Autor: Agnieszka Drosdzol-Cop

Narastająca częstość występowania zarówno otyłości, jak i problemu niepłodności w społeczeństwach na całym świecie skłania do poszukiwania wspólnych patomechanizmów dla obu tych zjawisk. Nadmierna masa ciała jest jednym z głównych odwracalnych czynników ryzyka zaburzeń płodności u obu płci. Zaburzona funkcja dokrewna tkanki tłuszczowej w otyłości brzusznej związana jest z nieprawidłowym profilem hormonalnym, a jednym z jego licznych skutków jest niepłodność. Najbardziej powszechną endokrynopatią, mającą w swoim obrazie klinicznym zarówno otyłość, jak i problemy z zajściem w ciążę, jest zespół policystycznych jajników. W przypadku niepłodności związanej z czynnikiem męskim, nadmierna masa ciała może mieć wpływ na nieprawidłowy obraz nasienia, a także zaburzenia erekcji. Redukcja masy ciała i zmiana stylu życia, szczególnie u kobiet, koreluje z poprawą wyników reprodukcyjnych, a u obu płci przeciwdziała negatywnym skutkom zdrowotnym, jakie niesie ze sobą nadwaga i otyłość. 

Fitoestrogeny są naturalnymi związkami o słabych właściwościach estrogennych i antyestrogennych. Wykazują selektywne działanie pobudzające na receptory estrogenowe oraz działają antyandrogenowo i antyestrogenowo. Fitoestrogeny działają głównie poprzez receptory estrogenowe β, wywierając korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, kostny i ośrodkowy układ nerwowy.

Otyłość to choroba metaboliczna występująca najczęściej wśród osób w drugiej połowie życia, zwłaszcza wśród kobiet. Jest czynnikiem ryzyka rozpoczynających się w okresie menopauzy zespołu metabolicznego, demencji, depresji, nowotworów. Wpływa także na sam przebieg przeskoku menopauzalnego, występowanie nieprawidłowych krwawień z dróg rodnych, ryzyko niewydolności przepony miednicy. Jak dotąd w walce z otyłością najskuteczniejsza wydaje się zmiana stylu życia – zwiększenie aktywności fizycznej oraz wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych. W terapii wspomagającej można zastosować estrogeny w najmniejszej skutecznej dawce, w najkrótszym czasie. 

Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia menopauza oznacza ostatnią miesiączkę, po której występuje co najmniej 12-miesięczna przerwa w krwawieniach. Według danych literaturowych kobiety po menopauzie stanowią ponad 10% populacji światowej. Niedobór witaminy D, zdefiniowany jako stężenie 25(OH)D w surowicy poniżej 30 ng/ml, jest szeroko rozpowszechnione i dotyczy ok. 75% kobiet w okresie pomenopauzalnym. W 2012 r. zespół ekspertów Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego opracował kryteria diagnostyczne dotyczące zapotrzebowania na witaminę D w różnych grupach wiekowych. Za docelowe stężenie uznano wartości 30–50 ng/ml (75–125 nmol/l). Położenie geograficzne Polski daje ograniczone możliwości uzyskania zalecanego stężenia witaminy D w surowicy, dlatego często konieczna jest suplementacja. Część objawów związanych z niedoborem witaminy D jest bardzo zbliżona do tych występujących u kobiet w okresie okołomenopauzalnym. Istnieje kilka mechanizmów, w których witamina D może pozytywnie wpłynąć na objawy związane z menopauzą. 

Mikrobiom noworodka kształtuje się jeszcze przed jego urodzeniem. Duży wpływ na jego dalszy rozwój i skład ma rodzaj porodu. Dzieci urodzone siłami natury są skolonizowane przez drobnoustroje z dróg rodnych matki, natomiast dla noworodków, które przyszły na świat poprzez cesarskie cięcie, charakterystyczne są mikroorganizmy ze środowiska szpitalnego. Nieznane są jeszcze długofalowe skutki tej pierwszej kolonizacji, ale wiadomo, że metoda operacyjna wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju wielu chorób, m.in. astmy, zaburzeń immunologicznych czy otyłości. Mikrobiom noworodka ma wpływ na dojrzewanie i rozwój układu immunologicznego, stąd wniosek, że może on mieć związek ze zwiększoną zapadalnością na infekcje dzieci urodzonych przez cesarskie cięcie. Dlatego ważne jest, aby po porodzie zapewnić dziecku odpowiednią dietę i warunki sprzyjające kształtowaniu się mikrobiomiu. 

Raport przedstawia wyniki badania TANCO (Think About Needs in Contraception) – międzynarodowego anonimowego badania ankietowego, którego celem było określenie potrzeb kobiet w zakresie antykoncepcji w porównaniu z opinią lekarzy ginekologów.

Rodzące oprócz niezwykle dotkliwego bólu podczas porodu nierzadko muszą się też zmierzyć z takimi powikłaniami poporodowymi, jak pęknięcie tkanek krocza, nietrzymanie moczu, wypadnięcie ściany pochwy czy wypadnięcie macicy. Obawy z tym związane oraz strach o dobro dziecka i całej rodziny mogą powodować znaczne pogorszenie jakości życia przyszłych matek nie tylko w aspekcie fizycznym, lecz także psychologicznym. Zapobieganie ciężkim powikłaniom ciąży i porodu oraz bólu z nimi związanego to ważny aspekt w położnictwie. Metody niefarmakologicznego łagodzenia bólu, w tym poród w wodzie oraz immersja wodna, to atrakcyjna alternatywa pozwalająca na zmniejszenie ilości używanych leków, dolegliwości związanych z rodzeniem i stresu, jakiego doświadczają kobiety, jak również zwiększenie komfortu rodzenia. Aspektem, który może budzić wątpliwości matek i personelu medycznego, jest bezpieczeństwo porodu w wodzie. W artykule omówiono zarówno korzyści tej metody łagodzenia bólu porodowego, jak i ryzyko z nią związane.

Potrzeby seksualne stanowią ważny aspekt życia człowieka. Wiele dysfunkcji sfery seksualnej rozwija się na zarówno na tle zaburzeń somatycznych, jak i psychologicznych, które rzutują na codzienne funkcjonowanie człowieka w społeczeństwie. Pacjentki zmagające się ze schorzeniami ginekologicznymi, takimi jak endometrioza czy zespół policystycznych jajników, zmianami skórnymi lub zaburzeniami dysforycznymi często skarżą się na pogorszenie jakości życia seksualnego i zgłaszają się do specjalistów w celu złagodzenia problemu. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie mechanizmów, za pomocą których przyjmowanie pochodnych gestagenu może wpływać korzystnie na poprawę jakości życia seksualnego.