Autor: Anna Fuchs

Cynk odgrywa kluczową rolę w procesach rozrodczych. Jest niezbędny do wzrostu i dojrzewania oocytów, zapłodnienia, programowania epigenetycznego, a następnie rozwoju zarodka, płodu i łożyska. Ponadto od jego biodostępności zależy przebieg i wynik ciąży. Cynk jest również uważany za czynnik antyoksydacyjny i przeciwzapalny oraz ma nadrzędne znaczenie dla regulacji układu odpornościowego. Jego obniżone stężenie obserwuje się w zespole policystycznych jajników i endometriozie. W związku z tym niedobór cynku może mieć poważne konsekwencje i nie należy go lekceważyć, zwłaszcza u kobiet w wieku rozrodczym i ciężarnych.

Bolesne miesiączkowanie (dysmenorrhea) to powszechny problem dotyczący kobiet w wieku rozrodczym. Odczuwany ból może mieć negatywny wpływ na życie, obniżając jego jakość i powodując absencję w pracy lub w szkole. Na bolesne miesiączki skarżą się przede wszystkim młode dziewczęta, u których cykle miesiączkowe są regularne, ale sam patomechanizm dysmenorrhea nie jest dokładnie poznany. Leczenie w pierwszej kolejności polega na wykorzystywaniu NLPZ, z których na szczególną uwagę zasługuje nimesulid mający działanie nie tylko przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe, ale również wpływający bezpośrednio na powstawanie bólu, procesu zapalnego, a także łagodzący objawy towarzyszące, takie jak bóle głowy.

Zespół policystycznych jajników (PCOS) to jedno z najczęstszych zaburzeń endokrynologicznych. Dotyka 10–15% kobiet w wieku rozrodczym i stanowi jedną z głównych przyczyn niepłodności w krajach wysokorozwiniętych. Ta nieprawidłowość metaboliczna występuje u dużej części kobiet z nadwagą i otyłością. W badaniach stwierdzono znaczne zmniejszenie stężenia mio-inozytolu u kobiet z insulinoopornością w przebiegu zespołu policystycznych jajników na skutek występującej w nim hiperinsulinemii, która odpowiada za zaburzenie metabolizmu tego związku w organizmie. Zasadne zatem wydaje się terapeutyczne unormowanie gospodarki inozytolowej w celu poprawy jakości życia pacjentek cierpiących na PCOS.

Powikłaniem operacji ginekologicznych jest ból o różnym nasileniu i pochodzeniu. W codziennej praktyce należy starannie dobrać lek, który będzie dopasowany do potrzeb pacjentek. W rdzeniu kręgowym i mózgu dochodzi do syntezy i aktywacji różnych układów receptorowych, a także do syntezy różnych związków modyfikujących odczuwanie bólu. W leczeniu bólu zastosowanie mają przede wszystkim niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak diklofenak, które działają poprzez hamowanie syntezy prostaglandyn (PG) dzięki blokowaniu enzymów cyklooksygenazy-1 (COX-1) i COX-2 ze względną równoważną siłą.

Bolesne miesiączkowanie często znacznie obniża jakość życia kobiet i stanowi poważny problem zdrowia publicznego. Może negatywnie wpływać na relacje, wyniki w nauce i pracy zawodowej oraz zajęcia towarzyskie, doprowadzając do pogorszenia samooceny w połączeniu z objawami depresyjnymi i lękowymi. Zazwyczaj bolesne miesiączkowanie dotyka młode kobiety w wieku 20–25 lat, często ustępując po pierwszej ciąży. Mimo licznych badań patomechanizm bolesnego miesiączkowania nie jest do końca poznany. Leczenie bolesnego miesiączkowania ma na celu zahamowania nadprodukcji PG, zmniejszenie napięcia macicy lub zahamowanie odczuwania bólu poprzez bezpośrednie działanie przeciwbólowe.

Regulacja płodności u nastolatków to jeden z najważniejszych problemów XXI w. Wczesne rozpoczęcie aktywności seksualnej niesie ze sobą ryzyko nieplanowanej ciąży oraz zakażenia przenoszonego drogą płciową. Dlatego u nastolatek zaleca się formę podwójnego zabezpieczenia, czyli połączenie prezerwatywy ze skuteczną hormonalną metodą antykoncepcyjną nie tylko w celu zwiększenia ochrony przed zajściem w ciążę, lecz także w celu zapewnienia ochrony przed infekcjami przenoszonymi drogą płciową. WHO rekomenduje u dziewcząt i młodych kobiet metody antykoncepcji hormonalnej tzw. permanentnej (dwuskładnikowy transdermalny system antykoncepcyjny oraz hormonalny system antykoncepcji dopochwowej) ze względu na wysoką skuteczność antykoncepcyjną. Według Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego idealna antykoncepcja powinna być przede wszystkim bezpieczna i skuteczna, a ponadto odwracalna 
i prosta w użyciu, łatwo dostępna oraz tania. Wybór właściwej metody powinien być indywidualnie dostosowany do potrzeb nastolatki i zależy od wielu czynników.

Stany zapalne pochwy i sromu są najczęstszym powodem zgłaszania się pacjentek do ginekologa. Chociaż pojęcie „zapalenie pochwy” jest używane jako termin diagnostyczny przez pacjentów i opiekę zdrowotną, jest to termin niespecyficzny, obejmujący szeroki zakres schorzeń, które powodują objawy sromowo-pochwowe i dotykają kobiety praktycznie w każdym wieku. Szacuje się, że po standardowej ocenie 70% epizodów zapalenia pochwy u kobiet przed menopauzą jest spowodowanych bakteryjnym zapaleniem pochwy, kandydozą sromu i pochwy oraz rzęsistkowicą. U wielu kobiet może się rozwinąć objawowe zanikowe zapalenie pochwy [1]. Poniżej przypadek kliniczny, który zostanie przeanalizowany w tym artykule.

Zdolność do szybkiego przywrócenia integralności uszkodzonej bariery skórnej ma kluczowe znaczenie i jest celem terapii trudno gojących się ran. Niestety, w obecnych czasach wciąż brakuje efektywnych metod leczenia, które mogłyby przyspieszyć sam proces gojenia ran, a także redukować rozległość blizn. Fundamentem staje się zrozumienie fizjologii naprawy oraz patologii opóźnionego w czasie gojenia. Faza zapalna będąca najczęściej punktem rozpoczęcia tego procesu z czasem przechodzi do fazy proliferacji komórkowej. Swoiste przejście między tymi fazami jest najczęściej związane z zaburzeniami gojenia ran. Zatem znalezienie czynników wpływających na to przejście międzyfazowe może stanowić uzasadnienie dla rozwoju terapeutycznego, a tym samym nieść pomoc wszystkim tym lekarzom, którzy w swojej codziennej praktyce borykają się z trudnością leczenia ran pooperacyjnych (i nie tylko) u swoich pacjentów.