Zmiany czynności tarczycy i metabolizmu hormonów tarczycy w trakcie ciąży
POLECAMY
Prawidłowa czynność tarczycy jest niezbędna do fizjologicznego przebiegu ciąży i rozwoju płodu. Ciąża charakteryzuje się wyraźnym wpływem na czynność tarczycy kobiety (ryc. 1) [1].
Skróty: fT4 (free T4) – wolne T4; TSH (thyroid-stimulating hormone) – tyreotropina; hCG (human chorionic gonadotropin) – ludzka gonadotropina kosmówkowa; TBG (thyroxine-binding globulin) – białko wiążące tyroksynę
Już w pierwszych dniach ciąży tarczyca kobiety musi szybko dostosować się do nagłego wzrostu potrzeb metabolicznych matki i dostarczyć hormon tarczycy rozwijającemu się płodowi. Odpowiednia reakcja tarczycy kobiety wkrótce po zapłodnieniu jest jedną z ważniejszych fizjologicznych adaptacji do ciąży, a zmiany w czynności tarczycy obserwuje się w bardzo wczesnej jej etapach (w ciągu pierwszego miesiąca) [2]. Mechanizmy adaptacji tarczycy kobiety do ciąży podsumowano w tabeli 1.
Tab. 1. Zmiany adaptacyjne czynności tarczycy i metabolizmu hormonów tarczycy związane z ciążą. Opracowano na podstawie [2]
Skróty: TBG (thyroxine-binding globulin) – białko wiążące tyroksynę; TSH (thyroid-stimulating hormone) – tyreotropina; hCG (human chorionic gonadotropin) – ludzka gonadotropina kosmówkowa; GFR (glomerular filtration rate) – przesączanie kłębuszkowe
| Zmiany w fizjologii wywołane ciążą | Efekt |
| Zwiększenie stężenia estradiolu | Zwiększenie wytwarzania TBG Zmniejszenie klirensu TBG Zwiększenie całkowitego stężenia T4/T3 Zmniejszenie stężenia fT4/fT3 |
| Pobudzanie receptora TSH przez hCG | Zwiększenie objętości tarczycy o 10–20% Zwiększenie wytwarzania hormonów tarczycy Zmniejszenie wytwarzania TSH we wczesnej ciąży |
| Zwiększenie objętości osocza, przepływu nerkowego krwi oraz GFR Przezłożyskowy transport jodu |
Zwiększenie wydalania jodu przez nerki Wytwarzanie hormonów tarczycy przez tarczycę płodu |
| Przezłożyskowy transport T4 Dejodynacja T4 w łożysku |
Zwiększenie obwodowego metabolizmu T4 Zwiększenie wytwarzania TSH w drugiej połowie ciąży |
Tab. 2. Normy laboratoryjne fT4, fT3 oraz TSH w zależności od trymestru ciąży [4, 5]
Skróty: TSH (thyroid-stimulating hormone) – tyreotropina; fT4 (free T4) – wolne T4; fT3 (free T3) – wolne T3
| Trymestr | I | II | III |
| TSH [mIU/l] | 0,009–3,18 | 0,05–3,44 | 0,11–3,53 |
| fT4 [pmol/l] | 11,99–21,89 | 10,46–16,67 | 8,96–17,23 |
| fT3 [pmol/l] | 3,63–6,55 | 3,29–5,45 | 3,1–5,37 |
Tarczyca płodu osiąga dojrzałość ok. 18.–20. tygodnia ciąży. Do tego czasu tarczyca matki zapewnia – poprzez transport przez łożysko – hormony tarczycy dla płodu [1]. Pobór hormonów tarczycy przez płód, zwiększenie wytwarzania białka wiążącego tyroksynę (thyroxine-binding globulin – TBG) pod wpływem estradiolu (na skutek zwiększonej sialilacji białka dochodzi do zmniejszenia wątrobowego klirensu TBG), zwiększenie klirensu jodu przez nerki (w wyniku zwiększenia przepływu krwi przez nerki i wzrostu przesączania kłębuszkowego) oraz nasilenie metabolizmu hormonów tarczycy przez łożyskową dejodynazę typu 3 i typu 2 (wzmożony obwodowy metabolizm hormonów...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań czasopisma "Forum Położnictwa i Ginekologii"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- Zniżki w konferencjach organizowanych przez redakcję
- ...i wiele więcej!
