Czym jest toksoplazmoza?
Toksoplazmoza to choroba pasożytnicza wywoływana przez pierwotniaka Toxoplasma gondii. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową (przez spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa, nieumytych warzyw i owoców) albo przez kontakt z glebą lub przedmiotami zanieczyszczonymi kocimi odchodami.
POLECAMY
Choć sama infekcja często przebiega łagodnie, w przypadku kobiet w ciąży zyskuje szczególne znaczenie ze względu na możliwość przeniesienia pasożyta na rozwijający się płód.
Jakie objawy może dawać toksoplazmoza w ciąży?
Zakażenie bardzo często przebiega bezobjawowo, dlatego większość kobiet nie zdaje sobie sprawy z infekcji. To właśnie dlatego w Polsce rutynowo wykonuje się badania serologiczne (IgG, IgM) już na początku ciąży.
Jeśli objawy występują, są zazwyczaj niespecyficzne i łatwe do przeoczenia, ponieważ mogą przypominać zwykłe przeziębienie lub przemęczenie. U kobiet w ciąży najczęściej obserwuje się:
- stan podgorączkowy lub niewielką gorączkę,
- powiększone węzły chłonne, głównie szyjne,
- ból mięśni i stawów,
- uczucie ogólnego osłabienia,
- ból głowy lub gardła.
Objawy te mogą pojawić się od kilku dni do kilku tygodni po zakażeniu.
Toksoplazmoza w ciąży – skutki
Nie każda przyszła mama jest narażona na powikłania związane z toksoplazmozą. Kluczowe znaczenie ma to, czy zakażenie jest pierwotne (czyli po raz pierwszy w życiu) i czy wystąpiło w czasie trwania ciąży. Kobiety, które przeszły infekcję wcześniej, mają już przeciwciała ochronne, a ryzyko przeniesienia pasożyta na płód jest w ich przypadku bardzo niskie.
Zakażenie toksoplazmozą w ciąży może prowadzić do tzw. toksoplazmozy wrodzonej, czyli sytuacji, w której pasożyt Toxoplasma gondii przenika przez łożysko do rozwijającego się płodu. Ryzyko takiej transmisji wzrasta wraz z wiekiem ciążowym: jest najniższe w pierwszym trymestrze, ale wówczas potencjalne skutki mogą być najpoważniejsze.
Wczesne zakażenie może skutkować poronieniem lub poważnymi wadami wrodzonymi, takimi jak wodogłowie, zwapnienia śródczaszkowe czy uszkodzenie siatkówki. W późniejszym okresie ciąży infekcja częściej przebiega łagodnie, ale objawy u dziecka mogą ujawnić się dopiero po kilku miesiącach lub nawet latach, na przykład jako zaburzenia widzenia czy słuchu.
Warto podkreślić, że u większości ciężarnych toksoplazmoza przebiega bezobjawowo lub przypomina łagodne przeziębienie. Choć samo zakażenie rzadko stanowi zagrożenie dla zdrowia matki, wymaga odpowiedniego monitorowania ze względu na możliwe konsekwencje dla dziecka.
Jak leczy się toksoplazmozę w ciąży i gdzie szukać pomocy?
Leczenie toksoplazmozy w ciąży zależy przede wszystkim od momentu zakażenia oraz wyników badań serologicznych.
Jeśli zakażenie zostało potwierdzone jako pierwotne i miało miejsce w ciąży, lekarz może zalecić terapię farmakologiczną, której celem jest ograniczenie ryzyka transmisji pasożyta na płód oraz zmniejszenie nasilenia objawów u dziecka.
W leczeniu stosuje się przede wszystkim spiramycynę – antybiotyk, który gromadzi się w łożysku i ogranicza przenikanie pasożyta do organizmu dziecka. W przypadku potwierdzenia zakażenia u płodu (np. w badaniu płynu owodniowego), leczenie może zostać rozszerzone o kombinację pirymetaminy, sulfadiazyny i kwasu foliowego, prowadzone pod ścisłą kontrolą specjalistów.
Postępowanie zawsze powinno być prowadzone przez lekarza mającego doświadczenie w leczeniu zakażeń wrodzonych u kobiet w ciąży.
Jeśli czekasz na diagnozę lub masz pytania dotyczące wyników, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. Polecani ginekolodzy w Warszawie pomogą Ci przejść przez cały proces diagnostyczny i zaplanować dalsze postępowanie w spokojnej, profesjonalnej atmosferze.
Źródła:
- Royal Clinic, 24.03.2023, https://royal-clinic.pl/blog/ciaza/toksoplazmoza-w-ciazy-czy-jest-grozna-i-jak-ja-leczyc
