Autor: Agnieszka Drosdzol-Cop

Laktoferyna (LF) jest glikoproteiną wiążącą żelazo i jednym z najważniejszych bioaktywatorów w mleku i innych wydzielinach biologicznych. Pełni wiele funkcji biologicznych, w tym reguluje wchłanianie żelaza i moduluje odpowiedzi immunologiczne. Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa Żywności uznała laktoferynę za bezpieczną substancję, która może być z powodzeniem stosowana u kobiet ciężarnych. Istotną cechą laktoferyny jest jej wielofunkcyjność: ma działanie przeciwdrobnoustrojowe, przeciwwirusowe, przeciwutleniające, przeciwnowotworowe i przeciwzapalne. LF reguluje ilość żelaza wchłanianego w jelicie poprzez jego rolę w transporcie żelaza, a także bezpośrednio lub pośrednio chelatuje żelazo. Zastosowanie laktoferyny powoduje zmniejszanie ryzyka porodu przedwczesnego oraz niedokrwistości z niedoborów żelaza, wywiera pozytywy wpływ na mikrobiotę dróg rodnych u ciężarnych.

Antykoncepcja hormonalna zrewolucjonizowała świat medycyny w XX w. Jednakże jej stosowanie może prowadzić do wystąpienia szeregu działań niepożądanych. Jednym z nich jest suchość pochwy, która znacząco może obniżyć jakość życia kobiet, przede wszystkim negatywnie wpływając na ich życie seksualne. Bezpieczną i prostą metodą zapobiegania i leczenia suchości pochwy jest jej prawidłowe nawilżenie poprzez stosowanie dopochwowych globulek z kwasem hialuronowym. Ponadto kwas hialuronowy łagodzi podrażnienia i ułatwia przywrócenie fizjologicznej wartości pH pochwy.

Niedobór żelaza (ang. iron deficiency – ID), którego konsekwencją jest niedokrwistość z niedoboru żelaza (ang. iron-deficiency anemia – IDA), jest częstym deficytem pokarmowym u kobiet w okresie rozrodczym. Grupę szczególnego ryzyka stanowią kobiety ciężarne, kobiety w okresie laktacji oraz kobiety doświadczające obfitych krwawień miesiączkowych (ang. heavy menstrual bleeding – HMB). Nieleczona niedokrwistość może powodować szereg powikłań. W celu diagnostyki niedokrwistości wykonuje się badania laboratoryjne. Uznanym postępowaniem leczniczym w niedokrwistości w położnictwie i ginekologii jest stosowanie diety bogatej w żelazo oraz doustnych preparatów żelaza o przedłużonym działaniu i dobrej tolerancji przez pacjenta.
 

Bolesne miesiączkowanie często znacznie obniża jakość życia kobiet i stanowi poważny problem zdrowia publicznego. Może negatywnie wpływać na relacje, wyniki w nauce i pracy zawodowej oraz zajęcia towarzyskie, doprowadzając do pogorszenia samooceny w połączeniu z objawami depresyjnymi i lękowymi. Zazwyczaj bolesne miesiączkowanie dotyka młode kobiety w wieku 20–25 lat, często ustępując po pierwszej ciąży. Mimo licznych badań patomechanizm bolesnego miesiączkowania nie jest do końca poznany. Leczenie bolesnego miesiączkowania ma na celu zahamowania nadprodukcji PG, zmniejszenie napięcia macicy lub zahamowanie odczuwania bólu poprzez bezpośrednie działanie przeciwbólowe.

Zadaniem układu odpornościowego każdego organizmu jest obrona przed patogenami i zachowanie równowagi między odpowiedzią prawidłową a patologiczną reakcją zapalną. Ma to szczególne znaczenie w czasie trwania ciąży. W mechanizmie tolerancji uczestniczą głównie limfocyty T regulatorowe oraz komórki NK maciczne. Dodatkowo inne mechanizmy takie jak: bariera łożyska, słaba ekspresja antygenów płodu, ułatwienie immunologiczne pozwalają na rozwój tolerancji pomimo silnie immunogennych antygenów ojcowskich. Płynne przejście z odpowiedzi immunologicznej typu Th1, charakterystycznej dla procesu implantacji, w odpowiedź typu Th2 warunkuje prawidłowy przebieg ciąży, a brak zachowania równowagi immunologicznej prowadzi do powikłań lub niepowodzeń rozrodu.

Endometrioza jest chorobą przewlekłą o szerokim spektrum objawów, a znaczna liczba pacjentek zgłasza je już w okresie dojrzewania. Szczególną uwagę zwracają przewlekły ból miednicy mniejszej i bolesne miesiączki niereagujące na standardową terapię. W razie braku poprawy po leczeniu zachowawczym młodocianym pacjentkom należy zaproponować laparoskopię diagnostyczną. Zmiany endometrialne różnią się morfologicznie od tych spotykanych u dojrzałych kobiet. W leczeniu endometriozy zastosowanie mają doustne tabletki antykoncepcyjne, progestageny, agoniści GnRH oraz chirurgiczne usunięcie zmian.

Regulacja płodności u nastolatków to jeden z najważniejszych problemów XXI w. Wczesne rozpoczęcie aktywności seksualnej niesie ze sobą ryzyko nieplanowanej ciąży oraz zakażenia przenoszonego drogą płciową. Dlatego u nastolatek zaleca się formę podwójnego zabezpieczenia, czyli połączenie prezerwatywy ze skuteczną hormonalną metodą antykoncepcyjną nie tylko w celu zwiększenia ochrony przed zajściem w ciążę, lecz także w celu zapewnienia ochrony przed infekcjami przenoszonymi drogą płciową. WHO rekomenduje u dziewcząt i młodych kobiet metody antykoncepcji hormonalnej tzw. permanentnej (dwuskładnikowy transdermalny system antykoncepcyjny oraz hormonalny system antykoncepcji dopochwowej) ze względu na wysoką skuteczność antykoncepcyjną. Według Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego idealna antykoncepcja powinna być przede wszystkim bezpieczna i skuteczna, a ponadto odwracalna 
i prosta w użyciu, łatwo dostępna oraz tania. Wybór właściwej metody powinien być indywidualnie dostosowany do potrzeb nastolatki i zależy od wielu czynników.