W ostatnich latach liczba wykonywanych procedur z zakresu ginekologii estetycznej gwałtownie wzrasta. W Wielkiej Brytanii i USA zanotowano 5-krotny wzrost liczby tych procedur w ciągu 10 lat. Liczba operacji labioplastyki wykonywanych w Stanach Zjednoczonych wzrasta o ponad 40% rocznie. Liczba zabiegów laserowej rewitalizacji pochwy wykonanych w Stanach Zjednoczonych wzrasta o 1/3 w ciągu roku.
POLECAMY
Niepokojącym zjawiskiem jest wzrost liczby nastolatek korzystających z procedur ginekologii estetycznej [1].
Celem ginekologii estetycznej jest korekcja defektów estetycznych i/lub funkcjonalnych w zakresie zewnętrznych narządów płciowych u kobiet. Zabiegi te mają na celu poprawę jakości życia poprzez:
- poprawę samooceny atrakcyjności zewnętrznych narządów płciowych,
- chirurgiczną naprawę defektów poporodowych/pomenopauzalnych,
- zachowawczą terapię rekonstrukcyjną defektów, np. poporodowych,
- leczenie zaburzeń gojenia ran pooperacyjnych.
Najczęściej wykonywane dziś na świecie zabiegi z zakresu ginekologii estetycznej to:
- labioplastyka – plastyka warg sromowych mniejszych,
- hymenoplastyka – odtworzenie błony dziewiczej,
- plastyka napletka łechtaczki (tzw. hoodoplastyka),
- korekcja blizn i poporodowych uszkodzeń pochwy/krocza,
- perineoplastyka/lifting krocza,
- laserowa rewitalizacja krocza/pochwy,
- ujędrnianie pochwy/sromu za pomocą osocza bogatopłytkowego lub/i mezoterapii,
- augmentacja punktu G,
- modulowanie i rewitalizacja warg sromowych większych,
- lipoliza wzgórka łonowego.
Chociaż niektóre z powyższych procedur wykonywane są ze wskazań medycznych (np. eliminacja defektów funkcjonalnych związanych z przerostem warg sromowych mniejszych), większość z nich przeprowadza się wyłącznie w celu poprawienia defektu kosmetycznego.
Pacjentka zakwalifikowana do operacji powinna zostać poinformowana o rodzaju powikłań występujących po zabiegu oraz braku „twardych” dowodów na skuteczność terapii, którą jest zainteresowana.
Wykonując zabiegi z zakresu medycyny estetycznej, ważne jest zachowanie równowagi pomiędzy wypełnieniem oczekiwań pacjentki a efektem klinicznym zabiegu, zgodnie z zasadą Hipokratesa: Primum non nocere. W ostatnich latach Amerykańskie Kolegium Położników i Ginekologów (ang. American Congress of Obstetricians and Gynecologists – ACOG), Australijskie i Nowozelandzkie Towarzystwo Ginekologów i Położników (ang. Royal Australian and New Zealand College of Obstetricians and Gynaecologists – RANZOG) oraz Królewskie Towarzystwo Położników i Ginekologów (ang. Royal College of Obstetricians and Gynaecologists – RCOG) opracowały zalecenia dotyczące procedur wykonywanych w zakresie ginekologii estetycznej.
Królewskie Towarzystwo Położników i Ginekologów w opublikowanych niedawno zaleceniach podkreśliło, że ważne jest uzyskanie pisemnej zgody od pacjentki na wykonanie zabiegu z zakresu ginekologii estetycznej. Ponadto przed zabiegiem pacjentki powinny zostać poinformowane o naturalnej zmienności w zakresie anatomii narządów płciowych. Kobietom zdecydowanym na taki zabieg należy zaproponować konsultację psychologiczną. W zaleceniach tych podkreślono, że nie ma jednoznacznych wytycznych bazujących na medycynie opartej na faktach (ang. evidence based medicine – EBM) dla lekarzy wykonujących zabiegi z zakresu ginekologii estetycznej. Towarzystwo stoi na stanowisku, że wykonywanie zabiegów z zakresu ginekologii estetycznej u dziewczynek poniżej 18. roku życia nie powinno mieć miejsca. Pacjentka zakwalifikowana do operacji powinna zostać poinformowana o rodzaju powikłań występujących po zabiegu oraz braku „twardych” dowodów na skuteczność terapii, którą jest zainteresowana [2].
Amerykańskie Kolegium Ginekologów i Położników stoi na stanowisku, że w większości przypadków nie ma jednoznacznych wskazań medycznych do wykonywania zabiegów z zakresu ginekologii estetycznej. Co więcej, nie ma jasnych dowodów na bezpieczeństwo i skuteczność tych zabiegów. Kolegium zaleca rozważenie zastosowania niechirurgicznych metod leczenia dysfunkcji seksualnych i zwraca uwagę na problemy etyczne związane z marketingiem usług z zakresu ginekologii estetycznej [3].
Celem ginekologii estetycznej jest korekcja defektów estetycznych i/lub funkcjonalnych w zakresie zewnętrznych narządów płciowych u kobiet. Zabiegi te mają na celu poprawę jakości życia.
Kanadyjskie Towarzystwo Ginekologów i Położników podkreśla, że pacjentka zainteresowana procedurami z zakresu ginekologii estetycznej powinna poznać anatomię żeńskich narządów płciowych oraz etapy ich dojrzewania. Specjaliści z zakresu ginekologii i położnictwa winni wyjaśnić pacjentce wszystkie wątpliwości, które zgłaszają osoby zdecydowane na tego typu zabiegi. Należy wykluczyć wszelkie dysfunkcje seksualne oraz psychologiczne, a także ewentualne problemy prawne, np. zmuszanie kobiety do wykonania tego zabiegu przez osoby trzecie. Przed kwalifikacją do zabiegu lekarz podejmujący się jego wykonania musi szczegółowo zapoznać się z wywiadem ogólnym, ginekologicznym oraz seksuologicznym. Niepożądane efekty zabiegu powinny zostać przedstawione pacjentce. Towarzystwo SOGC (ang. Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada) stoi na stanowisku, że młode kobiety, które chcą wykonać zabieg w zakresie ginekologii estetycznej, powinny zostać poinformowane, że dotychczas nie udokumentowano wpływu tych procedur na przebieg ciąży i porodu. Towarzystwo podkreśla, że nie istnieją jednoznacznie rozstrzygające dowody na korzystny wpływ zabiegów z zakresu ginekologii estetycznej na jakość życia seksualnego. W związku z tym nie zaleca się wykonywania tych procedur jedynie w celu na poprawy satysfakcji seksualnej. Nie są zalecane także działania mające na celu propagowanie zabiegów z zakresu ginekologii estetycznej. Ponadto zabrania się rozpowszechniania zabiegów z dziedziny ginekologii estetycznej wśród nastolatek – SOGC podkreśla, że zabiegi korekty defektów estetycznych w obrębie żeńskich narządów płciowych należy wykonywać wyłącznie po osiągnięciu dojrzałości płciowej. Towarzystwo to stoi na stanowisku, że takie terminy, jak rewitalizacja pochwy czy augmentacja punku G, nie mają nic wspólnego z terminologią medyczną [4].
Australijskie i Nowozelandzkie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca, aby u kobiet ubiegających się o zabiegi chirurgiczne z zakresu ginekologii estetycznej przeprowadzać konsultację psychologiczną.
Czynniki motywujące pacjentkę do wykonania tych zabiegów powinny zostać poznane i szczegółowo omówione. Pacjentkę należy także zapoznać z elementami ryzyka oraz efektami niepożądanymi mogącymi wystąpić po zabiegu. Ponadto kandydatka to zabiegu tego typu powinna zostać poinformowana o tym, że obecnie nie ma jednoznacznych dowodów na skuteczność procedur z zakresu ginekologii estetycznej, szczególnie w zakresie poprawy jakości życia seksualnego [5].
Przegląd omówionych powyżej stanowisk pokazuje, że istnieją poważne kontrowersje etyczne oraz prawne dotyczące niemedycznych wskazań do wykonywania procedur wchodzących w zakres ginekologii estetycznej. Niezwykle ważne jest informowanie pacjentek zarówno o potencjalnych korzyściach, jak i efektach niepożądanych procedur szczególnie operacyjnych z zakresu ginekologii estetycznej. Ryzyko wynikające z braku oczekiwanego efektu estetycznego powinno zostać omówione z pacjentką przed kwalifikacją do tego rodzaju zabiegów. Ginekolodzy wykonujący zabiegi z zakresu ginekologii estetycznej winni stale pogłębiać swoją wiedzę i doskonalić umiejętności techniczne.
Ryzyko wynikające z braku oczekiwanego efektu estetycznego powinno zostać omówione z pacjentką przed kwalifikacją do tego rodzaju zabiegów.
Wyzwania, jakie stoją przed ginekologią estetyczną, wydają się w najbliższej przyszłości następujące:
- pilna potrzeba prowadzenia wiarygodnych metodycznie badań skuteczności i bezpieczeństwa zabiegów z zakresu ginekologii estetycznej i oparcie tej praktyki w jak największym stopniu na EBM,
- wyparcie z praktyki procedur o niepotwierdzonej skuteczności,
- rozwój i doskonalenie nowych procedur, szczególnie nieinwazyjnych (np. radiofrekwencja, laser),
- dyscyplina ta powinna stać się bardziej patient-driven, a mniej commercial-driven,
- holistyczne podejście do poprawy jakości życia kobiet z defektami estetycznymi/funkcjonalnymi w zakresie okolic intymnych,
- rozwój dyscypliny w kierunku interdyscyplinarnym – ginekologia, urologia/uroginekologia, psychologia/psychiatria, seksuologia, dermatologia, chirurgia plastyczna itp.
Rozwijając się w nakreślonych powyżej kierunkach, ginekologia estetyczna ma ogromny potencjał, aby stać się ważną częścią ginekologii i położnictwa. Taka intencja przyświecała powołaniu Polskiego Towarzystwa Ginekologii Estetycznej i Rekonstrukcyjnej (www.ptgeir.alltus.pl).
Piśmiennictwo
- Barbara G., Facchin F., Meschia M. et al. „The first cut is the deepest”: a psychological, sexological and gynecological perspective on femalegenital cosmetic surger. Acta Obstet Gynecol Scand. 2015; 94: 915–20.
- Royal College of Obstetricians and Gynaecologist. Ethical considerations in relation to female genital cosmetic surgery. RCOG Ethics Committee, 2013. Available online at: //www.rcog.org.uk/globalassets/documents/guidelines/ethics-issues-and-resources/rcog-female genital cosmetic surgery-ethicalopinion-paper.pdf.
- Committee on Gynecologic Practice, American College of Obstetricians and Gynecologists. ACOG Committee Opinion No. 378: vaginal „rejuvenation” and cosmetic vaginal procedures. Obstet Gynecol. 2007; 110: 737–8.
- Committee Clinical Practice Gynaecology, Ethics Committee, and Executive Council of the Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada. Female genital cosmetic surgery. J Obstet Gynaecol Can. 2013; 35: e1–5.
- The Royal Australian and New Zealand College of Obstetricians and Gynaecologists. RANZCOG College Statement: C-Gyn 24. Vaginal „Rejuvenation” and Cosmetic Vaginal Procedures 2008.
