Żele dopochwowe w leczeniu dyspareunii

Dyspareunia jest określana jako dysfunkcja seksualna, której objawem jest występowanie dolegliwości bólowych w obrębie narządu płciowego, odczuwanych przed stosunkiem, w jego trakcie lub bezpośrednio po nim. Dyspareunia najczęściej występuje we wczesnym okresie dojrzałości płciowej oraz w okresie około- i pomenopauzalnym. Dolegliwości bólowe mogą być ograniczone do przedsionka pochwy lub obejmować całą pochwę aż do sklepienia. Ból związany z pierwotną dyspareunią pojawia się wraz z rozpoczęciem aktywności seksualnej, natomiast w przypadku wtórnej dyspareunii zaczyna się po pewnym czasie bezbolesnego współżycia seksualnego.
Etiologia dyspareunii obejmuje m.in. nieprawidłowości w budowie narządów płciowych, stany zapalne w obrębie miednicy mniejszej, infekcje intymne, suchość pochwy na skutek zaburzeń podniecenia seksualnego oraz zmian hormonalnych (w szczególności w okresie menopauzy, po porodzie, podczas laktacji, w trakcie i po chemio- i radioterapii, u diabetyków oraz kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną lub leczenie hormonalne) [1]. 
Niedostateczne nawilżenie pochwy prowadzi do tarcia i mikrourazów nabłonka sromu i pochwy. Stan ten powstaje na tle zaburzeń podniecenia seksualnego lub przewlekłej suchości pochwy. Zaburzenie podniecenia seksualnego u kobiet jest definiowane jako niezdolność do osiągnięcia lub utrzymania odpowiedniego nawilżenia pochwy w trakcie stosunku seksualnego. Przewlekła suchość pochwy może być skutkiem zaburzeń gospodarki hormonalnej w okresie okołomenopauzalnym (atrofia pochwy związana z obniżeniem poziomu estrogenów) lub efektem przyjmowania antykoncepcji hormonalnej. W tym ostatnim przypadku czynność hormonalna jajników zostaje zahamowana, przez co spada poziom estrogenów i testosteronu – hormonów, które działają pozytywnie na nawilżenie pochwy. Estrogeny zawarte w tabletce nie są w stanie zrekompensować spadku poziomu hormon...