Zaburzenia mikroflory pochwy u kobiet w ciąży – jak przywrócić równowagę

Wiedza praktyczna

Mikrobiota pochwy stanowi istotny element odporności miejscowej kobiecego układu płciowego. W ciąży jej równowaga ma kluczowe znaczenie dla utrzymania zdrowia matki, prawidłowego przebiegu ciąży oraz rozwoju płodu. Zaburzenia flory bakteryjnej mogą prowadzić do infekcji, stanów zapalnych i powikłań położniczych, takich jak przedwczesne pęknięcie błon płodowych, poród przedwczesny, a za tym niska masa urodzeniowa dziecka. Artykuł omawia czynniki prowadzące do dysbiozy pochwy u kobiet w ciąży, jej konsekwencje kliniczne oraz możliwości przywracania równowagi mikrobiologicznej poprzez probiotyki, odpowiednią higienę i edukację pacjentek. Podkreślono także rolę położnej w profilaktyce i monitorowaniu infekcji pochwy w ciąży.

Podstawowym mechanizmem ochronnym bakterii Lactobacillus jest produkcja kwasu mlekowego w procesie fermentacji glikogenu dostarczanego przez komórki nabłonka pochwy. Kwaśne środowisko hamuje namnażanie większości patogenów, w tym Gardnerella vaginalis, Mobiluncus spp., Prevotella spp. i drożdżaków z rodzaju Candida [1, 13, 14]. Niektóre szczepy, zwłaszcza L. crispatus i L. jensenii, produkują bakteriocyny – białkowe związki o działaniu przeciwdrobnoustrojowym [2, 10].

POLECAMY

Dodatkowo część szczepów syntetyzuje nadtlenek wodoru (H₂O₂), który działa toksycznie na mikroorganizmy beztlenowe i wirusy [3, 15, 17]. Poza tym bakterie Lactobacillus przylegają do komórek nabłonka pochwy, tworząc biofilm ochronny, który zapobiega kolonizacji przez bakterie patogenne [2, 11, 12]. Niektóre szczepy wytwarzają biosurfaktanty utrudniające tworzenie biofilmów patogennych, co ma znaczenie zwłaszcza w profilaktyce kandydozy [5, 10].

W okresie ciąży dochodzi do istotnych zmian hormonalnych, immunologicznych i fizjologicznych, które mogą wpływać na mikrobiom pochwy, sprzyjając zaburzeniom mikroflory i infekcjom. Zaburzenia te wiążą się z podwyższonym ryzykiem powikłań, takich jak: przedwczesne pęknięcie błon płodowych, poród przedwczesny czy infekcja wewnątrzmaciczna i związane z tym powikłania noworodkowe. Ciąża wiąże się ze wzrostem stężeń hormonów płciowych: estrogenów i progesteronu. Prowadzi to do zwiększonego wydzielania glikogenu w nabłonku pochwy. Glikogen jest między innymi źródłem substancji odżywczych dla mikroorganizmów, w tym chorobotwórczych, co może sprzyjać namnażaniu patogenów, zwłaszcza w warunkach osłabionej kontroli immunologicznej. 

Dysbioza, czyli utrata dominacji bakterii rod...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Forum Położnictwa i Ginekologii"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Zniżki w konferencjach organizowanych przez redakcję
  • ...i wiele więcej!

Dołącz do społeczności lekarzy, którzy stawiają na rzetelną, aktualną wiedzę!

Sięgnij po Forum Położnictwa i Ginekologii i co dwa miesiące otrzymuj praktyczne artykuły, analizy oraz narzędzia tworzone przez specjalistów z wieloletnim doświadczeniem klinicznym.

500+ artykułów w bazie
82+ wydań archiwalnych
najnowsze metody diagnostyczne i terapeutyczne
przejrzyste kryteria postępowania
Forum Położnictwa i Ginekologii - Dołącz do społeczności lekarzy, którzy stawiają na rzetelną, aktualną wiedzę!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI