Autor: Iwona Czech

Hormonalne doustne środki antykoncepcyjne zostały wprowadzone w latach 60. XX w. Obecnie większość tabletek zawiera 35 µg lub mniej EE. Ponadto dostępne są pigułki zawierające walerianian estradiolu (E2V) i 17β-estradiol (E2). Doustne tabletki antykoncepcyjne zawierające estradiol są uważane za idealną opcję dla kobiet, które szukają antykoncepcji hormonalnej, ale takiej, która jest bardziej „naturalna” i podobna do hormonów naturalnie wytwarzanych w ich organizmach. Dostępny w Polsce preparat zawiera estradiol (1,5 mg E2 strukturalnie identycznego z 17β-estradiolem) oraz 2,5 mg octanu nomogestrolu (NOMAC/E2). NOMAC/E2 jest skutecznym i bezpiecznym doustnym środkiem antykoncepcyjnym, który wywiera minimalny wpływ na metabolizm hemostatyczny, lipidowy i węglowodanowy.

Często poruszanym tematem w gabinecie ginekologicznym jest suplementacja w czasie ciąży. Rzadko jednak zwraca się uwagę na to, jak ważne jest odpowiednie zaopatrzenie organizmu w poszczególne makro- i mikroelementy już w okresie planowania ciąży. Często niedobory powstałe w okresie poprzedzającym ciążę nie dają się łatwo i szybko zbilansować w okresie ciąży, odbijając swoje piętno na dalszym etapie rozwoju płodu. Niedobory poszczególnych pierwiastków i witamin mogą przyczynić się do zaburzeń organogenezy płodu, nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu łożyska, a także implikacji ze strony matki, takich jak stan przedrzucawkowy i poród przedwczesny. W związku z tym wszystkim przyszłym mamom zaleca się przyjmowanie mikroelementów, takich jak kwas foliowy, witamina B12, witamina D3, wapń, jod i żelazo, a także często pomijaną w zaleceniach cholinę. Obecnie nietrudno jest znaleźć preparat zawierający wszystkie wymienione mikroelementy w postaci jednej tabletki, co znacznie ułatwia systematyczność i kontrolę ilości przyjmowanych substancji.

Intensywny i przedłużający się niedobór estrogenu prowadzący do menopauzy ma wiele skutków ubocznych, w tym suchość pochwy, która jest jej częstym objawem. Jednak wbrew powszechnemu przekonaniu suchość pochwy nie jest schorzeniem, na które cierpią jedynie kobiety w wieku około- i pomenopauzalnym. W pewnych sytuacjach problem ten dotyka dwudziesto- i trzydziestoletnich kobiet. Poziom estrogenu może również spaść z takich powodów, jak poród i karmienie piersią, chirurgiczne usunięcie jajników, przyjmowanie leków przeciwestrogenowych stosowanych w leczeniu mięśniaków macicy lub endometriozy, a także w wyniku promieniowania lub chemioterapii w leczeniu nowotworu. Terapia nowotworu często prowadzi do hipoestrogenizmu. W dzisiejszych czasach, dzięki nowoczesnym terapiom, liczba osób, które przeżyły nowotwór, jest bliska 12 milionom, a najnowsze doniesienia sugerują, że stale rosnąca wśród nich liczba kobiet będzie borykać się z problemami zdrowotnymi pochwy powiązanych z ich chorobą i leczeniem. Suchość pochwy jest częstym zjawiskiem, jednak niewiele kobiet (20–25%) szuka lub otrzymuje pomoc. Dlatego też istnieje konieczność dążenia do poprawy zdrowia i jakości życia dużej populacji pacjentek poprzez identyfikację i interwencję w tym często nierozpoznanym stanie.

W związku z wydłużeniem przeciętnej długości życia szacuje się, że kobiety po menopauzie stanowią ok. 10% światowej populacji. Problemy okresu menopauzy będą się więc stawać coraz bardziej powszechne w praktyce ginekologicznej. Jednym z nich jest problem zaburzeń seksualnych podczas menopauzy. Zaburzenia seksualne są wynikiem zmian hormonalnych, anatomicznych oraz psychicznych w życiu kobiety po menopauzie. Nierzadko kobiety skarżą się na problem suchości pochwy. Preparat Gynoflor jest jedną z możliwości wspomagania leczenia zaburzeń seksualnych u kobiet w wieku menopauzalnym.

Choroba hemolityczna noworodków nadal pozostaje wyzwaniem w praktyce położniczej. Może ona skutkować nawet zgonem noworodków, stąd niezwykle ważna jest diagnostyka i profilaktyka konfliktu serologicznego. Szczególną uwagę należy zwrócić na monitorowanie ciężarnych Rh-ujemnych, których płód jest Rh-dodatni. Nie można jednak zapomnieć o niezgodności w innych układach grup krwi. W pracy omówiono przyczyny, objawy, powikłania, diagnostykę oraz leczenie.

Hemolytic disease of the newborn is still an important an challenging issue in medical practice. Its consequences include: jaundice, kernicterus, hemolytic anemia, liver damage or neurological dysfunctions. The aim of this work is to present pathophysiology, signs, diagnosis and possible prevention and treatment of the hemolytic disease of the newborn.

Wyróżnia się dwa gatunki wirusa opryszczki (herpes simplex virus – HSV) – HSV-1 oraz HSV-2. Wirus HSV-1 w głównej mierze odpowiada za zmiany chorobowe błony śluzowej i skóry okolicy jamy ustnej, natomiast HSV-2 wywołuje opryszczkę narządów płciowych i jest najczęstszą przyczyną owrzodzeń narządów płciowych. Za 30–50% przypadków opryszczki genitalnej może odpowiadać HSV-1. Szacuje się, że w roku 2012 na całym świecie 3,7 mld osób poniżej 50. roku życia było zakażonych wirusem HSV-1, natomiast HSV-2 było zakażonych 417 mln. Częstość występowania wirusa HSV-1 wśród kobiet w ciąży jest szacowana na 63%, natomiast wirusa HSV-2 na 22%. Zakażenia zazwyczaj przebiegają bezobjawowo, dlatego często nie są rozpoznawane, co stwarza niebezpieczeństwo epidemiologiczne.

Hormonalna terapia menopauzalna (HTM) jest formą leczenia polegającą na zmniejszeniu dolegliwości związanych z niedoborem estrogenów. Stosowana jest w wielu przypadkach: u kobiet w fizjologicznym okresie okołomenopauzalnym, u kobiet z menopauzą wywołaną chirurgicznie, u dziewcząt z zespołem Turnera, u kobiet z przedwczesnym wygasaniem funkcji jajników czy podczas leczenia wtórnego braku miesiączki pochodzenia podwzgórzowego. Hormonalna terapia menopauzalna dostępna jest w wielu formach: doustnej, dopochwowej, w formie kremu, żelu i aerozolu.

Zespół bólowy miednicy mniejszej dotyka 8,5–15% kobiet w każdym wieku, sięgając aż 12% pa- cjentek w wieku rozrodczym. Jest on definiowany jako niezwiązany z cyklem, przewlekły ból lokalizujący się w miednicy mniejszej, utrzymujący się co najmniej 6 miesięcy, mający charakter niemalże ciągły i nie odpowiadający na tradycyjne leczenie. Jego etiologia najczęściej nie jest znana, a przyczyny jego występowania mogą być złożone. Na powstawanie zespołu bólowego miednicy mniejszej mogą mieć wpływ zaburzenia ginekologiczne, urologiczne, mięśniowo-szkieletowe, neurologiczne i psychosomatyczne. Podstawą diagnostyki jest badanie fizykalne oraz dokładny wywiad, a leczenie powinno mieć charakter wielokierunkowy.