Z definicji menopauzą określamy ostateczne ustanie miesiączkowania w wyniku nieodwracalnej utraty aktywności pęcherzykowej jajników. Precyzując, będzie to ostatnie krwawienie miesiączkowe, po którym następne nie pojawi się co najmniej przez 6 miesięcy. Według WHO, menopauzę rozpoznaje się w chwili ustania krwawienia miesiączkowego u kobiety przez okres kolejnych 12 miesięcy, przy jednoczesnym wykluczeniu innych przyczyn braku miesiączki. Okres, w trakcie którego dochodzi do stopniowej fizjologicznej utraty aktywności hormonalnej jajników, określamy mianem klimakterium, przypadającym zwykle pomiędzy 45. a 55. rokiem życia. Charakteryzuje się on wahaniami stężeń hormonów – stężenie estradiolu i progesteronu maleje, a folikulotropiny rośnie, wywołując różne zmiany fizjologiczne i objawy kliniczne. Wymienione zmiany hormonalne są przyczyną wystąpienia szeregu objawów, począwszy od uderzeń gorąca, zaburzeń rytmu serca, zaburzeń rytmu snu i czuwania, zmęczenia, a skończywszy na osłabieniu koncentracji, zawrotach głowy, depresji czy zmienności nastrojów [1, 2].
POLECAMY
Grupa populacyjna kobiet po 46. r.ż., znajdująca się w okresie okołomenopauzalnym lub menopauzalnym, stanowi w Polsce grupę ok. 7 mln. W dalszym ciągu w społeczeństwie przekazywany jest pogląd o groźnych dla zdrowia działaniach niepożądanych leczenia HTM. W ostatnich latach przeprowadzono więc szereg badań obalających te teorie, a ponadto wykazujących pozytywne skutki zastosowania hormonalnej terapii menopauzalnej (HTM) [1, 2].
Wskazania i przeciwwskazania do hormonalnej terapii menopauzalnej
Podstawowym wskazaniem do zastosowania HTM są średnio lub bardzo nasilone naczynioruchowe objawy wypadowe, które są rezultatem niedoboru estrogenów. Pierwszą grupą są objawy atrofii urogenitalnej, do których najczęściej zaliczamy suchość pochwy, dyspareunię, częstomocz, nykturię, parcie naglące, nawracające stany zapalne pochwy i pęcherza moczowego. Jednym ze wskazań do HTM jest też pierwotna niedoczynność jajników, przedwczesna lub wczesna menopauza (leczenie co najmniej do ukończenia 51. roku życia).
Istotnym zaleceniem jest także protekcja zaburzeń ogólnoustrojowych związanych z niedoborem estrogenów – chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy, zespołu metabolicznego, depresji – pod warunkiem włączenia HTM w okresie okołomenopauzalnym,...