prof. dr hab. n. med.; Katedra Zdrowia Kobiety, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach.
Podstawowy mechanizm dezogestrelu opiera się na hamowaniu owulacji. Skuteczność antykoncepcyjna dezogestrelu jest porównywalna do złożonej antykoncepcji hormonalnej. To również odpowiednia antykoncepcja dla kobiet z endometriozą, zespołem napięcia przedmiesiączkowego oraz bolesnymi, przedłużającymi się miesiączkami. Dezogestrel to rozsądny wybór dla pacjentek, u których stwierdza się wysokie ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, choroby wieńcowej, czy nadciśnienie.
Ciąża to szczególny czas w życiu każdej kobiety, wymaga od niej wyjątkowej uwagi i dbałości o zdrowie własne oraz dziecka. Rekomendowana jest modyfikacja diety oraz dodatkowa suplementacja składników niezbędnych do prawidłowego, niezaburzonego rozwoju płodu. Należy pamiętać, że znaczący wpływ ma odżywianie się kobiet zarówno w poszczególnych trymestrach ciąży, jak i przed planowanym poczęciem. Kobiety mają dostęp do bardzo wielu preparatów i powinny ze szczególną uwagą wybierać suplementację. Suplementy różnią się między sobą nie tylko składem, ale także jakością, biodostępnością, wchłanialnością, skutecznością i standardami wytwarzania. Dodatkowym wyznacznikiem jakości produktu mogą być standardy GMP (Good Manufacturing Practice).
Menopauza jest poważnym problemem zdrowotnym, społecznym i ekonomicznym. Wielokierunkowe badania udowodniły, że estrogenoterapia prowadzi do złagodzenia przykrych dolegliwości spowodowanych niedoborem estrogenów. Duże dawki estrogenów wpływają niekorzystnie na samopoczucie i zdrowie pacjentek. Badając metody hormonalnej terapii zastępczej, rozważano różne formy podania leku. Biorąc pod uwagę ominięcie metabolizmu wątrobowego, możliwość podania mniejszej dawki, co się wiąże z mniejszą stymulacją receptorów estrogenowych i mniejszym ryzykiem rozwinięcia chorób sercowo-naczyniowych, wykazano, że system transdermalny cechuje się dobrą przyswajalnością, jest dobrze tolerowany, nie wymaga codziennej aplikacji, co powoduje, że pacjentki chętniej korzystają z tej formy leczenia.
Tarczyca jest narządem, którego praca wpływa na zachowania seksualne oraz samopoczucie i zmiany nastroju. Nieleczone zaburzenia prowadzą do spadku libido, zaburzeń pożądania oraz bólu podczas stosunku, dlatego tak istotna jest substytucja hormonów tarczycy w każdym wieku oraz w ciąży. Lekarz prowadzący powinien korzystać z kwestionariusza FSFI w celu kontroli zdrowia seksualnego pacjentek. W artykule opisano związek między niskim poziomem hormonów tarczycy a zwiększonym ryzykiem rozwinięcia się chorób psychicznych, m.in. zaburzeń depresyjnych i lękowych.
Stosowanie nowoczesnych metod antykoncepcyjnych nierozerwalnie łączy się ze zmianą wzorca krwawień, która zwykle ma charakter przejściowy, jest jednak osobniczo zmienna. W przypadku przedłużania się dolegliwości zawsze należy poszukać innych przyczyn krwawienia. Wybór najlepszej metody antykoncepcji bywa niekiedy poważnym wyzwaniem dla lekarza ginekologa. Wymaga doświadczenia oraz dobrej współpracy lekarz–pacjent. Zapewnienie konkretnych i rzetelnych informacji przed zastosowaniem antykoncepcji hormonalnej może zwiększyć stopień jej akceptacji oraz kontynuację stosowania, a tym samym lepszą skuteczność działania antykoncepcyjnego.
Niedoczynność tarczycy to choroba, która występuje najczęściej jako skutek przewlekłego autoimmunologicznego zapalenia gruczołu tarczowego. W początkowym stadium schorzenie może dawać łagodne i mało charakterystyczne objawy. W miarę postępu najczęściej występującymi objawami są zmęczenie/senność, zaburzenia pamięci/koncentracji, spowolnienie psychoruchowe, przyrost masy ciała, a także uczucie ciągłego chłodu.
Nietrzymanie moczu jest ważnym problemem medycznym, społecznym i psychologicznym kobiet w każdym wieku. Leczenie różnych typów tego problemu (wysiłkowe nietrzymanie moczu, parcia naglące i mieszane nietrzymanie moczu) obejmuje: zmianę codziennych przyzwyczajeń, eliminację czynników ryzyka, fizjoterapię, farmakoterapię i leczenie operacyjne. W artykule przedstawiono wybrane metody fizjoterapii, takie jak: trening mięśni dna miednicy, terapia behawioralna (biofeedback, trening pęcherza), elektrostymulacja, magnetoterapia, HIFEM oraz metody mechaniczne (trening z ciężarami pochwy), które mogą być pomocne w leczeniu i pozwalają uniknąć operacji chirurgicznej.
Niedobór estrogenów został uznany za główną przyczynę dolegliwości menopauzalnych; w związku z tym suplementacja estrogenami stanowi podstawową zasadę terapii menopauzalnej (HTM). HTM w swoim składzie powinna zawierać komponent zarówno estrogenowy, jak i progestagenowy, co pozwoli zmniejszyć ryzyko przerostu endometrium. Niskodawkowy preparat łączący 1 mg walerianianu estradiolu oraz 2 mg dienogestu to skuteczna i dobrze tolerowana forma łagodzenia objawów menopauzy związanych z niedoborem estrogenów.
Operacja wyłonienia stomii jelitowej jest przyczyną zaburzeń i niepowodzeń w życiu seksualnym. Osoby ze stomią doświadczają zmian w obrazie ciała wraz ze spadkiem pożądania seksualnego. Najczęstszą dysfunkcją seksualną występującą u mężczyzn są zaburzenia erekcji, natomiast u kobiet jest to ból podczas stosunku seksualnego (dyspareunia). Pacjenci oczekują wsparcia oraz poradnictwa związanego z funkcjonowaniem seksualnym. Mimo to personel medyczny wciąż mało uwagi zwraca na sferę seksualną pacjenta.
Endometrioza jest powszechną chorobą, dotykającą ok. 10% populacji kobiet w wieku rozrodczym, która w istotny sposób może ograniczać płodność oraz, poprzez dolegliwości z nią związane, obniżać jakość życia. Dienogest jest doustnym progestagenem, dopuszczonym do długotrwałego stosowania. Wykazuje korzystny profil bezpieczeństwa. Dienogest w dawce 2 mg na dzień jest równie skuteczny w walce z objawami bólowymi endometriozy jak analogi GnRH. Lek wykazał się dużą efektywnością u kobiet z głęboko naciekającą endometriozą lub endometriozą pozagenitalną.
Menopauzą określamy ostateczne ustanie miesiączkowania w wyniku nieodwracalnej utraty aktywności pęcherzykowej jajników. Grupa populacyjna kobiet po 46. r.ż., znajdująca się w okresie okołomenopauzalnym lub menopauzalnym stanowi w Polsce grupę ok. 7 mln. W dalszym ciągu w społeczeństwie przekazywany jest pogląd o groźnych dla zdrowia działaniach niepożądanych leczenia HTM. W ostatnich latach przeprowadzono więc szereg badań obalających te teorie, a ponadto wykazujących pozytywne skutki zastosowania hormonalnej terapii menopauzalnej (HTM). Istnieje szereg korzyści stosowania terapii transdermalnej, w porównaniu do terapii doustnej. Podanie transdermalne charakteryzuje się skutecznością, dobrą tolerancją, wygodnym i bezbolesnym podaniem leku, niższym ryzykiem wystąpienia choroby zatorowo-zakrzepowej i korzystnym stosunkiem estradiol : estron. Przykładem tej formy podania jest preparat Lenzetto.
Infekcje pochwy są jednym z najczęstszych powodów zgłaszania się kobiet po poradę ginekologiczną. Szacuje się, że ok. 70–75% dorosłych kobiet w wieku rozrodczym doświadcza w ciągu całego swojego życia co najmniej jednego epizodu kandydozy pochwy i sromu. Krem dopochwowy zawierający izokonazol 1% jest środkiem przeciwdrobnoustrojowym wykazującym szerokie spektrum działania przeciwgrzybiczego, działa także na bakterie Gram-dodatnie. Charakteryzuje go szybkie wchłanianie i korzystny profil bezpieczeństwa. Doświadczenie kliniczne pokazuje, że produkt leczniczy zawierający w składzie izokonazol azotanu jest skuteczny w stężeniu 1%, przy podawaniu raz na dobę przez okres siedmiu dni. Ten cykl leczenia pozwala na eliminację grzybów chorobotwórczych i zapobiega nawrotom patogenów powodujących zapalenie pochwy.
