W myśl tego dokumentu Standard Opieki Okołoporodowej każda ciężarna w toku edukacji przedporodowej powinna być informowana i instruowana w temacie lekowego i bezlekowego leczenia bólu, a tym bardziej pozycji wykorzystywanych w porodzie, aktywnego rodzenia, co stanowi absolutnie niezbędną bazę dla dobrego porodu. Rozporządzenie jasno stawia sprawę i mówi, że rodząca ma prawo do łagodzenia bólu porodowego [2]. Narzuca na placówkę przyjmującą pacjentkę do porodu obowiązek informowania jej w sposób dla niej zrozumiały o przebiegu porodu, metodach łagodzenia bólu porodowego i ich dostępności na swoim terenie. Leczenie bólu porodowego ma odbywać się z uwzględnieniem stanu klinicznego podopiecznej, stopniowaniem aplikowania leków oraz wsparciem w doborze metody.
W każdej placówce obie drogi łagodzenia bólu – farmakologiczna i niefarmakologiczna – powinny być dostępne. Pomimo iż nie jest to podstawowy temat tego artykułu, warto wspomnieć, że już jako pierwszą metodę niefarmakologicznego łagodzenia bólu Standard wymienia poród aktywny w dogodnej dla rodzącej pozycji, z wyszczególnieniem spacerowania, kołysania czy pozycji wertykalnych uwzględniających takie pomoce, jak: gumowa piłka, worek sako, drabinki, materace, sznury czy w późniejszym etapie stołek porodowy. Mowa w nim jest również o technikach oddechowych i ćwiczeniach relaksacyjnych, pracy fizjoterapeutycznej, takiej jak: masaż, praca temperaturą, elektrostymulacja TENS czy immersja wodna. Wymienia się również akupunkturę i akupresurę. W zastosowaniu technik łagodzenia bólu porodowego potrzebna jest pomoc personelu, jednak nie bez znaczenia staje się aktywny udział osoby towarzyszącej, dobrze i świadomie przygotowanej do tej roli. Warto wspomnieć o wartości, jaką jest świadome przygotowanie rodzącej do porodu, ze szczególnym uwzględnieniem wiedzy dotyczącej właśnie znaczenia bólu – z czego wynika i jak można już na etapie ciąży pracować nad swoimi możliwościami jego kontroli (np. hipnoporód). Myślę, że każda pracująca na sali porodowej położna zgodzi się ze mną, że dobrze przygotowana pacjentka, znająca możliwości, którymi dysponuje na sali porodowej i chętna do współpracy właśnie w zakresie aktywnego porodu ma większe szanse na powodzenie i spełnienie swoich życzeń o dobrym porodzie.
Jednak nie zawsze...
Farmakologiczne metody łagodzenia bólu porodowego – bezpieczeństwo i skuteczność
Jednym z pozytywnych aspektów rozwoju i ewolucji w dziedzinie położnictwa jest nieustanne dążenie do wypracowania jak największego komfortu w kwestii bólu towarzyszącego narodzinom dziecka. Kłamstwem byłoby mówienie pacjentkom, że wydarzenie to nie jest bolesne. Te doznania są nieodłącznym elementem narodzin, jednak przygotowanie zarówno ciała, jak i psychiki pozwala na zmniejszenie lub wręcz uniknięcie cierpienia. Już sam fakt powstania i umieszczenia w Standardzie Opieki Okołoporodowej kwestii zarówno farmakologicznego, jak i niefarmakologicznego leczenia bólu okołoporodowego nakłada na nas medyków obowiązek przygotowania i odpowiedniego postępowania z pacjentką.