Niedoczynność tarczycy to choroba, która występuje najczęściej jako skutek przewlekłego autoimmunologicznego zapalenia gruczołu tarczowego. W początkowym stadium schorzenie może dawać łagodne i mało charakterystyczne objawy. W miarę postępu najczęściej występującymi objawami są zmęczenie/senność, zaburzenia pamięci/koncentracji, spowolnienie psychoruchowe, przyrost masy ciała, a także uczucie ciągłego chłodu.
Autor: Violetta Skrzypulec-Plinta
prof. dr hab. n. med.; ginekolożka, endokrynolożka, seksuolożka Pracownik Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, wieloletnia Kierownik Katedry Zdrowia Kobiety, dwukrotnie obejmowała funkcję Dziekana Wydziału Nauk o Zdrowiu, wspomagając w procesie kształcenia i zdobywania umiejętności pielęgniarki, położne oraz fizjoterapeutów. Prorektor ds. rozwoju i promocji tejże Uczelni w latach 2016 - 2020. W pracy klinicznej swoją pasję zawodową skupia przede wszystkim na problemach niepłodności i towarzyszącym jej zaburzeniom endokrynologicznym, zespołu policystycznych jajników, ginekologii dziecięcej i dziewczęcej oraz menopauzy. Swoje zainteresowania rozwija w dziedzinie ginekologii estetycznej. Profesor Skrzypulec-Plinta została wyróżniona licznymi nagrodami m.in. Hipokrates 2015 oraz odznaczeniem „Lekarz – przyjaciel kobiet”, przyznanym przez pacjentki. Jest również laureatką nagrody za szczególny wkład w interdyscyplinarny rozwój nauki o seksuologii, przyznanej przez PTG. W marcu 2023 roku redakcja Rynku Zdrowia po raz pierwszy przyznała nagrody w rankingu Kobieta Rynku Zdrowia - Profesor Skrzypulec-Plinta znalazła się w gronie 50 najbardziej wpływowych kobiet w ochronie zdrowia w Polsce, w roku 2025 powtórzyła ten sukces. Przez całe “życie medyczne” związana z problemami kobiet, walczy o profilaktykę w medycynie oraz rzetelną edukację zdrowotną i seksualną.
Nietrzymanie moczu jest ważnym problemem medycznym, społecznym i psychologicznym kobiet w każdym wieku. Leczenie różnych typów tego problemu (wysiłkowe nietrzymanie moczu, parcia naglące i mieszane nietrzymanie moczu) obejmuje: zmianę codziennych przyzwyczajeń, eliminację czynników ryzyka, fizjoterapię, farmakoterapię i leczenie operacyjne. W artykule przedstawiono wybrane metody fizjoterapii, takie jak: trening mięśni dna miednicy, terapia behawioralna (biofeedback, trening pęcherza), elektrostymulacja, magnetoterapia, HIFEM oraz metody mechaniczne (trening z ciężarami pochwy), które mogą być pomocne w leczeniu i pozwalają uniknąć operacji chirurgicznej.
Niedobór estrogenów został uznany za główną przyczynę dolegliwości menopauzalnych; w związku z tym suplementacja estrogenami stanowi podstawową zasadę terapii menopauzalnej (HTM). HTM w swoim składzie powinna zawierać komponent zarówno estrogenowy, jak i progestagenowy, co pozwoli zmniejszyć ryzyko przerostu endometrium. Niskodawkowy preparat łączący 1 mg walerianianu estradiolu oraz 2 mg dienogestu to skuteczna i dobrze tolerowana forma łagodzenia objawów menopauzy związanych z niedoborem estrogenów.
Operacja wyłonienia stomii jelitowej jest przyczyną zaburzeń i niepowodzeń w życiu seksualnym. Osoby ze stomią doświadczają zmian w obrazie ciała wraz ze spadkiem pożądania seksualnego. Najczęstszą dysfunkcją seksualną występującą u mężczyzn są zaburzenia erekcji, natomiast u kobiet jest to ból podczas stosunku seksualnego (dyspareunia). Pacjenci oczekują wsparcia oraz poradnictwa związanego z funkcjonowaniem seksualnym. Mimo to personel medyczny wciąż mało uwagi zwraca na sferę seksualną pacjenta.
Endometrioza jest powszechną chorobą, dotykającą ok. 10% populacji kobiet w wieku rozrodczym, która w istotny sposób może ograniczać płodność oraz, poprzez dolegliwości z nią związane, obniżać jakość życia. Dienogest jest doustnym progestagenem, dopuszczonym do długotrwałego stosowania. Wykazuje korzystny profil bezpieczeństwa. Dienogest w dawce 2 mg na dzień jest równie skuteczny w walce z objawami bólowymi endometriozy jak analogi GnRH. Lek wykazał się dużą efektywnością u kobiet z głęboko naciekającą endometriozą lub endometriozą pozagenitalną.
Menopauzą określamy ostateczne ustanie miesiączkowania w wyniku nieodwracalnej utraty aktywności pęcherzykowej jajników. Grupa populacyjna kobiet po 46. r.ż., znajdująca się w okresie okołomenopauzalnym lub menopauzalnym stanowi w Polsce grupę ok. 7 mln. W dalszym ciągu w społeczeństwie przekazywany jest pogląd o groźnych dla zdrowia działaniach niepożądanych leczenia HTM. W ostatnich latach przeprowadzono więc szereg badań obalających te teorie, a ponadto wykazujących pozytywne skutki zastosowania hormonalnej terapii menopauzalnej (HTM). Istnieje szereg korzyści stosowania terapii transdermalnej, w porównaniu do terapii doustnej. Podanie transdermalne charakteryzuje się skutecznością, dobrą tolerancją, wygodnym i bezbolesnym podaniem leku, niższym ryzykiem wystąpienia choroby zatorowo-zakrzepowej i korzystnym stosunkiem estradiol : estron. Przykładem tej formy podania jest preparat Lenzetto.
Infekcje pochwy są jednym z najczęstszych powodów zgłaszania się kobiet po poradę ginekologiczną. Szacuje się, że ok. 70–75% dorosłych kobiet w wieku rozrodczym doświadcza w ciągu całego swojego życia co najmniej jednego epizodu kandydozy pochwy i sromu. Krem dopochwowy zawierający izokonazol 1% jest środkiem przeciwdrobnoustrojowym wykazującym szerokie spektrum działania przeciwgrzybiczego, działa także na bakterie Gram-dodatnie. Charakteryzuje go szybkie wchłanianie i korzystny profil bezpieczeństwa. Doświadczenie kliniczne pokazuje, że produkt leczniczy zawierający w składzie izokonazol azotanu jest skuteczny w stężeniu 1%, przy podawaniu raz na dobę przez okres siedmiu dni. Ten cykl leczenia pozwala na eliminację grzybów chorobotwórczych i zapobiega nawrotom patogenów powodujących zapalenie pochwy.
Zespoły bólowe dna miednicy u kobiet są identyfikowane jako zaburzenia uroginekologiczne wpływające bezpośrednio na jakość życia. Dyspareunia i wulwodynia są zaburzeniami występującymi bardzo często w populacji kobiet, są jednak rzadko diagnozowane. Pacjentki nie wiedzą, gdzie mogą się zgłosić z problemami bólowymi miednicy mniejszej, lub wstydzą się o tym rozmawiać. Po właściwym rozpoznaniu dysfunkcji leczenie powinno być prowadzone przez zespół wielu specjalistów, w tym fizjoterapeutę.
Nikła świadomość społeczeństwa w temacie zdrowia psychicznego położnic sprawia, że problemy psychiczne kobiet w okresie poporodowym bywają bagatelizowane. Okres stanu epidemicznego ma szczególny wpływ na funkcjonowanie społeczne zarówno w kontekście dostępności opieki zdrowotnej, jak i ekonomicznych skutków wprowadzanych obostrzeń.
W związku ze stałym rozwojem pandemii COVID-19 kraje na całym świecie zostały zmuszone do wprowadzenia szeregu restrykcji związanych z zapewnieniem najwyższej jakości opieki nad kobietami ciężarnymi oraz kobietami w okresie okołoporodowym. Stan obecnej wiedzy klinicznej nie przedstawia znaczących różnic w objawach klinicznych czy przebiegu choroby w grupie pacjentek ciężarnych w stosunku do populacji ogólnej kobiet i w podobnym wieku. Można wysnuć przypuszczenia, iż rutynowe badania ciężarnych przed planowaną hospitalizacją wydają się zasadne ze względu na duży odsetek asymptomatyczności ciężarnych z infekcją SARS-CoV-2. Na podstawie aktualnych badań pacjentki z potwierdzonym COVID-19 możemy zaliczyć do grupy ryzyka wystąpienia w przebiegu ciąży porodu przedwczesnego, PROM czy zagrażającej infekcji wewnątrzmacicznej.