Antykoncepcja, umożliwiając realne działanie w zakresie zdrowia seksualnego, regulacji poczęć i planowania rodziny, jest jednym z istotniejszych dobrodziejstw współczesnej medycyny. Istnieje wiele metod antykoncepcyjnych. Dobór odpowiedniej metody z uwzględnieniem wieku, stanu zdrowia, planów prokreacyjnych i preferencji pacjentki jest ważnym elementem codziennej pracy lekarza położnika-ginekologa.
Na wybór korzystniejszej metody doustnej antykoncepcji hormonalnej wpływają: efektywność antykoncepcji hormonalnej, wpływ hormonów na czas trwania krwawienia oraz na inne dolegliwości związane z cyklem menstruacyjnym, jak również niestosowanie się przez pacjentkę do wyznaczonych schematów. Pierwsze środki antykoncepcji dwuskładnikowej wraz ze sposobem ich dawkowania wprowadziła na przełomie lat 60. i 70. FDA. Początkowo wykorzystywano niskie dawki drospiredonu i ethinylestradiolu. Wprowadzanie innowacyjnych metod dawkowania przyczyniło się do powstania nowych środków doustnej antykoncepcji, skupiającej się na zredukowaniu wszelkich ubocznych działań danego produktu. Trzy podstawowe czynniki brane pod uwagę to: zmniejszenie dawek poszczególnych hormonów, nowe drogi podania oraz schemat aplikacji danej metody antykoncepcyjnej. Strategia ta skupia się na wprowadzeniu schematu 24+4 i 28+0 jako doustnej metody antykoncepcyjnej.
Ból jest jedną z najczęstszych przyczyn, dla których kobiety zgłaszają się do gabinetu ginekologicznego, i każdy lekarz powinien wiedzieć, jak sobie z nim radzić. Ciężarne kobiety często cierpią z powodu bólu, zwłaszcza w dolnej części kręgosłupa i miednicy. Leczenie jest złożone i stanowi wyzwanie, ponieważ może prowadzić do szkodliwych dla płodu i ciąży powikłań, lecz jest niezbędne. Niewystarczająca terapia bólu jest dowiedzionym czynnikiem ryzyka rozwoju np. bólu przewlekłego czy zaburzeń snu u matki. Jednym z najsilniejszych doznań w trakcie kobiecego życia jest ból w trakcie porodu. Wiele pacjentek decyduje się poprosić o znieczulenie. Najczęstsze jest znieczulenie zewnątrzooponowe, które jest obowiązującym złotym standardem. Jednakże może być ono związane z powikłaniami, takimi jak zwiększone ryzyko wystąpienia zmiennych i późnych deceleracji oraz niski jednominutowy wynik Apgar. Co trzecia kobieta cierpi na bolesne miesiączkowanie i większość z nich zażywa niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Jest jednak wiele innych możliwych sposobów leczenia bólu.
Zakażenie układu moczowego (ZUM) to jedna z wiodących infekcji występujących u ciężarnych. Jest związana z występującym zastojem moczu w tym czasie oraz pojawiającą się w ciąży glikozurią. Najczęstszym uropatogenem jest Escherichia coli (UPEC – ang. uropathogenic Escherichia coli). Antybiotykoterapia ZUM w ciąży jest stosowana niezależnie od występowania objawów klinicznych.Konsekwencje długotrwałego ZUM w ciąży to poród przedwczesny i redukcja masy ciała dziecka, dlatego tak ważne jest wdrożenie skutecznej antybiotykoterapii oraz wykonanie ponownego posiewu moczu 7–14 dni po zakończeniu leczenia. W terapii bezobjawowego bakteriomoczu bądź zapalenia pęcherza moczowego z powodzeniem stosuje się doustnie amoksycylinę, amoksycylinę z klawulanianem, cefaleksynę, fosfomycynę oraz trimetoprim, natomiast w terapii ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek u kobiety w ciąży podaje się drogą dożylną ceftriakson, cefepim, imipenem z cylastatyną, piperacylinę z tazobaktamem. Podczas terapii ZUM u kobiety karmiącej piersią należy na pewno wziąć pod uwagę wskaźniki, które charakteryzują penetrację antybiotyku do mleka matki, i wybrać te, które wykazują minimalne przechodzenie przez barierę krew–mleko.
Zakażenia wirusem opryszczki pospolitej HSV-1 i HSV-2 są bardzo rozpowszechnione na całym świecie. Oba są przenoszone przez bezpośredni kontakt z zainfekowanymi wydzielinami. Do zarażenia najczęściej dochodzi drogą oralną w dzieciństwie po zaniknięciu przeciwciał matczynych w pierwszym roku życia. U 20–50% zakażonych wirusem HSV-1 w ciągu roku od zakażenia dochodzi do ponownego pojawienia się objawów opryszczki narządów płciowych, a w przypadku wirusa HSV-2 jest to nawet 70–90%. Według szacunków pośród kobiet w ciąży częstość występowania zakażenia wirusem HSV-1 wynosi 63%. Zakażenie HSV, które daje objawy w obszarze genitaliów w okresie okołoporodowym, jest istotnym wskazaniem do wykonania cięcia cesarskiego. Postępy diagnostyczne i terapeutyczne doprowadziły do zmniejszenia śmiertelności oraz poprawy wyników neurorozwojowych noworodków.
Hormonalne doustne środki antykoncepcyjne zostały wprowadzone w latach 60. XX w. Obecnie większość tabletek zawiera 35 µg lub mniej EE. Ponadto dostępne są pigułki zawierające walerianian estradiolu (E2V) i 17β-estradiol (E2). Doustne tabletki antykoncepcyjne zawierające estradiol są uważane za idealną opcję dla kobiet, które szukają antykoncepcji hormonalnej, ale takiej, która jest bardziej „naturalna” i podobna do hormonów naturalnie wytwarzanych w ich organizmach. Dostępny w Polsce preparat zawiera estradiol (1,5 mg E2 strukturalnie identycznego z 17β-estradiolem) oraz 2,5 mg octanu nomogestrolu (NOMAC/E2). NOMAC/E2 jest skutecznym i bezpiecznym doustnym środkiem antykoncepcyjnym, który wywiera minimalny wpływ na metabolizm hemostatyczny, lipidowy i węglowodanowy.
Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest najczęstszą postacią niedokrwistości na świecie i występuje głównie u kobiet oraz dzieci poniżej piątego roku życia. Prowadzi do zahamowania wytwarzania hemoglobiny i obniżenia parametrów morfologicznych układu erytrocytarnego. W dzieciństwie, w ciąży i podczas karmienia piersią dominuje zwiększone zapotrzebowanie na żelazo, występują niedobory dietetyczne, u dziewcząt i kobiet miesiączkujących – utrata krwi. W przypadkach rozpoznania niedokrwistości konieczna jest długotrwała suplementacja niewielkimi dawkami żelaza, gdyż znaczny wzrost dawki nie zwiększa istotnie ilości wchłoniętego żelaza ze względu na wysycenie białek nośnikowych. Zaleca się suplementację niskimi dawkami żelaza, ale w sposób długotrwały. Jednym ze sposobów leczenia niedokrwistości jest przyjmowanie proteinianobursztynianu żelaza.
Endometrioza, zespół bólowy miednicy mniejszej, problemy onkologiczne to przykłady zagadnień związanych z cierpieniem pacjentek ginekologicznych, ale jest też w ginekologii i położnictwie cały szereg problemów, które dają cierpienie duchowe, psychiczne.
Preparat Qlaira ma cztery fazy obejmujące 26 dni z dwiema tabletkami placebo, które składają się na 28-dniowy preparat. Właściwości farmakokinetyczne estradiolu (E2) i walerianianu E2 (E2V) przyczyniają się do zmniejszenia częstości występowania objawów niepożądanych hormonów, tym samym zmniejszając występowanie odstawienia. Dokonaliśmy przeglądu aktualnych badań i skuteczności stosowania preparatu Qlaira. Wieloośrodkowe, randomizowane badania kliniczne potwierdzają łagodny schemat krwawienia, kontroli cyklu i bezpieczeństwa stosowania produktu. Kontrola cyklu w preparatach Qlaira wykazała stabilność pod względem zarówno miesięcznego krwawienia z odstawienia, jak i epizodów krwawienia śródcyklicznego. Ponadto obserwowane działanie na metabolizm wątrobowy jest zdecydowanie mniejsze niż w przypadku pigułek zawierających EE (etynyloestradiol). Artykuł uzupełniono o dwa przykładowe przypadki pacjentek i możliwości zastosowania u nich leczenia Qlaira.
Niepowodzenia terapii przeciwbólowej są dość częste i nierzadko mają charakter jatrogenny. Niniejsze opracowanie dotyczy najczęstszych błędów w farmakoterapii bólu, szczególnie w zakresie ginekologii.
Obecnie niedokrwistość jest uważana za problem ogólnoświatowy, który według danych WHO dotyczy ponad 1,6 mld ludzi. Niedokrwistość jako stan patologiczny dotyczy znacznej części populacji, włączając w to pacjentki gabinetów ginekologiczno-położniczych. Jako najczęstszą przyczynę jej występowania opisuje się niedobór żelaza, którego zaburzony poziom negatywnie wpływa na funkcjonowanie, a także proces rekonwalescencji. Niedobór żelaza w trakcie ciąży obciąża nie tylko organizm pacjentki, ale także rozwijający się zarodek i płód. Dogodne warunki leczenia nie powinny determinować braku profilaktyki, dlatego powinno się zwiększyć nacisk na edukację kobiet w tym zakresie. Skuteczne metody diagnostyczne powinny być wdrażane w okresie przedkoncepcyjnym, tak aby zminimalizować ryzyko wystąpienia niedoborów w ciąży, tym samym częściowo warunkując jej prawidłowy przebieg i rozwój. Postępowanie przy niedokrwistości prowadzone przez lekarzy powinno zostać przemodelowane na bardziej holistyczne, tak aby w pełni wykorzystać możliwości diagnostyczne i terapeutyczne, dostosowane indywidualnie do potrzeb i stanu pacjentki.
Ponad połowa młodych kobiet cierpi na zespół bolesnego miesiączkowania. Charakteryzuje się on nadmierną patologiczną czynnością skurczową macicy i związanymi z tym bolesnymi krwawieniami miesięcznymi. Powstaje na skutek zwiększonego stężenia prostaglandyn, wzmożonego napięcia układu współczulnego oraz zmniejszonego przepływu krwi przez macicę. Leczenie jest głównie objawowe. Stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (diclofenak, nimesulid), antykoncepcję hormonalną doustną, lub wkładkę wewnątrzmaciczną z gestagenem.
