Wytworzenie stomii wiąże się ze zmianami w wyglądzie fizycznym oraz w funkcjonowaniu psychospołecznym, co wpływa na obraz ciała, sen, nastrój, życie społeczne, karierę oraz jakość życia seksualnego [1, 2]. Wielu pacjentów z wyłonioną stomią z czasem akceptuje zmiany wynikające z przeprowadzonej operacji. Ta grupa o wiele szybciej wraca do swoich codziennych obowiązków, nie ma również problemów z budowaniem relacji z innymi ludźmi. Jednak dla niektórych pacjentów informacja o konieczności wyłonienia stomii jest źródłem wielkiego niepokoju, który skutkuje zaburzeniami zdrowia psychicznego.
Główne wskazania do wyłonienia stomii pojawiają się w przypadku schorzeń takich jak: rak jelita grubego, choroba Leśniowskiego–Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Wytworzenie stomii może powodować nie tylko głębokie zmiany w wyglądzie i funkcjonowaniu ciała, ale również wpływać negatywnie na intymne relacje i doświadczenia seksualne.
Seksualność to złożone pojęcie, obejmujące wiele elementów: zdrowie seksualne, funkcjonowanie seksualne, myśli i uczucia dotyczące wyglądu oraz satysfakcję ze związku intymnego [3]. Światowa Organizacja Zdrowia dodatkowo rozszerza tę definicję, przedstawiając seksualność jako centralny aspekt bycia człowiekiem [4]. W hierarchii potrzeb Maslowa ekspresja seksualna jest potrzebą, która wykracza poza wiek i niepełnosprawność [5]. Najnowsze badania potwierdzają tę teorię, jednoznacznie dowodząc, że pogorszenie funkcjonowania seksualnego przyczynia się do obniżenia jakości życia [6, 7].
Aktywność seksualna to często temat tabu związany z przekonaniem, że seks należy kojarzyć z poczuciem wstydu albo czynnością zarezerwowaną wyłącznie do prokreacji. W rezultacie zarówno pacjenci, jak i pracownicy ochrony zdrowia unikają tematyki związanej z cielesnością, co stanowi poważny błąd, ponieważ holistyczne podejście do opieki nad pacjentem powinno uwzględniać również jego seksualność.
POLECAMY
Dysfunkcje seksualne osób z wyłonioną stomią jelitową
Zabiegi chirurgiczne, podczas których zostaje wytworzona stomia, mogą w sposób istotny wpływać na aktywność seksualną pacjentów. Okazuje się, że obniżenie popędu seksualnego i problemy z funkcjonowaniem seksualnym pojawiają się u prawie połowy osób poddanych tego typu zabiegom. U kobiet objawia się to oziębłością, suchością pochwy i bolesnością podczas stosunku, u mężczyzn natomiast zaburzeniami erekcji, wytryskiem wstecznym bądź jego brakiem. Podczas operacji może dojść do uszkodzenia zarówno unerwienia (splotu miednicznego) odpowiedzi...