Niedoczynność tarczycy w większości przypadków jest skutkiem przewlekłego autoimmunologicznego zapalenia. To jedna z najczęściej występujących patologii gruczołu tarczowego. Ten zespół chorobowy wynika z bezwzględnego (znacznie rzadziej względnego) niedoboru hormonów tarczycy i charakteryzuje się uogólnionym spowolnieniem tempa metabolizmu. Pacjenci często skarżą się na zwiększoną wrażliwość na zimno i mimowolny przyrost masy ciała.
POLECAMY
Hormony tarczycy – tyroksyna (T4) i trójjodotyronina (T3) – odgrywają kluczową rolę we wzroście i rozwoju, a u dorosłych regulują najistotniejsze procesy metaboliczne wpływające praktycznie na każdy układ narządów. W pierwotnej niedoczynności tarczycy spowodowanej niewydolnością tarczycy stężenie hormonów tarczycy w surowicy jest niskie, a stężenie tyreotropiny przysadkowej (TSH) podwyższone. Jest to związane z działaniem ujemnego sprzężenia zwrotnego osi podwzgórze–przysadka–tarczyca. Pierwotna niedoczynność tarczycy może być jawna, gdy poziom krążącej wolnej tyroksyny (FT4) jest poniżej dolnej granicy zakresu referencyjnego, lub subkliniczna, gdy poziom TSH przekracza górną granicę normy, a poziom tyroksyny i trójjodotyroniny jest w normie.
Niedoczynność tarczycy wiąże się ze zwiększonym ryzykiem nadwagi, a także jest czynnikiem zwiększającym ryzyko hiperlipidemii ze wzrostem cholesterolu całkowitego, frakcji LDL, triglicerydów, co zarówno w jawnej, jak i w subklinicznej niedoczynności tarczycy prowadzi do zwiększonego ryzyka sercowo-naczyniowego [1].
Etiologia niedoczynności tarczycy
Niedobór jodu jest tradycyjnie główną przyczyną niedoczynności tarczycy na całym świecie. W częściach świata z wystarczającą ilością jodu to autoimmunologiczne zapalenie tarczycy (Hashimoto) jest najważniejszym powodem niedoczynności tarczycy u większości osób, zwłaszcza u kobiet. Inne przyczyny to wrodzony brak tarczycy lub wrodzone błędy syntezy hormonów tarczycy (dyshormonogeneza), terapia jodem radioaktywnym w przypadku nadczynności tarczycy, tyroidektomia chirurgiczna czy też różne leki wpływające na czynność tarczycy lub powodujące zapalenie tarczycy.
Centralna lub wtórna niedoczynność tarczycy, która jest spowodowana chorobą podwzgórza lub przysadki, to stosunkowo rzadka przyczyna niedoczynności tarczycy, stanowiąca poniżej 1% przypadków [2].
Obraz kliniczny niewyrównanej niedoczynności tarczycy
Nieuregulowana niedoczynność tarczycy może prowadzić do niewydolności wielonarządowej. Niewyrównaną niedoczynność tarczycy należy rozważyć u pacjentów, u których obserwuje się zmiany stanu psychicznego w połączeniu z bradykardią, hipotonią i/lub hipotermią. Może również występować obrzęk śluzowaty,...