Dział: Diagnostyka i leczenie

Atrofia pochwy (zanikowe zapalenie pochwy, ZZP) oraz uderzenia gorąca należą do głównych dolegliwości występujących u kobiet po menopauzie. Dystrofia pochwy stopniowo wpływa na zmniejszanie się objętości tkanek, co zaburza odżywianie komórek okolic narządów intymnych, w konsekwencji prowadząc do poważnych zmian zwyrodnieniowych. Dystrofia pochwy najczęściej dotyka kobiet po okresie menopauzalnym i jest przyczyną rozwijającego się w jej następstwie atroficznego zapalenia pochwy. Dystrofia pochwy, a w jej konsekwencji atrofia, są bezpośrednio związane z obniżeniem się syntezy estrogenów w organizmie. Współczesne osiągnięcia medycyny dają kobietom możliwość wyboru pomiędzy mniej i bardziej inwazyjnymi metodami poprawy zdrowia intymnego oraz jakości życia.

Zespół policystycznych jajników jest najbardziej rozpowszechnionym, a także jednym z najlepiej poznanych zaburzeń u kobiet w wieku rozrodczym. Niemniej jednak wiele pytań dotyczących jego diagnostyki czy leczenia pozostaje nadal przedmiotem dyskusji. Międzynarodowe wytyczne dotyczące oceny i leczenia zespołu policystycznych jajników (PCOS) zostały wydane przez International PCOS Network, aby pomóc lekarzom w optymalizacji opieki opartej na dowodach naukowych, a także poprawić jakość życia kobiet z PCOS. W dzisiejszych czasach PCOS jest chorobą trwającą całe życie, która wymaga wielospecjalistycznej wiedzy oraz skutecznego planu leczenia. Odnosząc się do fenotypu metabolicznego, leczenie obejmuje zmianę stylu życia poprzez zwiększenie aktywności fizycznej, dietę redukcyjną oraz spadek masy ciała. W przypadku zaburzeń miesiączkowania i hiperandrogenizmu zaleca się doustne tabletki antykoncepcyjne jako farmakoterapię pierwszego rzutu. Rekomendowane jest łączenie leków antykoncepcyjnych z metforminą bądź stosowanie wyłącznie metforminy u pacjentek z zaburzeniami metabolicznymi. Letrozol powinien być lekiem pierwszego rzutu w leczeniu niepłodności, w razie przeciwwskazań czy braku dostępności zaleca się klomifen i metforminę w monoterapii lub w skojarzeniu.

Najczęstszą dysbiozą mikrobiomu pochwy definiowaną jako mikrobiom pochwy niezdominowany przez pałeczki kwasu mlekowego jest bakteryjne zapalenie pochwy, czyli beztlenowa dysbioza polibakteryjna. Inne stany dysbiotyczne mające znaczenie dla zdrowia na świecie to mikrobiota pochwy z dużą liczbą paciorkowców, gronkowców lub Enterobacteriaceae, kandydoza pochwy i rzęsistkowica. Wiedza na temat różnych typów dysbiozy i ich związku z obciążeniem chorobami układu moczowo-płciowego i chorobami układu rozrodczego w ostatnich latach wzrosła. Obciążenie bakteryjnym zapaleniem pochwy jest największe. Najczęstszym i najlepiej zbadanym stanem klinicznym charakteryzującym się dysbiozą pochwy jest waginoza bakteryjna (BV), która wiąże się z subklinicznym zapaleniem pochwy. Od dawna rozpoznawane są również schorzenia pochwy związane z klinicznie jawnym stanem zapalnym. Są to m.in. łuszczące się zapalenie pochwy, zanikowe zapalenie pochwy, kandydoza pochwy i rzęsistkowica. Głównym problemem medycznym w leczeniu zapaleń pochwy jest ich nawrót spowodowany m.in. brakiem eliminacji bakterii sprawczych ze względu na ich oporność na antybiotyki, niewłaściwą dawkę leku lub nieodpowiedni czas trwania leczenia. Dlatego ograniczono stosowanie antybiotyków na rzecz nowoczesnych środków antyseptycznych takich jak: bakterie kwasu mlekowego, jony srebra, kwas borny, chlorheksydyna, chlorek dekwaliny, jodopowidon, poliheksametylen biguanidu.

W artykule dokonano przeglądu aktualnych zaleceń dotyczących postępowania w przypadku nadczynności tarczycy (NT) u kobiet planujących ciążę i ciężarnych. Nadczynność tarczycy negatywnie oddziałuje na płodność. Leczenie NT u pacjentek w okresie rozrodczym należy planować z uwzględnieniem planów prokreacyjnych pacjentki. W fizjologicznie przebiegającej ciąży nawet u 20% pacjentek obserwuje się obniżenie wartości TSH. Należy jednak pamiętać, iż izolowane zmniejszenie stężenia TSH przy prawidłowych wartościach wolnych hormonów tarczycy i przeciwciał przeciwtarczycowych w pierwszym trymestrze ciąży jest zjawiskiem fizjologicznym i nie wymaga leczenia. Nadczynność tarczycy u ciężarnej wymaga interdyscyplinarnej opieki ginekologa i endokrynologa, a jej konsekwencje u dziecka mogą wymagać późniejszego leczenia z udziałem neonatologa czy pediatry. Wybór sposobu leczenia NT u pacjentek w ciąży (a w szczególności konieczność stosowania leków przeciwtarczycowych) winna zależeć od jej etiologii. Jawna NT negatywnie oddziałuje na zdrowie matki, przebieg ciąży i rozwój dziecka oraz wymaga leczenia, podczas gdy subkliniczna NT zwykle nie wymaga leczenia, a jedynie ścisłego monitorowania. U pacjentek z chorobą Gravesa i Basedowa po tyreoidektomii, leczeniu radiojodem lub leczonych tyreostatykiem z powodu NT w momencie stwierdzenia ciąży zaleca się oznaczenie stężenia przeciwciał przeciwko receptorowi dla TSH (TRAb), co ma istotne znaczenie dla przewidywania możliwości wystąpienia płodowej nadczynności tarczycy.

Kwas hialuronowy łącząc się z cząsteczkami białek tworzy sieci proteoglikanowe zatrzymujące wodę, w konsekwencji poprawia nawodnienie tkanek oraz transport substancji odżywczych zapewniając tym samym prawidłowe napięcie tkanek, trofizm i elastyczność, co przyczynia się do regeneracji nabłonka zarówno w atrofii, jak i dystrofii nabłonka pochwy. Znajdując się w macierzy pozakomórkowej, moduluje działanie cytokin prozapalnych oraz migrację komórek, co korzystnie wpływa na proces gojenia się ran i prawidłowe nabłonkowanie. Preparaty 
Chlorivag® i Albivag® dzięki unikatowej kompozycji substancji czynnych wspomagają produkcję śluzu i utrzymują prawidłowe nawilżenie błon śluzowych, przyspieszają gojenie i regenerację mikrourazów nabłonka pochwy, zapobiegają nawracającym infekcjom bakteryjnym błon śluzowych oraz utrzymują prawidłowe środowisko pochwy.