prof. dr hab. n. med.; Katedra Zdrowia Kobiety, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach.
Literatura sugeruje pozytywny wpływ preparatów niepokalanka mnisiego (Vitex agnuscastus – VAC) na zniwelowanie objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego (premenstrual syndrome – PMS), takich jak nerwowość, niepokój, depresja, ból piersi, wzdęcia, a także bóle głowy. Opisywano podobną skuteczność preparatów VAC w porównaniu z pirydoksyną w ogólnej redukcji objawów PMS, natomiast wyższą skuteczność VAC nad preparatami magnezu w przypadku takich objawów, jak bóle brzucha, głowy i pleców, astenia, zaburzenia snu oraz drażliwość. Analiza doniesień poświęconych porównaniu skuteczności VAC i fluoksetyny w leczeniu przedmiesiączkowych zaburzeń dysforyczych (premenstrual dysphoric disorder – PMDD) nie dostarcza jednoznacznej odpowiedzi. W badanym piśmiennictwie wykazano skuteczność i bezpieczeństwo VAC w terapii cyklicznej mastalgii. Wykazano również, że VAC zapobiega częstym przypadkom podwyższenia parametrów wątrobowych w okresie pomenopauzalnym, a także sugerowano możliwość łagodzenia objawów menopauzy. Nie wykazano natomiast skuteczności VAC w pobudzaniu laktacji, regulowaniu poziomu libido ani wpływu na płodność.
The results of the analysis of the literature concerning chasteberry (Vitex agnus castus – VAC), indicate its positive effect on reducing PMS symptoms, such as nervousness, anxiety, depression, breast pain, flatulence, as well as headaches. Efficacy of chasteberry preparations compared to pyridoxine in the overall reduction of PMS symptoms was found similar. Higher VAC efficacy over magnesium preparations in the case of symptoms such as abdominal, head and back pain, asthenia, sleep disorders and irritability was also proven. Comparison of efficacy of VAC and fluoxetine in the treatment of PMDD, provides no clear answer. The analyzed articles demonstrated efficacy and safety of VAC in the therapy of cyclic mastalgia. It was also described that VAC prevents frequent cases of elevated liver parameters in postmenopausal period, and indicated the possibility of amelioration of menopausal symptoms. However, efficacy of VAC in stimulating lactation, regulating the level of libido or its effect on fertility has not been proven.
Jedną z najczęściej stosowanych metod uniknięcia ciąży jest doustna antykoncepcja hormonalna. Na szczególną uwagę zasługuje doustna złożona antykoncepcja o schemacie wydłużonym, ponieważ umożliwia ona kobietom zmniejszenie liczby menstruacji w ciągu roku do zaledwie czterech. Jest to idealna metoda dla młodych, wysportowanych kobiet, dzięki której miesiączka nie ogranicza ich codziennej aktywności. Terapia ta jest również dedykowana starszym kobietom, w okresie perimenopauzy, ponieważ zmniejsza intensywność dokuczliwych objawów, jakie pojawiają się u nich w tym czasie. Badania potwierdziły także skuteczność tych leków w zmniejszeniu bólu towarzyszącego endometriozie, jednak odnotowane zostały także częściej występujące sporadyczne krwawienia.
One of the most common methods of avoiding pregnancy is oral contraception. Extended-cycle combined oral contraception require specific attention, because it enables to decrease in the number of menstruation to only four per year. It’s the perfect method for young, athletic women, thanks to which menstruation does not limit their daily activity. This therapy is also dedicated to older women, during the period of perimenopause, because it reduces the intensity of troublesome symptoms that occur at this time. Studies confirmed the effectiveness of this treatment in lowering the pain in endometriosis, but more frequent occasional bleeding has been also reported.
Cholina to organiczny związek chemiczny pełniący w organizmie człowieka różnorakie funkcje metaboliczne. Źródłami choliny w pożywieniu są głównie produkty odzwierzęce. Do objawów niedoboru choliny zalicza się stłuszczenie i obumieranie komórek wątroby, uszkodzenie mięśni i homocysteinemię. Szacuje się, że zapotrzebowanie na cholinę wynosi ok. 450 mg/d u ciężarnych i 550 mg/d u kobiet karmiących. Do zalet suplementacji choliny w ciąży można zaliczyć zapobieganie wadom cewy nerwowej u płodów, pozytywny wpływ na rozwój mózgu, poprawę szybkości przetwarzania informacji przez niemowlęta czy usprawnienie hamujących funkcji neuronalnych.
Jedną z najczęściej stosowanych metod uniknięcia ciąży jest doustna antykoncepcja hormonalna. Na szczególną uwagę zasługuje doustna złożona antykoncepcja o schemacie wydłużonym, ponieważ umożliwia ona kobietom zmniejszenie liczby menstruacji w ciągu roku do zaledwie czterech. Jest to idealna metoda dla młodych, wysportowanych kobiet, dzięki której miesiączka nie ogranicza ich codziennej aktywności. Terapia ta jest również dedykowana starszym kobietom, w okresie perimenopauzy, ponieważ zmniejsza intensywność dokuczliwych objawów, jakie pojawiają się u nich w tym czasie. Badania potwierdziły także skuteczność tych leków w zmniejszeniu bólu towarzyszącego endometriozie, jednak odnotowane zostały także częściej występujące sporadyczne krwawienia.
Światowa Organizacja Zdrowia Seksualnego (2014) opisuje seksualność jako narzędzie w osiągnięciu ogólnego dobrostanu i satysfakcji życiowej. Nieodłącznym elementem tych dwóch określeń pozostaje piękno, zwłaszcza fizyczne, którego koncept na przestrzeni lat ewoluował, osiągając współczesne standardy. Rozwój technologii oraz medycyny znacząco przyczynił się do zmian w postrzeganiu piękna oraz składowych jego oceny, wpływając także na samoocenę jednostki i coraz częściej manifestując się w dążeniu do nieosiągalnej sylwetki bądź rysów twarzy.
Pojęcie „jakości życia” jako wieloaspektowej zmiennej mającej znaczący wpływ na życie jednostki zdobywa coraz większą popularność nie tylko w naukach społecznych, ale również medycznych. Chociaż początki istnienia tego terminu przypadają na drugą połowę XX w., tak naprawdę sięgają czasów starożytnych i obecne są w teoriach dotyczących osiągnięcia szczęśliwego i spełnionego życia, równowagi, zbawienia czy nirwany. Pod każdą z tych nazw kryje się uniwersalne oraz ponadczasowe pojęcie określające warunki potrzebne do osiągnięcia satysfakcji życiowej, w zależności od subiektywnie hierarchizowanych wartości. Jednakże, mimo wzrastającego zainteresowania badaczy reprezentujących różne dziedziny nauki, definicja „jakości życia” do tej pory nie została ujednolicona, nie tylko na poziomie interdyscyplinarnym, ale również w obszarze jednej dziedziny, np. nauk społecznych czy medycznych.
Niedokrwistość jest stanem nieprawidłowym, który dotyczy znacznej części populacji, w tym wielu pacjentek ginekologów-położników. Najczęstszą przyczyną anemii jest niedobór żelaza. Nieleczona niedokrwistość może prowadzić do licznych powikłań, zwłaszcza u kobiet ciężarnych. Dlatego wdrożenie odpowiedniej suplementacji i leczenia anemii jest jednym z kluczowych punktów opieki medycznej dla tej grupy pacjentek.
Wyróżnia się dwa gatunki wirusa opryszczki (herpes simplex virus – HSV) – HSV-1 oraz HSV-2. Wirus HSV-1 w głównej mierze odpowiada za zmiany chorobowe błony śluzowej i skóry okolicy jamy ustnej, natomiast HSV-2 wywołuje opryszczkę narządów płciowych i jest najczęstszą przyczyną owrzodzeń narządów płciowych. Za 30–50% przypadków opryszczki genitalnej może odpowiadać HSV-1. Szacuje się, że w roku 2012 na całym świecie 3,7 mld osób poniżej 50. roku życia było zakażonych wirusem HSV-1, natomiast HSV-2 było zakażonych 417 mln. Częstość występowania wirusa HSV-1 wśród kobiet w ciąży jest szacowana na 63%, natomiast wirusa HSV-2 na 22%. Zakażenia zazwyczaj przebiegają bezobjawowo, dlatego często nie są rozpoznawane, co stwarza niebezpieczeństwo epidemiologiczne.
Obowiązujące rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników pochodzą z 2014 roku i wskazują na konieczność suplementacji kwasu foliowego, jodu, witaminy D3, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych i żelaza. Na rynku istnieje szeroka gama preparatów przeznaczonych zarówno dla kobiet planujących ciążę, jak i dla ciężarnych. Przy wyborze konkretnego produktu należy zwrócić uwagę na jego skład, dawki poszczególnych składowych, ale także na postać, która może warunkować biodostępność poszczególnych elementów. Dodatkowo ważnym aspektem jest pochodzenie i jakość składników oraz jakość procesów wytwarzania danych suplementów diety.
Seksualność jest nieodłącznym elementem ludzkiej egzystencji. Ma ona wpływ na wiele aspektów życia, m.in. na zdrowie, zarówno somatyczne, jak i psychiczne. Osoby LGBT (lesbian, gay, bisexual, transgender) mają wiele problemów z prawidłowym dostępem i jakością usług świadczonych w ramach opieki zdrowotnej z powodu częstego ignorowania ich specyficznych potrzeb ze strony pracowników sektora ochrony zdrowia.
Ultraniskodawkowa antykoncepcja z gestodenem to bezpieczna i skuteczna metoda regulacji poczęć. Modyfikacja schematu dawkowania (24 + 4) i wybór gestodenu (GTD) jako komponenty progestagennej zaowocowały maksymalizacją skuteczności, redukcją działań niepożądanych i szeregiem korzyści pozaantykoncepcyjnych, z których zmniejszanie objętości i długości krwawień zasługuje na szczególną uwagę.
