentem o jego życiu intymnym. 
Wydawałoby się, że wraz ze zmianą pokoleniową lekarzy sytuacja się zmieni, ale tak nie jest. Jako społeczeństwo potrzebujemy zmiany myślenia o seksualności człowieka nie tylko w nowym pokoleniu lekarzy. Wszyscy powinni się uczyć – pacjenci pytać, personel medyczny odpowiadać. Lekarze powinni wiedzieć, że pytanie o seksualność jest standardem i należy je kierować do każdej pacjentki lub pacjenta, którzy trafiają do lekarza pierwszego kontaktu, ginekologa, onkologa. Jest to bardzo ważne, bo jeśli lekarz nie zapyta pacjenta o życie intymne, może przeoczyć istotny sygnał ostrzegawczy, że dzieje się coś niedobrego, i dotyczy to obu płci. 
Większość kobiet, które przechodzą leczenie jakiegokolwiek nowotworu z wykorzystaniem chemio-, radioterapii, obu terapii...