Autor: Agnieszka Drosdzol-Cop

Doustna antykoncepcja dwuskładnikowa to najpopularniejsza hormonalna metoda regulacji płodności. Ponad 50 lat doświadczeń zaowocowało redukcją działań niepożądanych i możliwością indywidualizacji terapii. Niskodawkowa antykoncepcja z lewonorgestrelem charakteryzuje się niewielkim ryzykiem powikłań zakrzepowo-zatorowych, wysoką skutecznością działania i szeregiem korzyści pozaantykoncepcyjnych. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego może być stosowana również u kobiet z cukrzycą.

Hormonalna terapia menopauzalna (HTM) jest formą leczenia polegającą na zmniejszeniu dolegliwości związanych z niedoborem estrogenów. Stosowana jest w wielu przypadkach: u kobiet w fizjologicznym okresie okołomenopauzalnym, u kobiet z menopauzą wywołaną chirurgicznie, u dziewcząt z zespołem Turnera, u kobiet z przedwczesnym wygasaniem funkcji jajników czy podczas leczenia wtórnego braku miesiączki pochodzenia podwzgórzowego. Hormonalna terapia menopauzalna dostępna jest w wielu formach: doustnej, dopochwowej, w formie kremu, żelu i aerozolu.

Regularne podejmowanie odpowiednio dobranej aktywności fizycznej w ciąży ma istotne znaczenie dla prawidłowego przebiegu ciąży, porodu oraz połogu. Ruch stosowany w ciąży pozytywnie wpływa na poprawę wydolności układu krążeniowo-oddechowego, mięśniowo-szkieletowego i trawiennego. Aktywność fizyczna skutecznie zmniejsza częstotliwość występowania dolegliwości charakterystycznych dla okresu ciąży.

Witamina D pełni istotne funkcje w utrzymaniu homeostazy w ludzkim organizmie. Coraz częściej jednak zwraca się uwagę na znaczącą rolę witaminy D w żeńskim układzie rozrodczym. Utrzymanie jej prawidłowego poziomu jest niezwykle ważne dla prawidłowego rozrodu, funkcjonowania jajników i macicy, a także dla prawidłowego rozwoju płodu i przebiegu ciąży bez komplikacji. Małe stężenia witaminy D wpływają na rozwój poważnych patologii żeńskiego układu rozrodczego, m.in. niepłodności, endometriozy, zespołu policystycznych jajników oraz mięśniaków macicy.

Liszaj twardzinowy sromu (vulvar lichen sclerosus) jest chorobą o nie w pełni poznanej etiologii manifestującej się przewlekłym stanem zapalnym. Często przebiega bezobjawowo, jednak wśród charakterystycznych objawów należy zwrócić uwagę na występujące skórne porcelanowobiałe zmiany grudkowe. W leczeniu aplikuje się głównie glikokortykosteroidy do stosowania miejscowego, jednak można wprowadzić różne alternatywny dla tej terapii. Szczególną uwagę należy zwrócić na szybką diagnozę oraz zastosowanie odpowiedniego leczenia pacjentek objętych tym schorzeniem. Pozwala to zapobiegać konsekwencjom, jakie niesie ze sobą ta choroba.

Nietrzymanie moczu oraz pęcherz nadreaktywny stanowią jedną z głównych przyczyn niskiej jakości życia u kobiet w wieku pomenopauzalnym. Na zespół pęcherza nadreaktywnego (OAB) składają się parcia naglące, naglące nietrzymanie moczu, współistniejące z częstomoczem dziennym i/lub nokturią. Patofizjologia OAB jest wieloczynnikowa, obejmuje zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego oraz dolnego odcinka układu moczowego – pęcherza moczowego. Leczenie OAB może być wielokierunkowe. Możliwości terapeutyczne obejmują metody behawioralne, leki przeciwmuskarynowe i rozkurczowe, neurotoksyny oraz zabiegi chirurgiczne.

Streszczenie Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (venous thromboembolism – VTE) obejmuje zakrzepicę żył głębokich i zatorowość płucną. Jest jednym z najczęstszych poważnych powikłań związanych z ciążą. Zachorowalność na nią ocenia się na 0,61–1,72 na 1000 porodów. Sama ciąża tylko w połowie przypadków może być przyjęta jako przyczyna zatorowości płucnej, w pozostałych przypadkach diagnostyka ujawnia występowanie czynników ryzyka zakrzepicy żylnej. Według badań czynnikami dającymi największe prawdopodobieństwo wystąpienia VTE są VTE w wywiadzie, rozpoznana trombofilia oraz niektóre choroby współistniejące, jak np. toczeń rumieniowaty układowy. U ciężarnych z grupy ryzyka profilaktykę przeciwzakrzepową należy rozpoczynać w tak wczesnym okresie ciąży, jak to jest praktycznie możliwe.

Suchość pochwy to istotny problem, który dotyczy wielu kobiet. Przyczyny tej przypadłości są różnorodne, mogą dotyczyć zaburzeń gospodarki hormonalnej w okresie okołomenopauzalnym, czy być wynikiem wielu chorób, a nawet skutkiem stosowania niektórych leków. Odpowiednie nawilżenie pochwy ma duże znaczenie dla utrzymania satysfakcjonującego życia seksualnego. Leczenie często może się ograniczyć do bezpiecznych globulek dopochwowych zawierających kwas hialuronowy, który stał się nową alternatywą dla menopauzalnej terapii hormonalnej.