Ponad jedna trzecia życia kobiety przypada na okres po menopauzie. U większości kobiet niedobór estrogenów wywołuje objawy znacząco pogarszające jakość ich życia. Najczęstszymi objawami pojawiającymi się w okresie około- i (lub) pomenopauzalnym są tzw. objawy naczynioruchowe (ang. vasomotor menopausal
symptoms – VMS), takie jak uderzenia gorąca lub pocenie nocne. Objawy te występują w tym okresie u 65–75% kobiet i znacząco pogarszają jakość ich życia [3]. Najskuteczniejszą metodą łagodzenia objawów menopauzalnych o charakterze naczynioruchowym jest terapia hormonalna oparta na podawaniu estrogenu z progestagenem lub bez niego. Od kilku dekad trwa debata na temat bezpieczeństwa hormonalnej terapii menopauzalnej (HTM). Jakkolwiek u większości pacjentek relacja korzyści do ryzyka HTM jest pozytywna, niemała liczba kobiet nie może lub nie chce stosować terapii hormonalnej [5, 8].
Obiecującym kierunkiem badań są w tym kontekście poszukiwania niehormonalnych metod łagodzenia objawów wazomotorycznych wywołanych menopauzą. Szczególną przydatność kliniczną miało w tym zakresie odkrycie roli, jaką w patomechanizmie VMS odgrywają zlokalizowane w jądrze łukowatym podwzgórza tzw. neurony KNDy, gdzie są wydzielane kluczowe tachykininy neuropeptydowe: kisspeptyna, neurokinina B i dynorfina [14]. Szczególne znaczenie ma w tym mechanizmie neurokinina B. Związane z menopauzą obniżenie stężenia estrogenów prowadzi do hipertrofii i nadaktywności neuronów KNDy, czemu towarzyszy wzrost sekrecji neurokininy B (NKB), która poprzez oddziaływanie na ośrodek termoregulacji w jądrze przedwzrokowym wyzwala menopauzalne objawy wazomotoryczne (ryc. 1). Do wywołania tego skutku konieczne jest wiązanie NKB w obrębie neuronów KNDy ze swoistym dla tej neurokininy receptorem NK-3 [14].
POLECAMY
Mechanizm działania
Nowym kierunkiem niehormonalnej terapii VMS jest modulowanie funkcji neuronów KNDy. Pierwszym lekiem o takim mechanizmie działania zarejestrowanym do leczenia menopauzalnych objawów naczynioruchowych jest fezolinetant (VeozaTM), który jest antagonistą receptora NK-3. Fezolinetant blokuje wiązanie neurokininy B z jej receptorem, co przywraca równowagę aktywności neuronaln...