Wchłanianie żelaza – czy można je jakoś wspomóc?

Metody terapii

Szacuje się, że około 1,5–1,8 mld osób na świecie ma niedokrwistość z niedoboru żelaza. Według danych WHO niedobór tego pierwiastka dotyczy 5% populacji, 20% kobiet miesiączkujących oraz 30–40% dzieci w krajach rozwiniętych. Gospodarkę żelazem najtrafniej oceniają trzy parametry: stężenie ferrytyny, TfR1 i CHr. Charakterystycznymi odchyleniami w morfologii krwi obwodowej stwierdzanymi w niedokrwistości z niedoboru żelaza są: spadek stężenia hemoglobiny i liczby erytrocytów w porównaniu do norm dla określonego wieku rozwojowego, obniżone MCV (średnia objętość krwinki czerwonej), MCH (średnia masa hemoglobiny), MCHC (średnie stężenia hemoglobiny w krwince), spadek liczby retykulocytów oraz płytek krwi. Wchłanianie żelaza (ok. 1–2 mg/dobę) odbywa się głównie w dwunastnicy i regulowane jest przez hepcydynę.

Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest najczęstszym schorzeniem hematologicznym. Niedobór żelaza w diecie jest najpowszechniej występującym niedoborem pokarmowym. Szacuje się, że około 1,5–1,8 mld osób na świecie ma niedokrwistość z niedoboru żelaza. Według danych WHO niedobór tego pierwiastka dotyczy 5% populacji, 20% kobiet miesiączkujących oraz 30–40% dzieci w krajach rozwiniętych [1–4]. 
Niedobór żelaza ustrojowego i niedokrwistość z niedoboru żelaza to stan towarzyszący licznym schorzeniom (tab. 1), w tym przewodu pokarmowego, a zwłaszcza nieswoistym zapaleniom jelit (NZJ). Częstość anemii mikrocytarnej w NZJ jest znaczna i w chwili rozpoznania dotyczy 75% dzieci i 27% dorosłych [5] i uzależniona jest od wieku: od 3. do 17. r.ż. aż 70% chorych z NZJ ma niedokrwistość, w wieku 16–26 – 42%, a w wieku 18–89 – 40% [6].
Do charakterystycznych objawów przedmiotowych niedokrwistości z niedoboru żelaza należą:

POLECAMY

  • bladość powłok skórnych, spojówek, śluzówek i czerwieni wargowej,
  • przyspieszenie czynności serca,
  • szmery nad sercem,
  • spadek masy ciała,
  • zaburzenia wzrastania,
  • zapalenie kącików ust (tzw. zajady),
  • zapalenie języka,
  • zespół niespokojnych nóg,
  • suchość, łamliwość i wypadanie włosów,
  • suchość skóry, łamliwość paznokci,
  • pica (spaczone łaknienie).
     

Z wywiadu możemy dowiedzieć się o:

  • zmniejszonym łaknieniu,
  • rozdrażnieniu,
  • zaburzeniach koncentracji, pogorszeniu wyników w nauce,
  • bólach głowy, 
  • zmęczeniu.


Tab. 1. Przyczyny niedoboru żelaza i niedokrwistości syderopenicznej [7]

Zwiększone zapotrzebowanie
  • wzrost w okresie niemowlęcym i dziecięcym,
  • leczenie środkami stymulującymi erytropoezę,
  • ograniczona podaż zewnętrzna,
  • słabe spożycie,
  • niewłaściwa dieta z niedoborem przyswajalnego żelaza 
  • i/lub kwasu askorbinowego,
  • złe wchłanianie:
  • resekcja żołądka,
  • zakażenie Helicobacter pylori (nawet bez istotnego krwawienia),
  • zespoły złego wchłaniania (choroba Leśniowskiego-Crohna i celiakia, lambliaza, niedożywienie, ciężka alergia pokarmowa, cytostatyki, eozynofilowe zapalenie dwunastnicy),
  • działanie niektórych le...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Forum Położnictwa i Ginekologii"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Zniżki w konferencjach organizowanych przez redakcję
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI