Znaczenie wczesnej diagnostyki osteoporozy u kobiet w okresie perimenopauzy. Rola ginekologa w identyfikacji czynników ryzyka i wdrożeniu leczenia

Wiedza praktyczna

Osteoporoza jest istotnym problemem zdrowotnym u starszych osób, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Osłabiona struktura kości wynikająca z tej choroby sprawia, że każda kość może ulec złamaniu. Złamania te prowadzą do zwiększonych kosztów leczenia, ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu, pogorszenia jakości życia oraz wyższego ryzyka śmiertelności. Z wiekiem ryzyko wystąpienia złamań osteoporotycznych rośnie, dlatego wczesne wykrycie i profilaktyka osteoporozy, a także jej powikłań stanowią ważne wyzwanie dla systemu opieki zdrowotnej. Pomiar gęstości mineralnej kości (BMD) jest kluczowym narzędziem w identyfikacji pacjentów narażonych na złamania, doborze leczenia i monitorowaniu jego skuteczności. Zidentyfikowano zarówno modyfikowalne, jak i niemodyfikowalne czynniki ryzyka osteoporozy. W procesie leczenia poza farmakoterapią istotne jest zmniejszenie wpływu modyfikowalnych czynników ryzyka, regularne ćwiczenia fizyczne oraz suplementacja wapnia i witaminy D. Do leczenia farmakologicznego osteoporozy stosuje się takie środki jak bisfosfoniany, hormonalna terapia zastępcza (HTZ), selektywne modulatory receptorów estrogenowych (SERM) oraz kalcytonina.

Osteoporoza, najczęstsza choroba kości, jest zaburzeniem układu kostnego, które osłabia wytrzymałość kości i zwiększa ryzyko złamań. Kluczowe informacje na temat osteoporozy obejmują:

POLECAMY

  • zwiększone ryzyko złamań – dotyczy szczególnie kręgosłupa i kości udowej, zwłaszcza jej bliższego końca, co jest charakterystyczne dla osób starszych,
  • grupę ryzyka – poważne złamania najczęściej dotykają kobiety po menopauzie, co znacząco obniża jakość ich życia,
  • okres utraty masy kostnej – utrata masy kostnej, która prowadzi do osteoporozy, jest najbardziej zauważalna w okresie okołomenopauzalnym oraz w początkowych latach po menopauzie,
  • wczesne sygnały ostrzegawcze – mniej poważne złamania, takie jak złamania nadgarstka, pojawiają się u młodszych kobiet po menopauzie i mogą świadczyć o rozwijającej się osteoporozie.
     

Epidemiologia

Osteoporoza jest poważnym schorzeniem, które dotyka wiele osób na całym świecie, zwłaszcza w starszym wieku. Poniżej przedstawiono kluczowe informacje na temat osteoporozy.

  • Rzadkość występowania.
    Osteoporoza u kobiet przed menopauzą występuje rzadko, lecz jej częstość znacznie rośnie po menopauzie.
  • Grupa ryzyka. 
    Najbardziej narażone na osteoporozę są:
    • kobiety w wieku pomenopauzalnym,
    • osoby starsze, powyżej 65. roku życia.
  • Skala problemu:
    • na całym świecie osteoporoza dotyczy ok. 200 mln kobiet,
    • ok. 25% z nich doświadcza złamań kości, głównie kręgów.
       

W 2019 r. w Polsce odnotowano następujące wskaźniki dotyczące chorobowości osteoporozy:

  • ogólna chorobowość – zarejestrowano 4800 przypadków osteoporozy na 100 tys. osób w populacji ogólnej, co wskazuje na istotny problem zdrowotny w kraju,
  • chorobowość u kobiet w wieku 50 lat i starszych – w tej grupie wiekowej stwierdzono znacznie wyższy wskaźnik, wynoszący 20 100 przypadków na 100 tys. osób, co podkreśla szczególne ryzyko wystąpienia osteoporozy u kobiet po menopauzie.
     

W tabeli 1. zebrano czynniki ryzyka rozwoju osteoporozy, a także czynniki ochronne.

Tab. 1. Osteoporoza – czynniki ryzyka i czynniki ochronne

...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Forum Położnictwa i Ginekologii"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Zniżki w konferencjach organizowanych przez redakcję
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI