Hormonalna terapia menopauzy – jak ja to robię? Codzienna praktyka, uwagi praktyczne. Cz. 2.: Diagnostyka menopauzy

Menopauza to ostatnie krwawienie miesiączkowe, po którym występuje co najmniej roczny okres braku miesiączki. Większość kobiet i wielu lekarzy używa tego słowa dla określenia okresu przejściowego obejmującego kilka lat przed ostatnią miesiączką i po niej. 
To określenie jest równoznaczne z przekwitaniem, klimakterium, okresem menopauzalnym [1–4]. 
W Polsce kobiety przestają miesiączkować zwykle ok. 50.–52. roku życia. Okres przedmenopauzalny jest definiowany jako pięć lat przed ostatnią miesiączką. Okres pomenopauzalny trwa do końca życia [2–5]. 
Menopauza przedwczesna jest rozpoznawana, gdy pojawia się przed 40. rokiem życia, wczesna – w wieku 40–45 lat. Późne klimakterium jest definiowane jako występowanie miesiączki nadal po 54. roku życia. W tych trzech przypadkach postępowanie diagnostyczne jest odmienne i będzie omówione w kolejnych artykułach [2, 3, 7, 8].
Ostatnia miesiączka może wystąpić nagle, w trakcie regularnych cykli. Może też być poprzedzona dłuższym lub krótszy okresem zaburzeń miesiączkowania pod postacią cykli krótszych lub dłuższych, czasami połączonych z nieregularnymi krwawieniami [2, 3, 7, 8].

Rozpoznanie menopauzy

Podczas wizyty pacjentka będąca po menopauzie podaje brak miesiączki oraz często uderzenia gorąca i/lub poty nocne. Podczas badania ginekologicznego pH pochwy wynosi zwykle minimum 5, często powyżej 7. Nierzadko widoczne są objawy zaniku w obrębie sromu i pochwy oraz suchości. Podczas badania należy zadbać o odpowiednie nawilżenie rękawiczek i wziernika, by zmniejszyć negatywne odczucia ze strony pacjentki. Przydatne jest również wykonanie ginekologicznego badania USG głowicą przezpochwową [2–11].
W przypadku typowego okresu pojawienia się menopauzy oraz typowego wyniku badania klinicznego i USG nie ma powodu, by wykonywać dodatkowo badania krwi. W przypadkach wątpliwych można zlecić: FSH, ewentualnie estradiol, TS...