Ocena profilu tolerancji ultraniskodawkowej antykoncepcji zawierającej 15 µg etinylestradiolu i 60 µg gestodenu

Etinylestradiol (EE) to od wielu lat najpowszechniej stosowana komponenta estrogenowa doustnej antykoncepcji hormonalnej (DTA). Wykazuje działanie 5–10-krotnie silniejsze niż estradiol. Jego farmakokinetyka charakteryzuje się istotnym efektem pierwszego przejścia w wątrobie, a przez to wykazuje dużą zmienność osobniczą. Szacuje się, że jego całkowita dostępność biologiczna wynosi 45%, a okres półtrwania – ok. 15 godzin [1]. Etinylestradiol wspiera progestageny w działaniu antykoncepcyjnym przez hamowanie uwalniania FSH i LH. Ponadto stabilizuje błonę śluzową endometrium i zwiększa syntezę SHBG (choć się z nim nie wiąże). Wpływa zarówno na profil lipidowy (zwiększa stężenia HDL i trójglicerydów, zmniejsza stężenie LDL), jak i na układ krzepnięcia krwi, działając prozakrzepowo. Świadomość ryzyka wystąpienia incydentów zakrzepowo-zatorowych uzależnionych od stężenia estrogenów i chęć poprawy bezpieczeństwa DTA zaowocowały stopniową redukcją dawek EE w dwuskładnikowej antykoncepcji hormonalnej i promocją takich preparatów jako obarczonych mniejszym ryzykiem powikłań [2]. W istocie zmniejszenie dawki etinylestradiolu do 20 μg (w porównaniu do 30–40 μg) redukuje względne ryzyko wystąpienia udaru niedokrwiennego (do 0,82), zatorowości płucnej (do 0,75) i zawału mięśnia sercowego (do 0,56) [3]. Inną korzyścią płynącą z redukcji dawki estrogenów jest znamienne zmniejszenie częstości i nasilenia skutków ubocznych: tkliwości piersi, wzmożonej retencji płynów i obrzęków czy nudności, a to właśnie one są najczęstszą przyczyną rezygnacji z dalszej terapii preparatami DTA [4, 5, 6].
Pozytywne doświadczenia kliniczne i chęć poprawy profilu bezpieczeństwa doprowadziły do dalszej redukcji dawek etinylestradiolu. Obecnie na rynku dostępny jest preparat ultraniskodawkowy zawierający 15 µg EE. Liczne badania potwierdziły, że taka dawka komponenty estrogenowej jest wystarczająca do zahamowania owulacji i supresji endometrium. 
Gestoden należy do progestagenów trzeciej generacji i charakteryzuje się niemal 100-proc. biodostępnością, a maksymalne stężenia w osoczu osiąga już po godzinie. Okres półtrwania wynosi ok. 13 godzin, a przy jednoczasowej podaży z etinylestradiolem wydłuża się do 20 godzin [1]. Dzięki temu siła działania antykoncepcyjnego jest niemal trzykrotnie wyższa, dlatego sku...