W ciągu kilkudziesięciu lat poród z wydarzenia intymnego i rodzinnego stał się zdarzeniem medycznym, podlegającym kontroli i procedurom medycznym. Przez wieki dzieci rodziły się w domu, a do połowy XIX w. opieka okołoporodowa byłą wyłącznie domeną kobiet [1, 2].
POLECAMY
Zmiana podejścia do porodu nastąpiła w latach 60. XX wieku wraz z administracyjnymi decyzjami dotyczącymi odbywania przez kobiety porodu w warunkach szpitalnych, kiedy masowo likwidowano izby porodowe prowadzone przez położne [1–4].
Rola kobiety podczas porodu została sprowadzona do biernego uczestnictwa, poddawanego różnorakim działaniom, procedurom i interwencjom medycznym. Indywidualne potrzeby, uwarunkowania rodzinne, kulturowe i sytuacja osobista nie były uwzględniane w planie opieki [1, 5, 6].
Podjęto wielki wysiłek, by zmienić warunki i sposób traktowania rodzącej. Spotyka się położne i lekarzy, którzy stwarzają rodzącym atmosferę komfortu i są to bardzo pozytywne oraz znaczące zmiany. Zmiany w opiece okołoporodowej rozpoczęły się w latach 90. ubiegłego wieku, kiedy to poprawą przebiegu narodzin zainteresowały się nie tylko powołane do tego rządowe instytucje, ale również wiele organizacji i stowarzyszeń działających w poszczególnych krajach. Celem działań było wdrożenie zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia zawartych w raporcie „Poród nie jest chorobą” [1, 7, 8].
W Polsce pierwsze zmiany na rzecz humanizacji porodów były możliwe dzięki Stowarzyszeniu na Rzecz Naturalnego Rodzenia i Karmienia, które założono w 1987 r. W późniejszych latach podjęta akcja Fundacji „Rodzić po ludzku” i działalność stowarzyszenia „Dobrze Urodzeni” w zdecydowany sposób zmieniły polskie położnictwo.
Jednym z ważniejszych wydarzeń w życiu kobiety jest urodzenie dziecka. Jest to zarazem najbardziej intymne i osobiste doświadczenie. W związku z tym wybór miejsca i sposobu porodu odgrywają bardzo istotną rolę. Dopuszczoną prawem, chociaż niestety niezalecaną przez większość środowiska medycznego, jest możliwość porodu domowego. Poród w domu przebiega w atmosferze intymności i spokoju, tylko z mężem lub partnerem, rodziną i położną. Bez pośpiechu, obcych osób, niepotrzebnych zabiegów. Zalety porodu domowego są niezaprzeczalne, ale nie wszystkie kobiety mogą w ten sposób urodzić. Poród w domu pozwala na wykorzystanie naturalnych umiejętności i możliwości kobiety. Z założenia jest to poród fizjologiczny, przebiegający w sposób naturalny, wykorzystujący aktywność rodzącej oraz realizujący jej oczekiwania [4, 9, 10, 11].
Coraz więcej Polek chce rodzić w domu w otoczeniu bliskich i rodziny w asyście profesjonalnej położnej. Decyzja o takim wyborze jest uzależniona od wielu aspektów dobrego przygotowania, odpowiedniej kwalifikacji oraz zdobycia jak największej liczby szczegółowych informacji. Przede wszystkim rodząca musi być pewna i przekonana, że ten wybór jest bezpieczny zarówno dla niej samej, jak i jej dziecka.
Urzędnicy Ministerstwa Zdrowia, pracują nad przepisami, dzięki którym poród w domu będzie opłacany przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Specjaliści twierdzą, że poród domowy byłby o jedną trzecią tańszy od tego w szpitalu. We wrześniu 2012 r. zaczęło obowiązywać Rozporządzenie Ministra „W sprawie standardów postępowania oraz procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem” z późniejszymi modyfikacjami. Rozporządzenie gwarantuje pacjentom między innymi prawo wyboru miejsca porodu. Oznacza to, że poród może się odbyć –
zależnie od decyzji samej ciężarnej (oczywiście po odpowiedniej kwalifikacji) – w warunkach szpitalnych lub pozaszpitalnych. Jeśli kobieta będzie chciała rodzić w domu, to całe świadczenie medyczne, jakim jest poród, odbędzie się w domu pacjentki [12].
Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej wskazuje, że po...