Streszczenie Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (venous thromboembolism – VTE) obejmuje zakrzepicę żył głębokich i zatorowość płucną. Jest jednym z najczęstszych poważnych powikłań związanych z ciążą. Zachorowalność na nią ocenia się na 0,61–1,72 na 1000 porodów. Sama ciąża tylko w połowie przypadków może być przyjęta jako przyczyna zatorowości płucnej, w pozostałych przypadkach diagnostyka ujawnia występowanie czynników ryzyka zakrzepicy żylnej. Według badań czynnikami dającymi największe prawdopodobieństwo wystąpienia VTE są VTE w wywiadzie, rozpoznana trombofilia oraz niektóre choroby współistniejące, jak np. toczeń rumieniowaty układowy. U ciężarnych z grupy ryzyka profilaktykę przeciwzakrzepową należy rozpoczynać w tak wczesnym okresie ciąży, jak to jest praktycznie możliwe.
Dział: Otwarty dostęp
Interwencje chirurgiczne spowodowane rozpoznaniem guza jajnika to jedne z najczęściej wykonywanych operacji ginekologicznych. Niejednokrotnie są to interwencje niepotrzebne, dlatego warto zwrócić uwagę na zalecane metody diagnostyczne i terapeutyczne dotyczące niezłośliwych nowotworów jajnika. W przypadku zmian o charakterze złośliwym istotne jest, by pacjentka jak najwcześniej trafiła pod opiekę ginekologa onkologa w celu określenia chirurgicznego stopnia zaawansowania nowotworu i doboru odpowiedniej terapii adiuwantowej. Dlatego różnicowanie niezłośliwych guzów i raka jajnika jest tak bardzo istotne, ale niejednokrotnie sprawia kłopoty w codziennej praktyce. W artykule przedstawiono obowiązujące zasady postępowania w oparciu o wytyczne polskie i międzynarodowe.
W artykule przedstawiono aktualne rekomendacje i standardy obowiązujące podczas prowadzenia ciąży przez położną, przyjmowania porodów w warunkach pozaszpitalnych oraz omówiono realizację ciągłości opieki położniczej.
Choć etiologia liszaja twardzinowego pozostaje niewyjaśniona, obecnie uważa się, że podstawową rolę w patogenezie choroby odgrywają zjawiska autoimmunologiczne u predysponowanych genetycznie pacjentek. W większości przypadków chorobę rozpoznaje się na podstawie charakterystycznego obrazu klinicznego. Biopsję należy wykonać w przypadku klinicznie podejrzanych zmian. Leczenie ma na celu uzyskanie optymalnej kontroli objawów podmiotowych, zahamowanie progresji choroby i poprawę jakości życia pacjentek. Standardem leczenia I linii pozostaje miejscowe stosowanie glikokortykosteroidów o bardzo dużej lub dużej sile działania.
W przypadku steroidooporności przed rozpoczęciem leczenia II linii należy zweryfikować rozpoznanie na podstawie wyniku badania histopatologicznego. Wobec braku jednoznacznych zaleceń co do postępowania w chorobie steroidoopornej leczenie II linii należy indywidualizować i prowadzić w ośrodkach wyspecjalizowanych w leczeniu chorób sromu.
Opracowanie to przedstawia aktualną wiedzę na temat badań prenatalnych w I trymestrze ciąży. Umożliwiają one rozpoznawanie, diagnostykę i leczenie wad wrodzonych, również zespołów genetycznie uwarunkowanych.
Badania mają na celu zapewnienie optymalnych warunków do rozwiązania ciąży a także opiekę nad kobietą będącą w ciąży i noworodkiem. Badania prenatalne wykonywane w I trymestrze ciąży pozwalają na zidentyfikowanie wad wrodzonych płodu oraz określenie ryzyka najczęściej występujących aberracji chromosomowych.
Otyłość to choroba metaboliczna występująca najczęściej wśród osób w drugiej połowie życia, zwłaszcza wśród kobiet. Jest czynnikiem ryzyka rozpoczynających się w okresie menopauzy zespołu metabolicznego, demencji, depresji, nowotworów. Wpływa także na sam przebieg przeskoku menopauzalnego, występowanie nieprawidłowych krwawień z dróg rodnych, ryzyko niewydolności przepony miednicy. Jak dotąd w walce z otyłością najskuteczniejsza wydaje się zmiana stylu życia – zwiększenie aktywności fizycznej oraz wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych. W terapii wspomagającej można zastosować estrogeny w najmniejszej skutecznej dawce, w najkrótszym czasie.
Infekcje dróg rodnych to najczęstsze dolegliwości zgłaszane przez kobiety. Zazwyczaj mają one postać nawrotową. Mimo stosowania prawidłowej diagnostyki i leczenia celowanego według mykobiogramu lub antybiogramu, infekcje te powracają i stanowią duży dyskomfort w życiu codziennym. Wielokrotnie powtarzane schematy leczenia pogłębiają dysbiozę i zaburzają naturalną równowagę bakteryjną pochwy, gdyż leki stosowane w terapii często działają niekorzystnie również na fizjologiczny składnik flory bakteryjnej pochwy – Lactobacillus spp. W artykule omówiono między innymi zasady doboru odpowiedniej terapii zakażeń pochwy.
Wiedza na temat metod antykoncepcji w polskim społeczeństwie wciąż jest niewystarczająca. W artykule przedstawiono stan poradnictwa antykoncepcyjnego w Polsce, zwracając uwagę na konsekwencje braku dostępu do informacji dotyczących metod planowania rodziny oraz korzyści płynące z prowadzenia edukacji w zakresie seksualności człowieka i metod kontrolowania narodzin.
Potrzeby seksualne stanowią ważny aspekt życia człowieka. Wiele dysfunkcji sfery seksualnej rozwija się na zarówno na tle zaburzeń somatycznych, jak i psychologicznych, które rzutują na codzienne funkcjonowanie człowieka w społeczeństwie. Pacjentki zmagające się ze schorzeniami ginekologicznymi, takimi jak endometrioza czy zespół policystycznych jajników, zmianami skórnymi lub zaburzeniami dysforycznymi często skarżą się na pogorszenie jakości życia seksualnego i zgłaszają się do specjalistów w celu złagodzenia problemu. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie mechanizmów, za pomocą których przyjmowanie pochodnych gestagenu może wpływać korzystnie na poprawę jakości życia seksualnego.
Infekcje pochwy są jedną z częstszych przyczyn zgłaszania się pacjentek do poradni ginekologicznej. Ich prawidłowe rozpoznanie i leczenie są kluczowymi czynnikami decydującymi o ustąpieniu dolegliwości. Oprócz odpowiednich leków istotne jest zastosowanie probiotyków. Acidosalus vaginalete jest probiotykiem, który poza odpowiednimi szczepami bakterii posiada szereg naturalnych substancji przeciwinfekcyjnych.
Najczęstszą dysbiozą mikrobiomu pochwy definiowaną jako mikrobiom pochwy niezdominowany przez pałeczki kwasu mlekowego jest bakteryjne zapalenie pochwy, czyli beztlenowa dysbioza polibakteryjna. Inne stany dysbiotyczne mające znaczenie dla zdrowia na świecie to mikrobiota pochwy z dużą liczbą paciorkowców, gronkowców lub Enterobacteriaceae, kandydoza pochwy i rzęsistkowica. Wiedza na temat różnych typów dysbiozy i ich związku z obciążeniem chorobami układu moczowo-płciowego i chorobami układu rozrodczego w ostatnich latach wzrosła. Obciążenie bakteryjnym zapaleniem pochwy jest największe. Najczęstszym i najlepiej zbadanym stanem klinicznym charakteryzującym się dysbiozą pochwy jest waginoza bakteryjna (BV), która wiąże się z subklinicznym zapaleniem pochwy. Od dawna rozpoznawane są również schorzenia pochwy związane z klinicznie jawnym stanem zapalnym. Są to m.in. łuszczące się zapalenie pochwy, zanikowe zapalenie pochwy, kandydoza pochwy i rzęsistkowica. Głównym problemem medycznym w leczeniu zapaleń pochwy jest ich nawrót spowodowany m.in. brakiem eliminacji bakterii sprawczych ze względu na ich oporność na antybiotyki, niewłaściwą dawkę leku lub nieodpowiedni czas trwania leczenia. Dlatego ograniczono stosowanie antybiotyków na rzecz nowoczesnych środków antyseptycznych takich jak: bakterie kwasu mlekowego, jony srebra, kwas borny, chlorheksydyna, chlorek dekwaliny, jodopowidon, poliheksametylen biguanidu.
Rolą ginekologów wieku rozwojowego, oprócz opieki medycznej, jest także szeroko pojmowana promocja zdrowia, edukacja seksualna i kształtowanie prawidłowych postaw wobec profilaktyki onkologicznej. Wychodząc z takiego założenia, przeprowadzano pilotażowy poszerzony wywiad lekarski mający na celu sprawdzenie wiedzy na temat samokontroli gruczołów sutkowych, jak również sprawdzenie poglądu, czy w ich ocenie rak sutka może wpłynąć na sferę seksualną. Pilotażową próbę przeprowadzono w grupie zdrowych 17-letnich uczennic LO, które zgłaszały się na profilaktyczne badanie ginekologiczne. Oceniano, jaki odsetek spośród 342 zdrowych 17-letnich pacjentek Pracowni Ginekologii Wieku Rozwojowego i Seksuologii Kliniki Ginekologii Katedry Perinatologii i Ginekologii UMP wie, czym jest samokontrola gruczołów sutkowych, i umie jej dokonywać oraz czy w ich ocenie istnieje związek między wpływem zachorowania na raka piersi a libido.