Hemoroidy to jedna z najczęstszych chorób dolnego odcinka przewodu pokarmowego. U kobiet ich występowanie koreluje ze zmianami hormonalnymi podczas cyklu menstruacyjnego, ciążą bądź menopauzą. Obfite krwawienia menstruacyjne (heavy menstrual bleeding – HMB) oraz zaparcia to czynniki, które znacząco przyczyniają się do zaostrzenia choroby, a ich współwystępowanie znacząco pogarsza jakość życia kobiet. W niniejszym artykule omówiono strategie leczenia hemoroidów u kobiet cierpiących na HMB oraz zaparcia. Skupiono się na wieloaspektowym podejściu do terapii – przeanalizowano rolę leczenia farmakologicznego oraz metody zachowawcze. Celem artykułu jest zaprezentowanie kompleksowego podejścia do leczenia hemoroidów u kobiet z obfitym krwawieniem miesiączkowym i zaparciami, aby poprawić jakość życia pacjentek i skuteczność terapeutyczną.
Dział: Metody terapii
Rozejście się spojenia łonowego (PSD – pubic symphysis diastasis) to rzadkie powikłanie okresu okołoporodowego, charakteryzujące się nadmiernym oddzieleniem gałęzi kości łonowych powyżej 10 mm. Stan ten najczęściej występuje w wyniku trudnego porodu siłami natury, ale może także pojawić się po cięciu cesarskim. Kluczowe czynniki ryzyka obejmują makrosomię płodu, dystocję barkową, ciążę mnogą, stosowanie narzędzi położniczych oraz zwiększone uwodnienie chrząstki i rozluźnienie więzadeł pod wpływem hormonów ciążowych, takich jak relaksyna i progesteron.
Okres połogu obejmuje pierwsze 6–8 tygodni po porodzie i wiąże się z dynamicznymi zmianami zachodzącymi w organizmie kobiety. Celem połogu jest przywrócenie stanu układów narządów matki do stanu sprzed ciąży, a w szczególny sposób układu moczowo-płciowego oraz skóry krocza. Aby proces ten mógł nastąpić, kobieta musi zmierzyć się z licznymi dolegliwościami i dyskomfortem, choć u każdej z nich nasilenie objawów przybiera indywidualnie warunkowaną intensywność. Jedną z przyczyn dyskomfortu świeżo upieczonej matki jest obecność odchodów połogowych (lochia), dzięki którym macica sygnalizuje proces gojenia się rany po usuniętej jednostce matczyno-płodowej, czyli łożysku.
Połączenie etynyloestradiolu i dienogestu skutecznie blokuje owulację, na poziomie porównywalnym z innymi niskodawkowymi doustnymi środkami antykoncepcyjnymi. Zapewnia dobrą kontrolę cyklu, zmniejsza intensywność i skraca czas trwania krwawienia miesiączkowego oraz ogranicza dolegliwości związane z bolesnym miesiączkowaniem. Połączenie etynyloestradiolu i dienogestu może w przyszłości stanowić obiecującą terapię wspomagającą leczenie endometriozy, z pozytywnym wpływem na jakość życia w tym życie seksualne. Nie bez znaczenia pozostaje również korzystny wpływ połączenia etynyloestradiolu i dienogestu na stan skóry i włosów.
Żylaki kończyn dolnych są częstym problemem zdrowotnym u kobiet w ciąży, wynikającym głównie z hormonów i fizjologicznych zmian zachodzących w organizmie podczas tego okresu. Celem tej pracy jest przedstawienie obecnych metod leczenia żylaków u ciężarnych, ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa zarówno matki, jak i dziecka. Omówiono tu profilaktykę, taką jak zmiany stylu życia i stosowanie kompresjoterapii, oraz możliwości leczenia farmakologicznego i ograniczenia związane z zabiegami inwazyjnymi podczas ciąży. Praca podkreśla również ryzyko powikłań oraz potrzebę indywidualnego podejścia do terapii, dostosowanego do stopnia zaawansowania choroby i trymestru ciąży. Uwzględnienie chorób niezwiązanych bezpośrednio z ciążą jest istotnym elementem kompleksowej opieki nad kobietami w ciąży. W praktyce medycznej często pojawiają się pytania o bezpieczeństwo różnych metod diagnostycznych i terapeutycznych, a także o ryzyko działań embriotoksycznych czy teratogennych związanych ze stosowaniem niektórych leków.
Bolesne miesiączkowanie, objawiające się bolesnymi skurczami macicy podczas menstruacji, dotyka z różnym nasileniem 50–90% kobiet w wieku rozrodczym. Często obniża ich jakość życia i skutkuje absencją w pracy lub szkole. Istnieją dwa typy bolesnego miesiączkowania: pierwotne, bez organicznych zmian w miednicy, oraz wtórne, związane z chorobami, np. endometriozą. Ból typowo zaczyna się tuż przed menstruacją lub w ciągu kilku godzin od jej początku i może trwać do 72 godzin. Objawy obejmują skurczowe bóle brzucha promieniujące do pleców i nóg, którym często towarzyszą nudności, migreny i zaburzenia nastroju. Przyczyną bólu są silne skurcze mięśniówki gładkiej wywołane przez podwyższony poziom prostaglandyn i leukotrienów. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) stanowią podstawę leczenia – hamują produkcję prostaglandyn i zmniejszają siłę skurczów macicy. Nimesulid, preferencyjny inhibitor COX-2, wykazuje skuteczność w łagodzeniu bólu miesiączkowego, przy czym wywołuje mniej działań niepożądanych żołądkowo-jelitowych niż klasyczne NLPZ. Działania niepożądane tego leku są jednak możliwe. Szczególną uwagę zwraca się na możliwość działania hepatotoksycznego, dlatego też podczas stosowania nimesulidu należy przestrzegać zalecanych środków ostrożności. Dzięki swojemu mechanizmowi działania nimesulid skutecznie zmniejsza zarówno stan zapalny, jak i ból i przynosi istotną ulgę w bolesnym miesiączkowaniu.
Probiotyki dopochwowe są preparatami zawierającymi żywe drobnoustroje, stosowanymi w celu poprawienia równowagi mikrobiologicznej dróg moczowo-płciowych. Bakterie z rodzaju Lactobacillus, wchodzące w skład probiotyków wytwarzają kwas mlekowy, który powoduje kwaśność wydzieliny pochwowej (pH 3,6–4,5) i ogranicza nadmierny wzrost innych bakterii. Substancją czynną leku INVAG są żywe bakterie kwasu mlekowego Lactobacillus fermentum, Lactobacillus plantarum, Lactobacillus gasseri. Lek zawiera więc kompozycję 3 opatentowanych szczepów bakterii Lactobacillus, idealnie dobranych dla kobiet w Polsce. Wykazuje wysoką skuteczność potwierdzoną badaniami klinicznymi. Jego efektywność należy docenić szczególnie w leczeniu oraz zapobieganiu infekcjom układu moczowo-płciowego. INVAG jest jedynym na rynku polskim lekiem probiotycznym dopochwowym, który można stosować w trakcie leczenia najbardziej popularnymi lekami przeciwdrobnoustrojowymi na infekcje intymne. Zawarte w nim probiotyczne szczepy Lactobacillus są oporne na metronidazol, norfloksacyn, kwas nalidyksowy. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że wykazano korzyści ze stosowania probiotyków dopochwowych w rozrodzie wspomaganym. INVAG poprzez podniesienie poziomu bakterii kwasu mlekowego, może zwiększać wskaźnik implantacji i ciąż u kobiet poddających się zabiegowi in vitro.
Menopauza to ostateczne ustanie miesiączkowania w wyniku utraty aktywności pęcherzykowej jajników, po którym przez okres 12 miesięcy nie wystąpiło już żadne krwawienie. Pojawiające się po menopauzie objawy ze strony układu moczowo-płciowego, zanik i suchość sromu i pochwy oraz objawy ze strony dolnych dróg moczowych noszą nazwę zespołu urogenitalnego menopauzy (genitourinary syndrome of menopause – GSM). Do czynników, które zwiększają ryzyko wystąpienia ZUM u kobiet po menopauzie, należą: hipoestrogenizm, obniżenie poziomu glikogenu w komórkach nabłonkowych pochwy, zmiany w obrębie cewki moczowej i pęcherza, zaburzenia związane z hipotonią mięśnia wypieracza pęcherza moczowego, zanik warg sromowych większych i zmiana mikrobiomu pochwy. W leczeniu ZUM u kobiet po menopauzie stosuje się antybiotyki, jednakże niezwykle istotna jest profilaktyka i leczenie wspomagające w postaci estrogenów dopochwowych, probiotyków oraz witaminy D3.
Mięśniaki macicy i endometrioza miednicy mniejszej są rozpoznawane u coraz większej liczby kobiet z uwagi m.in. na coraz powszechniejszą dostępność ultrasonografii przezpochwowej (transvaginal ultrasound, USG TV). Mięśniaki macicy są najczęstszymi guzami łagodnymi dróg rodnych. Często są rozpoznawane przypadkowo, bowiem w większości przypadków nie wywołują objawów. Mogą być przyczyną nieprawidłowych krwawień z macicy oraz dolegliwości bólowych podbrzusza. Są rozpoznawane na podstawie USG TV, a ich leczenie zależy od objawów i preferencji pacjentki. Endometrioza miednicy mniejszej to schorzenie, które występuje głównie u kobiet w wieku rozrodczym. Jest przyczyną zespołu bólowego miednicy mniejszej, niepłodności, dyspareunii, zaburzeń ze strony układu moczowego i przewodu pokarmowego.
Antykoncepcja odgrywa kluczową rolę w planowaniu rodziny i zdrowiu reprodukcyjnym kobiet na całym świecie. Współczesne metody antykoncepcyjne, zarówno hormonalne, jak i mechaniczne, charakteryzują się wysoką skutecznością w zapobieganiu nieplanowanej ciąży, a także oferują dodatkowe korzyści zdrowotne. Mimo to ich stosowanie może się wiązać z występowaniem działań niepożądanych, które mogą negatywnie wpływać na jakość życia pacjentek. Ważne jest zrozumienie potencjalnych skutków ubocznych oraz odpowiednia ocena ryzyka, aby minimalizować te negatywne konsekwencje.
Wzrost świadomości kobiet odnośnie do własnego ciała oraz potrzeb z nim związanych sprzyja rozwojowi ginekologii estetycznej. Liczba zabiegów wykonywanych w celu poprawy wyglądu zewnetrznych narządów płciowych stale rośnie. Wiąże się z tym także wzrost zapotrzebowania na preparaty regenerujące oraz wspierające gojenie po zabiegach. Rozwiązaniem jest kwas hialuronowy, który łącząc się z cząsteczkami białek tworzy sieci proteoglikanowe zatrzymujące wodę, w konsekwencji poprawia nawodnienie tkanek oraz transport substancji odżywczych, zapewniając tym samym prawidłowe napięcie tkanek, trofizm i elastyczność, co przyczynia się do regeneracji nabłonka zarówno w atrofii, jak i dystrofii nabłonka pochwy. Znajdując się w macierzy pozakomórkowej, moduluje działanie cytokin prozapalnych oraz migrację komórek, co korzystnie wpływa na proces gojenia się ran i prawidłowe nabłonkowanie. Preparaty Chlorivag i Albivag, dzięki unikatowej kompozycji substancji czynnych, wspomagają produkcję śluzu i utrzymują prawidłowe nawilżenie błon śluzowych, przyspieszają gojenie i regenerację mikrourazów nabłonka pochwy, zapobiegają nawracającym infekcjom bakteryjnym błon śluzowych oraz utrzymują prawidłowe środowisko pochwy.
Produkt leczniczy zawierający syntetyczny steroid, pochodną 19-nortestosteronu oferuje zrównoważone podejście do leczenia objawów menopauzy, wpływając pozytywnie na różne aspekty jakości życia kobiet. Dzięki swojej skuteczności w łagodzeniu objawów oraz stosunkowo dobremu profilowi bezpieczeństwa, stanowi ważną opcję terapeutyczną dla kobiet przechodzących menopauzę.